آب استخوان چیست؟
آب استخوان مایعیست که از جوشاندنِ طولانیمدتِ استخوانهای حیوان، مفاصلِ گوشتی و بافتهای همبند در آب تهیه میشود. از مایعِ بدستآمده میتوان در تهیهی خورشتها، سوپها و آبگوشتها استفاده کرد یا از خوردن آن به تنهایی لذت برد.
تاریخچهی مصرف عمومی آب استخوان به قرن هفدهم بازمیگردد، اما رواج دوبارهی آن گواه مزایای سلامتی آن است که فقط به افزودن طعم عالی به غذاهای دیگر محدود نمیشود. برخی بر این باروند که افزایش محبوبیت آب استخوان به رژیم پالِئو (غارنشینی) مربوط میشود که فلسفهی آن ساده است: تنها مواد غذایی در دسترس انسانهای اولیه و شکارچی را بخورید.
دروچا (متخصص تغذیه) در پاسخ میگوید بله برای ما خوب است و دلایل آن به شرح زیر است:
سرشار از مواد مغذی است
دروچا میگوید: «استخوانهای حیوان سرشار از کلسیم، منیزیم، پتاسیم، فسفر و مواد معدنی جزئی دیگر است. بدن ما برای ساخت و تقویت استخوانهایمان به تمام این مواد مغذی نیاز دارد.» دروچا میافزاید بافت همبندی که درون آب استخوان وجود دارد مایعی با دو ترکیب طبیعیست که میدانیم برای سلامت مفاصل خوب است: این دو ترکیب گلوکوزامین و کندرویتین است. عنصرِ مغز استخوان دارای این ترکیبات است: ویتامین A، ویتامین K۱۲، مواد معدنی مانند روی، آهن، بور، منگنز و سلنیوم، همینطور اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶.
اما حتی اگر ماهیخوار باشید (کسی که گوشت نمیخورد، اما ماهی و غذاهای دریایی میخورد) و فقط آب استخوان ماهی را میخورید، باز همان مواد مغذی را دریافت میکنید، چون آب استخوان ماهی هم حاوی ید است که به گفتهی دروچا برای عملکرد سالم تیروئید و متابولیسم حیاتیست: «تمام اجزای حیوانات حاوی کلاژن پروتئین هستند که پس از پخته شدن به ژلاتین تبدیل میشوند و حاوی آمینواسیدهای مهم زیادی هستند.»
منبع پروتئین است
به علاوهی آجیل، حبوبات و گوشت، پروتئینِ درشتمغذی در آب استخوان هم یافت میشود. اما فایدهی آن چیست؟ دروچا میگوید: «محتوای پروتئینِ آب استخوان در ساخت استخوانها، ماهیچهها، غضروف، پوست و خون به بدن کمک میکند.»
یک فنجان آب استخوان گاو حاوی حدود ۵ گرم پروتئین است و این میزان بر اساس میزان توصیهشدهی روزانهی پروتئین که ۰.۸ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است، بد نیست.
برای سلامت گوارش مفید است
امروزه سلامت روده اهمیت زیادی یافته است. به نقل از دروچا، آب استخوان برای داشتن رودهی سالم مفید است، اما چگونه؟
دروچا میگوید: تحقیقات نشان داده است سلامتی کلی ما تا حد زیادی متاثر از سلامت مجرای رودهی ماست. هضم آب استخوان ساده است و میتواند به هضم کلی غذاها کمک کند. ژلاتین موجود در آب استخوان به شکل طبیعی مایعات را جذب و نگه میدارد. وقتی این ژلاتین با آب درون روده ترکیب میشود، سبب راحتتر شدنِ حرکت آن در مجرای روده میشود. گلوتامین که یک آمینواسید در ژلاتین است به حفظ عملکرد دیوارهی روده و پیشگیری و ترمیم نشتی روده کمک میکند. نشتی روده سبب التهاب نیز میشود؛ بنابراین نوشیدن آب استخوان ممکن است برای مبتلایان به نشتی روده، سندروم رودهی تحریکپذیر و بیماریهای التهابی روده نظیر بیماری کرون مفید باشد.
به بهتر خوابیدن کمک میکند
آمینواسیدهایِ آب استخوان به بهتر خوابیدن ما کمک میکنند. به گفتهی محققان، آمینو اسیدِ گلیسین مدتهاست به عنوان انتقالدهندهی عصبیِ بازدارنده در ساقهی مغز و نخاغ شناخته میشود و میتواند حین مرحلهی خواب با حرکات سریع چشم، محرکِ آتونی (فقدان تنش عضلانی) شود. دانشمندان به این یافته رسیدهاند که گلیسین یک گزینهی درمانی برای بهبود کیفیت خواب است.
پشتیبان سلامتی است
سلامت مفاصل فایدهی دیگر مصرف آب استخوان است. این یافته حاصل مطالعه روی افراد مبتلا به آرتروز زانو بود که برای این پژوهش آب مرغ نوشیدند. نتیجهی این آزمایش نه تنها کاهش سفتی و درد، بلکه بهبود عملکرد مفاصل بود.
آیا نوشیدن آب استخوان برای همه مناسب است؟
نوشیدن آب استخوان مزایای خودش را دارد، اما از دو عامل خاص نباید غافل شد. به گفتهی دروچا آب استخوان ممکن است غنی از گلوتامات باشد. گلوتامات ممکن است اثرات نامطلوبی از قبیل اضطراب، بیقراری، انرژی کم، خستگی ذهنی، بیخوابی و مشکلات تمرکز داشته باشد. البته هیچ مدرک علمی برای اثبات این اثرات وجود ندارد. بنابراین، کسانی که به اسید گلوتامیک حساسیت دارند بهترست در مصرف این مادهی غذایی احتیاط کنند، چون ممکن است گزینه خوبی برای آنها نباشد.
از سوی دیگر شاید آب استخوان پس از پخته شدن، سرب آزاد کند. میدانیم استخوانها میتوانند فلز سنگین سرب را جدا کنند که آلوده شدن به آن در محیط مدرن شایع است. فرض ما بر اینست که مصرف آب استخوان ممکن است با خطر آلوده شدن به سرب همراه باشد. به همین دلیل، پزشکان و متخصصان تغذیه هنگام تجویز رژیمهای غذایی حاوی آب استخوان به بیماران، خطر آلودگی به سرب را هم در نظر میگیرند.
- بیشتر بخوانید:
- ۷ ماده غذایی که باید استخوانها بخورند
- بهترین رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به پوکی استخوان