منصور پوریان – رئیس شورای تأمین دام کشور – ضمن اعلام رتبه چهارمی ایران در تولید دام سبک به میزان تولید دام سبک ایران در برخی فصول به ۶۵ تا ۶۷ میلیون رأس اشاره کرد و گفت: با وجود این ظرفیت، عواملی همچون خشکسالی، کاهش مراتع و تغییرات ارزی در دولت‌های گذشته باعث کاهش صنعت دام سبک در کشور شده است.
پوریان تصریح کرد: هزینه‌های بالای تولید سبب شده که ایران نتواند به جایگاه بالاتری در تولید دام سبک برسد. در حالی‌که با فراهم شدن شرایط مناسب و زیرساخت‌های لازم، ظرفیت افزایش تولید تا ۸۰ میلیون رأس و ارتقا به رتبه دوم جهان نیز وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: با وجود سیاست‌های نامناسب در صنعت دام، همین میزان جمعیت دام سبک نیز با سختی حفظ شده است.
ایران ظرفیت ارتقای جایگاه در تولید دام سبک را دارد
رئیس شورای تأمین دام کشور، با اشاره به جایگاه ایران در تولید دام سبک اظهار کرد: رتبه چهارم جهانی ایران در تولید گوسفند، جایگاه قابل‌توجهی است، اما برای ارتقای آن نیاز به مدیریت صحیح در بخش‌های مختلف داریم.
وی با تأکید بر اینکه عوامل متعددی در کاهش تولید دام سبک نقش داشته‌اند، افزود: تغییرات ارزی، افزایش هزینه‌های تولید و شرایط اقلیمی مانند خشکسالی، از جمله موانع اصلی رشد این صنعت بوده‌اند. علاوه بر این، وضعیت نامناسب بازرگانی نیز تأثیر منفی بر روند تولید گذاشته است.
پوریان تصریح کرد: در حال حاضر، تراز تجاری صنعت دام سبک منفی است؛ چراکه در کنار واردات، هیچ‌گونه صادراتی در این بخش انجام نمی‌شود. این موضوع باعث کاهش سرمایه‌گذاری در این صنعت شده و سرمایه‌گذاران سنتی که پیش‌تر در این حوزه فعال بودند، از بازار خارج شده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: با یک مدیریت صحیح، به‌ویژه در حوزه تجارت، می‌توان شرایط را بهبود بخشید. اگر تراز تجاری مثبت شده و حمایت‌های لازم از تولیدکنندگان صورت گیرد، امکان ارتقای رتبه ایران در تولید دام سبک و افزایش تولید گوشت گوسفند نیز وجود خواهد داشت.
چالش‌های بازار دام سبک در ایران؛ از عرضه گسترده تا مشکلات صادرات
رئیس شورای تأمین دام کشور، با اشاره به چالش‌های بازار دام سبک در ایران اظهار کرد: در حال حاضر، مشکلات بازار به گونه‌ای است که قیمت‌ها دیگر تابع میزان عرضه و تقاضا نیستند و از عوامل دیگری مانند قیمت کالاهای هم‌ردیف تأثیر می‌پذیرند.
وی افزود: عرضه دام سبک در کشور گسترده بوده و ذخایر دامی در وضعیت مناسبی قرار دارد، به‌طوری‌که گوشت مورد نیاز بازار به‌طور کامل تأمین شده است. اما با وجود این، قیمت‌ها همچنان بالا بوده و فشار اقتصادی بر مصرف‌کنندگان وجود دارد.
پوریان با اشاره به ظرفیت بالای ایران در تولید دام سبک تصریح کرد: ظرفیت تولید دام سبک کشور تا ۱۰۰ میلیون رأس برآورد می‌شود، اما به دلیل هزینه‌های بالای تولید، نبود سیاست‌های مناسب صادراتی و تراز تجاری منفی، از این ظرفیت به‌طور کامل استفاده نشده است. سرمایه‌گذارانی که پیش‌تر در این صنعت فعال بودند، اکنون به دلیل مشکلات صادرات و محدودیت‌های تجاری، از این حوزه خارج شده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: در حالی که ایران رتبه چهارم جهانی تولید دام سبک را در اختیار دارد، در میان کشورهای اسلامی و منطقه خاورمیانه، جایگاه نخست را به خود اختصاص داده است. با این حال، کشور سودان با وجود تولید کمتر، سالانه یک میلیون رأس دام صادر می‌کند، اما ایران به دلیل ممنوعیت صادرات، از این مزیت بی‌بهره مانده است.
