ما هر بار که احساس گرسنگی می‌کنیم، دو انتخاب داریم؛ یا غذاهایی را بخوریم که به ما گفته می‌شود برای ما مفید است یا این که به دنبال غذاهای راحت و در دسترس باشیم. درست انتخاب کردن همیشه آسان یا امکان‌پذیر نیست، اما تحقیقات نشان می‌دهد که خوردن غذاهای سالم‌تر، به ویژه در طولانی‌مدت می‌تواند مزایای سلامتی قابل‌توجهی داشته باشد.
یک مطالعه جدید که داده‌های صرف غذا و نتایج سلامتی نزدیک به نیم میلیون ساکن بریتانیا را تجزیه و تحلیل می‌کند، نشان داده است که تغییر رژیم غذایی به سمت سالم خوردن و پایبندی به آن می‌تواند تا ۱۰ سال به عمر افراد اضافه کند.
این تیم به سرپرستی لارس فادنس(Lars Fadnes) پژوهشگر بهداشت عمومی در دانشگاه برگن در نروژ، امید به زندگی را در ۴۶۷ هزار و ۳۵۴ نفر مدل‌سازی کرد که عادات غذایی خود را به عنوان بخشی از مطالعه طولانی‌مدت بیوبانک(Biobank) بریتانیا که در سال ۲۰۰۶ آغاز شد، مستند کرده‌اند.
پژوهشگران شرکت کنندگان را بر اساس الگوهای غذایی آنها گروه‌بندی کردند و نحوه تغییر آنها در طول زمان را یادداشت کردند. آنها افراد دارای عادت غذای معمولی و ناسالم را شناسایی کردند، همچنین افرادی را که مصرف غذایشان مطابق با راهنمای Eatwell بریتانیا بود و سایر افرادی که رژیم غذایی موسوم به «رژیم طول عمر» را پیش گرفتند، شناسایی کردند.
پژوهشگران پس از تعدیل عواملی چون سیگار کشیدن، مصرف الکل و فعالیت بدنی دریافتند که امید به زندگی مردان و زنان ۴۰ ساله‌ای که از تغذیه ناسالم به پیروی از توصیه‌های برنامه راهنمایEatwell تغییر دائمی داده‌اند، تقریباً ۹ سال افزایش یافته است.
کسانی که نوشیدنی‌های شیرین و گوشت‌های فرآوری شده را کنار گذاشتند و رژیم غذایی غنی از غلات کامل، آجیل، میوه‌ها، سبزیجات و مقادیر متوسط ماهی (که به اصطلاح رژیم طول عمر نامیده می‌شود) داشتند، ۱۰ سال به طول عمر خود اضافه کردند.
همچنین افزایش امید به زندگی کمتری در بین افرادی که در ابتدا از یک رژیم غذایی متوسط استفاده کردند و افرادی که عادات غذایی خود را در مراحل بعدی زندگی بهبود بخشیدند، مشاهده شد.
پژوهشگران در مقاله خود توضیح داده‌اند: هرچه تغییرات ایجاد شده در الگوهای غذایی سالم‌تر بیشتر باشد، امید به زندگی بیشتر است. جای تعجب نیست که زمانی که تغییر رژیم غذایی در سنین بالاتر شروع شود، افزایش امید به زندگی کمتر است، اما این افزایش قابل توجه باقی می‌ماند.
پژوهشگران دریافتند که افراد ۷۰ ساله با تغییر پایدار رژیم غذایی خود به تغذیه سالم، مطابق با راهنمای Eatwell یا رژیم غذایی طول عمر می‌توانند امید به زندگی خود را حدود ۴ تا ۵ سال افزایش دهند.
کاترین لیوینگستون، پژوهشگر تغذیه جمعیت و نویسنده این مطالعه از دانشگاه دیکین می‌گوید: دیدن مزایای سلامتی بزرگ ناشی از تغییرات رژیم غذایی، هیجان انگیز است، اما تعجب آور نیست.
وی افزود: این کار مهم است، زیرا نشان می‌دهد که هیچ وقت برای ایجاد تغییرات کوچک و پایدار به سمت یک رژیم غذایی سالم دیر نیست.
مطالعات دیگر قبل از این نشان داده‌اند که چگونه الگوهای مختلف تغذیه سالم منعکس‌کننده دستورالعمل‌های رژیم غذایی با خطر کمتر مرگ زودهنگام در میان شهروندان آمریکایی است.
اکنون این مطالعه جدید به مردم بریتانیا نگاه می‌کند و دامنه جغرافیایی چنین مطالعاتی را گسترش می‌دهد، اما در نوع دارای نواقصی هم هست.
به عنوان مثال، بیوبانک بریتانیا مصرف برنج را اندازه‌گیری نمی‌کند. در حال که مصرف برنج برای بسیاری از گروه‌های مهاجر مهم است.
مجموعه داده‌های موجود بیوبانک بریتانیا همچنین عمدتاً افرادی را توصیف می‌کند که دارای پس‌زمینه اجتماعی-اقتصادی اروپایی از طبقه متوسط به بالا هستند.
پژوهشگران همچنین اذعان دارند که در حالی که تجزیه و تحلیل آنها به تغییرات پایدار در رژیم غذایی می‌پردازد، حفظ تغییرات سبک زندگی در طول زمان با بهبود رژیم غذایی می‌تواند چالش برانگیز باشد و برای بسیاری، الگوهای غذایی در طول زمان دچار نوسان می‌شود.
برای دیگران اما چالش، انگیزه نیست، بلکه دسترسی است. مقامات بهداشتی ممکن است به مردم توصیه کنند که یک رژیم غذایی سالم در پیش بگیرند، اما دسترسی به غذای مقرون به صرفه و مغذی مشکل است، چیزی که سیاست‌های دولت می‌تواند به رفع آن کمک کند.
پژوهشگران بر نقش مالیات و یارانه‌های غذایی تاکید می‌کنند که هدف آن مقرون به صرفه‌تر کردن غذای سالم نسبت به گزینه‌های ناسالم است.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ تخمین زد که چنین سیاست‌هایی برای مالیات بر اقلام ناسالم مانند نوشیدنی‌های شیرین و در عین حال یارانه دادن به گزینه‌های سالم می‌تواند جان ۶۰ هزار نفر را در ایالات متحده در هر سال نجات دهد.
همچنین بهبود محیط‌های غذایی در مدارس و محل‌های کار با حذف ماشین‌های فروش خودکار و ارائه گزینه‌های سالم‌تر می‌تواند تفاوتی واقعی برای سلامت مردم ایجاد کند.
این مطالعه در مجله Nature Food منتشر شده است.
سرویس خبری: علمی – تغذیه و سلامت
