رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: در سال گذشته در استان خراسان رضوی مجموعا ۶۸ تن و ۸۳۵ کیلو زعفران به ارزش حدود ۶۴۰ میلیارد تومان خریداری شد که از این میزان، حدود ۱۰7 میلیارد تومان باقی مانده، امیدواریم با پیگیری‌های صورت گرفته این میزان ظرف دو هفته آینده پرداخت شود.
محمدرضا اورانی روز، 2 شهریور ماه، در نشست خبری با اصحاب رسانه که در محل این سازمان برگزار شد، اظهار کرد: سطح کشت محصولات زراعی و باغی استان اعم از آبی و دیم، 9 هزار و 750 هکتار بوده که 73 درصد این میزان سطح کشت آبی و 27 درصد سطح کشت دیم است. همچنین 36.7 درصد سطح کشت محصولات باغی و 63.3 درصد سطح کشت محصولات زراعی است.
وی افزود: کل تولیدات محصولات کشاورزی استان 7 میلیون و 487 هزار و 110تن و ارزش آن ۳۳ هزار میلیارد تومان است. محصولات باغی 14.3 درصد تولید استان و 42 درصد ارزش ناخالص اقتصادی بخش کشاورزی استان را تشکیل می‌دهند. همچنین محصولات دام، طیور و شیلات، 21.2 درصد تولید استان و 39.2 درصد از ارزش ناخالص اقتصادی بخش کشاورزی استان را شامل می‌شوند. محصولات زراعی نیز با ۶۴.5 درصد تولید استان و 18.8 درصد ارزش ناخالص اقتصادی استان را به خود اختصاص داده‌اند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در خصوص انواع محصولات کشاورزی گفت: ما در بخش کشاورزی سه نوع محصول داریم. محصولات راهبردی یا اساسی و استراتژیک، محصولاتی هستند که در امنیت غذایی مردم نقش دارند و باید بر اساس نظر قانون‌گذار در داخل کشور تولید شوند.
اورانی ادامه داد: محصولات ویژه، محصولاتی هستند که حداقل ۱۰درصد از تجارت جهانی را در اختیار کشور قرار می‌دهند، مانند زعفران و پسته. محصولات منطقه‌ای نیز محصولاتی هستند که بر اساس اقتضائات منطقه‌ای تولید می‌شوند، به همین دلیل باید حفظ شوند، مانند چای در استان گیلان و شهرستان لاهیجان و خربزه در شهرستان‌های تربت جام و تایباد.
وی با اشاره به علل کاهش و یا تغییر کشت زمین‌های کشاورزی تصریح کرد: بررسی‌های کارشناسی و فنی نشان می‌دهد که طی ۲۰ سال اخیر 205 هزار هکتار از سطح اراضی زراعی استان کاهش پیدا کرده و یا تغییر کشت یافته که 170 هزار هکتار از آن به محصولات باغی تغییر پیدا کرده است. یکی از دلایل این کار، کاهش حجم آب قابل دسترس است، یعنی بالغ بر 90 درصد چاه‌های کشاورزی استان کنتورگذاری شده و حجم مشخصی از آب در اختیار هر کشاورز است که کشاورز محاسبه می‌کند محصولی را بکارد که بتواند با درآمد حاصل از آن، گذران زندگی کند.
در خراسان رضوی تغییر گرایش به سمت محصولات باغی وجود دارد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی اضافه کرد: در محصولات اساسی یا راهبردی و استراتژیک، به این دلیل که محصولاتی واجب و سرسفره مردم هستند، قیمت‌گذاری توسط دولت انجام شده و این قیمت‌گذاری عموما متناسب با هزینه‌های تولید نیست، بنابراین کشاورز به سراغ محصولی می‌رود که قیمت‌گذاری آن توسط دولت انجام نشود، به همین دلیل تغییر گرایشی در استان به سمت محصولات باغی وجود دارد.