رئیس شورای تأمین دام در تأکید کرد: ایران در گذشته یکی از قدرت‌های منطقه‌ای در صادرات دام سبک بوده و در برخی دوره‌ها در رتبه ششم تا هشتم صادرکنندگان جهانی قرار داشته است. اگر سیاست‌های صادراتی اصلاح و زیرساخت‌های مناسب ایجاد شود، این صنعت می‌تواند دوباره به جایگاه مطلوب خود بازگردد.
ایران ظرفیت بالایی در تولید و صادرات دام سبک دارد
پوریان با اشاره به سابقه ایران در تولید و صادرات دام سبک اظهار کرد: در دهه ۹۰، ایران هشتمین صادرکننده دام سبک و سنگین در جهان بود. به‌عنوان مثال، در سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳، بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار رأس دام سبک و حدود ۷۰ هزار رأس دام سنگین صادر شد. این موضوع نشان‌دهنده ظرفیت بالای تولید و صادرات در کشور است.
وی افزود: ایران همواره تولیدکننده و صادرکننده دام بوده و تجار با تجربه‌ای در این حوزه دارد. با این‌حال، سیاست‌های داخلی، به‌ویژه ممنوعیت‌های صادراتی و افزایش قیمت‌ها، منجر به کاهش تولید و کمبود عرضه در بازار داخلی شد. در سال‌های اخیر، افزایش قیمت دام و گوشت نیز ناشی از این سیاست‌ها بوده است.
بهبود جایگاه ایران در تولید مرغ
پوریان همچنین به رشد جایگاه ایران در صنعت مرغ اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، ایران چهاردهمین تولیدکننده بزرگ مرغ در جهان است که این امر نشان‌دهنده ظرفیت بالای تولید پروتئین در کشور است. ایران می‌تواند یکی از کشورهای تأمین‌کننده گوشت در سطح بین‌المللی باشد.
وی در ادامه با مقایسه ظرفیت تولید دام ایران با کشورهای بزرگ صادرکننده تصریح کرد: استرالیا از بزرگترین صادرکنندگان دام سبک در جهان است و با ۷۵ میلیون رأس دام، فقط ۱۵ میلیون رأس بیشتر از ایران دارد. این نشان می‌دهد که ایران می‌تواند به آمارهای مشابه دست یابد و بازارهای ازدست‌رفته را بازیابی کند.
لزوم سرمایه‌گذاری و بازگشایی مجدد صادرات
رئیس شورای تأمین دام کشور خاطرنشان کرد: ایران در گذشته صادرکننده دام به کشورهای حوزه خلیج فارس، از جمله کویت، قطر، عمان، امارات و بحرین بود. اما به دلیل ممنوعیت‌های صادراتی، این بازارها به دست کشورهای دیگر، مانند استرالیا و هند، افتادند. در حال‌حاضر، فرصت مناسبی برای بازگشایی صادرات وجود دارد، زیرا زیرساخت‌ها و شهرک‌های تولید دام در کشور آماده فعالیت هستند.
وی افزود: اگر سرمایه‌گذاری در این بخش مجدداً احیا شود، می‌توان تولید و صادرات را به سطح مطلوب رساند. در گذشته، سرمایه‌گذاری در دام سبک و سنگین به دلیل سودآوری بالا، رونق داشت. اما با اعمال محدودیت‌های صادراتی، سرمایه‌گذاران از این بخش خارج شدند. برای بازگشت سرمایه‌گذاری، نیاز به سیاست‌های حمایتی و رفع موانع صادراتی داریم.
پوریان در پایان تأکید کرد: با توجه به شعار سال که بر سرمایه‌گذاری تأکید دارد، باید در بخش دام نیز سرمایه‌گذاری معناداری انجام شود. سرمایه‌گذاران انتظار دارند که سرمایه‌شان بازدهی مناسبی داشته باشد. در حال‌حاضر، تنها تکیه بر بازار داخلی کافی نیست و بازگشایی صادرات می‌تواند نقش مهمی در توسعه این صنعت ایفا کند.
منبع: ایسنا
