بر اساس آمار رسمی جهاد کشاورزی مازندران امسال ۲۱۶ هزار هکتار از شالیزارهای استان زیر کشت اول برنج رفت که ۱۴۸ هزار هکتار ارقام محلی و ۶۸ هزار هکتار هم ارقام پرمحصول کشت شد که تا کنون برداشت ۱۸۵هزار هکتار از این زمین ها انجام شد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران روز شنبه وضعیت عملکرد تولید و کیفیت برنج را بسیار عالی توصیف کرد و گفت: تا کنون برداشت ۱۸۵هزار هکتار از شالیزارهای استان انجام شد که ۹۵درصد برداشت به صورت مکانیزه یعنی با کمباین های مخصوص برداشت شالی صورت گرفت.
حسن عنایتی افزود : گزارش ها و بررسی های میدانی کارشناسان زراعت برنج ۶۴مرکز خدمات کشاورزی مستقر د ربخش های روستایی استان نشان می دهد که به طور متوسط امسال ۱۵تا ۲۰ درصد افزایش عملکرد در واحد سطح را شاهد هستیم.
وی به رضایتمندی شالیکاران در تولید و کیفیت محصول اشاره کرد و ادامه داد: از آن جایی که تسهیلات قابل توجهی در بخش مکانیزاسیون کشاورزی مازندران طی یک سال گذشته به استان تخصیص داده شد، خرید و به کارگیری دستگاه مخصوص نشاء و کمباین مخصوص برداشت ، بیشترین ادوات مکانیزاسیون کشاورزی استان بوده است.
عنایتی مکانیزاسیون را عامل اصلی کاهش هزینه تولید دانست و ادامه داد: استقبال شالیکاران در استفاده از دستگاه های نشا کار و کمباین و از طرفی وضعیت مناسب آب و هوایی سبب شد تا امسال افزایش کیفیت و تولید برنج را داشته باشیم و همچنین بازسازی و نوسازی واحدهای شالیکوبی استان نیز امسال ضریب تبدیل شالی به برنج سفید را بیشتر کرد به این معنی که درصد شکستگی و یا خرده برنج بسیار کم شده است.
نشاء دوباره به جای رتون‌گیری
طبق آمار جهاد کشاورزی مازندران پارسال ۸۵ هزار هکتار از شالیزارهای استان زیر کشت دوم برنج رفته بود که از این میزان ۲۵ هزار هکتار به روش نشاء مجدد و ۶۵ هزار هکتار به روش پرورش ساقه یا دونوچ (رتون) بود.اما این آمار امسال به گفته عنایتی تا کنون ۵۶ هزار و ۷۰۵ هکتار نشا مجدد و ۴۷هزارو ۸۸۶ هکتار به روش رتون انجام شد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران استقبال شالیکاران درحوزه ۱۱۰ هزار هکتاری آبریز دشت هراز واقع در شهرستان های آمل، بابل ، فریدونکنار، بابلسر و محمودآباد به کشت مجدد شالی را بسیا زیاد توصیف کرد و گفت: حدود ۸۰ درصد این اراضی دوباره زیر کشت برنج به دورش نشا مجدد و پرورش رتون رفته است.
وی تصریح کرد: این که امسال کشت دوباره نشا برنج به نسبت کشت به روش رتون در زمین های شالیزاری مازندران پیشی بگیرد ، یعنی ۳۱هزار هکتار برابر با ۱۲۴درصد بیشتر شود ، بی سابقه است.
این مسوول کشاورزی مازندران گفت : اگر چه افزایش تولید برنج با کشت دوباره عامل افزایش تولید و بالا رفتن درآمد شالیکاران می شود، ولی با توجه به خطر خشکسالی ناشی از کمبود جدی آب برای به ثمر رسیدن ، گسترش آفت کرم ساقه خوار و صد البته ضعیف شدن خاک از پیامدهای افزایش بی رویه کشت شالی به روش نشاء مجدد است.
کشت دوم برنج به دو صورت نشای مجدد و دونوچ یا رتون انجام می شود. در روش اول کشاورزان اقدام به آماده سازی دوباره شالیزار کرده که نیاز آبی آن همانند کشت اول بالا است و در روش دوم ساقه های باقی مانده از کشت نخست دوباره جوانه زده و پرورش داده می شود که نیاز به آب ان کمتر است.
بررسی های نشان می دهد که بارندگی های سیل آسای ششم و هفتم مرداد امسال و تداوم بارش های پراکنده تا دو هفته پس از آن سبب جاری شدن روان آب در بسیاری از رودخانه های استان بویژه در مناطق غربی و مرکزی مازندران شده بود و همین وضعیت بسیاری از کشاورزان این مناطق را بر آن داشت تا به کشت دوم برنج روی بیاورند. این درحالی است که از ۱۵مرداد ماه تا کنون اصلا بارندگی صورت نگرفت.
کشت نخست برنج در مازندران با استفاده از ذخایر منابع آبی پایدار شامل سدها ، آببندان ها و چاه ها انجام می شود ، اما کشت دوم به طور کامل به روان آب رودخانه ها ، نهرهای کشاورزی و آببندان ها وابسته است. به عبارتی هرگونه برداشت از سدها و چاه های کشاورزی برای کشت دوم ممنوع است و به همین دلیل هم اقدام شالیکاران برای کشت دوم در این شرایط خشکسالی به اعتقاد کارشناسان ، عبور از خط قرمز ممنوعیت ها محسوب می شود.
موضوع ممنوعیت کشت دوم در سال جاری به طور مکتوب از سوی شرکت آب منطقه ای مازندران به فرمانداری ها، بخشداری‌ها و مدیران مرتبط نیز اعلام شد و جهاد کشاورزی مازندران هم با ممنوعیت کشت دوم در مناطقی که روان آب وجود نداشته باشد موافق بوده است، اما طبق اظهارات کارشناسان زراعت برنج مراکز خدمات کشاورزی و شالیکاران قیمت مناسب سبب شد تا امسال شاهد بدون توجه به شرایط آب و هوایی و وضعیت منابع آبی استان کشت دوم رونق دوچندانی بگیرد.
مازندران ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور را تامین می کند.