اورانی در خصوص رتبه استان در تولید محصولات زراعی عنوان کرد: 60 درصد محصولات زراعی و باغی استان، مربوط به چهار محصول گندم، جو، زعفران و پسته بوده که 77 درصد از سطح کشت زعفران کشور و 20 درصد از سطح کشت پسته کشور مربوط به استان خراسان رضوی است. استان خراسان رضوی در سطح کشت زعفران، مقام اول و در سطح کشت پسته مقام دوم کشور را در اختیار دارد. 74 درصد از تولید زعفران کشور و 25 درصد از تولید پسته کشور مربوط به استان خراسان رضوی بوده و استان در هر دو محصول، رتبه اول تولید را در کشور در اختیار دارد.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی با اشاره به خرید تضمینی گندم بیان کرد: در سال ۹۸ سهمیه‌ای که توسط وزارت متبوع برای استان در نظر گرفته شده، ۴۳۶ هزار و ۸۰۰ تن بود که حسب جمع‌بندی گزارشی که از شرکت غله و خدمات بازرگانی اعلام شده، بدون احتساب خرید توافقی توسط کارخانجات آرد و سیلوها، ۴۳۵ هزار و ۴۰۰ تن گندم توسط مراکز خرید تعاون روستایی و بخش خصوصی خرید تضمینی شده است.
اورانی در خصوص علل کمتر بودن برداشت گندم نسبت به سطح انتظار استان خاطرنشان کرد: در استان برآورد تولید ۷۰۰ هزار تن و هدفگذاری استان در این خصوص ۶۰۰ هزار تن بوده اما دو عامل در کاهش این خرید نسبت به هدفگذاری استان موثر است، یکی تغییر سایز الک‌هایی که معیاری برای افت‌زنی بوده و متاسفانه قطع بارندگی در خرداد ماه، باعث لاغرشدن گندم‌ها شده و در نهایت بخشی از گندم لاغر استان، در چرخه خرید وارد نشده و دیگری افزایش قیمت جو تا مرز 2700 تا 2800 تومان است که باعث شد بخشی از گندم وارد چرخه خرید تضمینی نشود.
وی با اشاره به لزوم تسریع در اعلام نرخ خرید تضمینی گفت: بر اساس قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی مصوب سال 1368، وزارت جهاد کشاورزی موظف است تا پایان تیر ماه قیمت پیشنهادی محصولات زراعی و باغی عمده کشور از جمله محصولات اساسی را متناسب با هزینه تولید و نرخ تورم جمع‌بندی کند. این امر توسط وزارت‌خانه اتفاق افتاده و به سازمان برنامه و بودجه کشور و شورای اقتصاد منعکس شده اما در حال حاضر مرداد ماه پایان یافته و کمتر از ۳۰ روز به شروع کشت پائیزه گندم و چغندر قند باقی مانده و در حال حاضر شروع کشت کلزا در مناطق سرد استان نیز آغاز شده است.
اعلام به موقع نرخ خرید تضمینی باید به مطالبه کشاورزان تبدیل شود
اورانی افزود: کشاورزان همواره می‌پرسند نرخ گندم، کلزا و چغندرقند چه زمانی اعلام می‌شود، بنابراین اعلام به موقع نرخ خرید تضمینی و تعیین قیمت مناسب باید به مطالبه‌ای تبدیل شود تا کشاورز تکلیف خود را برای انتخاب نوع کشت بداند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در خصوص کشت دانه‌های روغنی عنوان کرد: کشور در زمینه روغن خوراکی 84 درصد وابستگی به خارج از کشور دارد. وزارت جهاد کشاورزی پس از فرمایشات مقام معظم رهبری در زمینه اقتصاد مقاومتی و مقاوم‌سازی اقتصاد کشور، طرح خوداتکایی کشور را از طریق دانه‌های روغنی مانند کنجد، افتابگردان و… اعلام کرد.
