در چند سال اخیر به دلیل کاهش درآمدهای ارزی کشور واردات برخی محصولات بیش از گذشته زیر ذره بین قرار گرفته است. یکی از این محصولات که در چند وقت اخیر حاشیه های نیز به همراه داشته واردات موز بوده که در یک مقطع زمانی به دلیل کرونا واردات آن محدود شد و به یکباره قیمتی نجومی پیدا کرد و حتی گفته می شد در شهرهای جنوبی قاچاق این محصول افزایش یافته است، همچنین با بسته شدن ثبت سفارش موز بازار فروش این محصول در بنادر توسط دلالان و واسطه‌ها بالا گرفته تا آنجا که آنها برای هر کیلو مجوز موز حدود ۸۰۰ تا ۸۵۰ تومان از وارد کنندگان موز دریافت می کردند و این هزینه در هیچ جا ثبت نمی شد. موضوع اینجاست که چرا وقتی در کشور شرایط پرورش موز وجود دارد، همچنان به واردات این محصول تاکید می شود؟ آیا فشار دلالان و پدرخوانده های واردات مانع از توسعه کشت موز در ایران می شود یا دلیل دیگری دارد؟ به طور قطع اگر دلیل عملی برای عدم توسعه کشت ذرت در ایران وجود داشت تاکنون همان کشاورزانی که این محصول را در سیستان و بلوچستان می کارند و سالانه بیش از ۷۰ هزار تن محصول برداشت می کنند از ادامه تولید صرفه نظر کرده بودند، به همین دلیل می توان ردپای دلال ها با منافع ۵۰۰ میلیون دلاری را در ممانعت از اجرای برنامه پرورش موز در ایران دید.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه در حال حاضر اقتصاد کشاورزی در کشور نیازمند سیاست گذاری های جدید است، گفت: برای نمونه در شرایط کنونی ۱۳۰ هزار تن در سال موز در کشور تولید می شود که این میزان تولید تنها برای تامین نیاز استان های جنوبی کشور کافی است و اگر دولت حمایت لازم را از این بخش بکند به طور قطع می توانیم تمام نیاز کشور را از طریق کشت موز در استان سیستان و بلوچستان تامین کنیم.
رضا نورانی با اشاره به اینکه سالانه بیش از ۵۰۰ میلیون دلار ارز به واردات موز اختصاص داده می شود، افزود: در شرایط کنونی کشت موز در ایران ۳۰ تا ۳۵ تن در هکتار بازدهی دارد، اظهار کرد: انتظار می رود با استفاده از دستاوردهای پژوهشی و همچنین حمایت های مسئولان از کشاورزان موز کار هم سطح زیرکشت و هم میزان تولید محصول در کشور افزایش پیدا کند. همانطوری که در سال های گذشته کشورهای جنوب شرق آسیا توانستند با بهره گیری از دانش روز دنیا به افزایش تولید موز دست یابند و امروز از صادرکننده های برتر این محصول در جهان باشند.
او با تاکید بر اینکه استان سیستان و بلوچستان به ویژه چابهار ظرفیت بالایی برای تولید موز دارد، تصریح کرد: در حال حاضر این استان با کمبود آب روبروست به همین دلیل اگر دولت شرایطی را فراهم کند که آب خلیج فارس با بهره گیری از آب شیرین کن در اختیار کشاورزان این استان قرار بگیرد امکان افزایش تولید موز حتی برای تمام نیاز کشور نیز وجود دارد.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران با تاکید بر اینکه موز محصولی است که به آب و هوای گرمسیری نیاز دارد، گفت: با توجه به شرایط آب و هوایی کشور در حال حاضر تولید این محصول در جنوب استان سیستان و بلوچستان یعنی چابهار، کنارک، سرباز و ایرانشهر در فضای باز تولید می شود. بنابراین بستر تولید این محصول در کشور بدون اینکه به فضای گلخانه ای نیاز باشد وجود دارد و تنها تامین آب دغدغه افزایش تولید است.
مشکل تولید کشت موز کجاست؟
ایران جزو معدود کشورهای جهان است که دارای اقلیم های متنوعی است که می تواند محصولات کشاورزی گرمسیری، سردسیری و پاییزی را بکارد، اما دولت برنامه جدی برای بهره مندی از این پتانسیل تاکنون ارائه نکرده است.
قائم مقام خانه کشاورز با اشاره به اینکه ایران دارای اقلیمی کشاورزی است، گفت: در سال های گذشته برنامه های توسعه صنعتی در بخش کشاورزی اجرا نشده، به همین دلیل با وجود اقلیم متنوع در کشور هنوز برخی از محصولات واردات می شوند.
عنایت الله بیابانی با بیان اینکه اجرای برخی برنامه های تولیدی در کشاورزی نیازمند منابع است، افزود: دولت باید تسهیلات لازم را به صورت نظارت شده در اختیار کشاورزان قرار دهد و در بخش برنامه های کشاورزی بازنگری جدی صورت بگیرد.
قائم مقام خانه کشاورز با بیان اینکه در حال حاضر ساختار کشت در ایران شکل گرفته، افزود: در برخی مناطق شغل مردم کشاورزی است و در صورتی که کشاورزی سود آور هم نباشد مردم کشت محصول انجام می دهد، اما برای تولید یک محصول جدید حتما باید دولت شرایطی ایجاد کند تا کشاورزان بتوانند از مزایای کافی برخوردار شوند.
در حال حاضر درآمدهای صادراتی کشور به شدت افت کرده است و برخی کالاهای وارداتی هم دیگر ارز دولتی دریافت نمی کنند، به همین دلیل کالاهای وارداتی یا متوقف شده اند یا با قیمت های گزاف از طریق ارز آزاد وارد می شوند، در این بین محصولاتی مانند موز واردات می شود و افرادی با فروش مجوز و … سودهای کلان به جیب می زنند، در حالی که امکان کشت این محصول در ایران وجود دارد.