هدفگذاری کشت 15 هزار هکتار کلزا برای سال زراعی 1399 – 1400 در استان
اورانی خاطرنشان کرد: در سال 78 تا 79 کشت کلزا در استان با 217 هکتار آغاز شد و در سال زراعی ۹۸-۹7، این میزان به 3700 هکتار و در سال 98 -99 این میزان به 6400 هکتار رسیده که بالغ بر 10 هزارتن خرید تضمینی کلزا از کشاورزان استان داشتیم. همچنین برای سال زراعی 1399-1400، 15 هزار هکتار برای استان هدفگذاری شده که حدودا 2.2 برابر میزان کشت امسال است، بنابراین امکان خوداتکایی و مقاوم‌سازی اقتصاد کشور و استان در بسیاری از حوزه‌ها امکان‌پذیر بوده اما شرطش این است که تسهیل‌گری به موقع و خوب اتفاق بیافتد.
وی با اشاره به راهکار پایداری روستاییان و عشایر تصریح کرد: 73 درصد جمعیت استان شهرنشین و 27 درصد این جمعیت روستایی هستند اما مشکلی که وجود دارد این است که به روستایی به چشم شهری نگاه می‌شود. ما باید به روستایی از چشم روستایی نگاه کنیم. تصور ما در سیاست‌گذاری‌ها این بود که اگر زیرساخت‌ها و رفاه را برای روستایی فراهم کنیم، به شهر نمی‌آید و در روستا می‌ماند، در حالی که باید برای روستایی درآمد پایدار در حوزه کشاورزی، صنایع دستی، صنایع روستایی کوچک و… ایجاد می‌کردیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی افزود: حجم سرمایه‌گذاری در حوزه پایدارسازی روستاییان متناسب با حجم سرمایه‌گذاری با زیرساخت‌ها نبوده است. اگر روستایی بخواهد در روستا بماند، نیاز به آب دارد. سرمایه‌گذاری که در تمام سال‌ها در حوزه رفاهی انجام شده باید به تمام قنوات برده می‌شد تا در پایین‌دست آن استخر و در بالادست بندهای تغذیه‌ای احداث شود که روستایی آب پایداری داشته باشد.
اورانی ادامه داد: این کار نسبت به نیاز بسیار کم انجام شده است، با احتساب 18 سال خشکسالی، قنات‌ها خشک شده و مفری برای تامین درآمد روستاییان باقی نمانده است. ما در استان 3334 روستا داریم که بالغ بر 2509 روستا، بالای ۲۰ خانوار جمعیت دارند، بنابراین حجم سرمایه‌گذاری که باید برای تامین آب کشاورزی انجام می‌شد، متناسب با نیاز روستایی نبوده است.
به جای تمرکز بر زیرساخت‌ها باید بر پایدارسازی درآمد روستاییان و کشاورزان تمرکز می‌کردیم
وی در خصوص لزوم آموزش علمی کشاورزان بیان کرد: دومین نکته‌ای که باید به آن توجه داشت، آموزش و ترویج کشاورزی است که ما به این موضوع همیشه از دریچه کار دولتی نگاه کردیم. ما ۳۳۷ هزار کشاورز داریم و حجم اعتبارات دولتی برای برگزاری دوره‌های آموزشی و ترویجی برای ۶ تا ۸ هزار نفر روز کفایت می‌کند. یکی از موارد و مشکلات بخش روستا همین است، زیرا نظام تولید آن، نظام خرده‌مالکی بوده و بازار محصولات کشاورزی، بازار کارآمدی نبوده‌است. اگر ما در سیاست‌گذاری‌ها و راهبردها، تمرکزی که بر زیرساخت‌ها داشتیم، بر پایدارسازی درآمد روستاییان، کشاورزان و عشایر قرار می‌دادیم، می‌توانستیم روستایی را در روستا نگه داریم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به تغییر کاربری غیر مجاز زمین‌های کشاورزی خاطرنشان کرد: در استان، بالغ بر ۵۲ هزار ویلای غیر مجاز داریم که مطالعات آن توسط شهرداری و شورای حفظ حقوق بیت‌المال انجام شده و موجود است . این تغییرکاربری‌ها در سطح استان و در شهرهای به خصوصی مانند مشهد، طرقبه، شاندیز، چناران، فریمان و… و در پلاک‌های خاصی متمرکز بوده که متاسفانه عموما اراضی کشاورزی مرغوب است.
قلع و قمع 2700 ویلای غیر مجاز در سال جاری
اورانی اضافه کرد: با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شده و با همکاری بسیار خوب دستگاه‌های نظارتی از جمع دادگستری استان، دادستانی کل، شورای حفظ حقوق بیت‌المال، نیروی انتظامی، فرمانداران شهرستان‌ها و …، در سال گذشته 2550 ویلا قلع و قمع شد و حدود 114 هزار هکتار از اراضی کشاورزی به حالت قبلی خود بازگشت. در سال جاری نیز بالغ بر 2700 مورد ویلای غیر مجاز قلع و قمع شده و خوشبختانه این روند به طور محکمی ادامه دارد . تمرکز سازمان بر اقدامات سازمان‌یافته در این زمینه است.
وی در خصوص علت دیرکرد پرداخت هزینه زعفران تعدادی از روستاییان پس از خرید تضمینی عنوان کرد: در سال گذشته در استان خراسان رضوی مجموعا ۶۸ تن و ۸۳۵ کیلو زعفران به ارزش حدود ۶۴۰ میلیارد تومان خریداری شد که از این میزان، حدود ۱۰7 میلیارد تومان باقی مانده، زیرا بانک‌هایی که در مصوبه هیئت دولت تعیین شده اند باید 1000 میلیارد تومان تسهیلات برای سازمان تعاون روستایی تامین کنند و برخی از بانک‌ها مانند بانک ملت از این وظیفه خود سرباز زدند، بنابراین سازمان در تامین منابع مورد نیاز به مشکل برخورد که امیدواریم با پیگیری‌های صورت گرفته این ۱۰۷ میلیارد تومان ظرف دو هفته آینده پرداخت شود.
تامین یک میلیون و 309 هزار تن نهاده دامی در سال گذشته
اورانی با اشاره به تجمع دامداران خراسان رضوی در روز شنبه تصریح کرد: نارضایتی و تجمع مرغداران و دامداران به حق است. سال گذشته یک میلیون و 309 هزار تن نهاده آورده شده که شامل ذرت، کنجاله سویا و جو است. امسال با توجه به مشکلاتی که کشور در زمینه تامین ارز داشته و فروش نفت شدیدا کاهش یافته و با توجه به اینکه ۵۵ درصد اقتصاد کشور در حوزه خدمات است، شیوع ویروس کرونا موجب شد واحدهایی که تا دیروز مالیات می‌دادند، امروز به کمک نیاز داشته باشند، بنابراین درآمدهای کشور در شرایط سختی است.
وی خاطرنشان کرد: ما از ابتدای سال تاکنون تنها توانسته‌ایم ۶۶ درصد نیاز تولیدکنندگان استان را با کنجاله سویا برطرف کنیم. همچنین در ذرت ۴۳ درصد و در جو ۲۳ درصد این نیاز تامین شده است. ما در حوزه طیور و دام در کشور رشد و توسعه داشتیم، در حالی که برای تولید ذرت دانه‌ای و دانه سویا محدودیت اقلیمی داشته‌ایم و تلاشی برای توانمندی در این زمینه انجام نداده‌ایم.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی بیان کرد: ما باید در کوتاه‌مدت شرایط را مدیریت کنیم اما در درازمدت باید شرایط را تغییر ریل دهیم و بالغ بر۸۰ درصد نیازهای خارج از کشور را به داخل کشور بیاوریم. ما باید به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخل کشور بازگردیم و همان‌طور که در هشت سال جنگ تحمیلی، این کشور استقلال خود را در حوزه امنیت و دفاع به دست آورده، در بحث اقتصاد نیز با توجه به تحریم‌های پیش رو جایگاه خود را به دست خواهد آورد.
اورانی در خصوص پیشرفت شرکت‌های دانش‌بنیان در این زمینه گفت: چهار سال پیش واحدی دانش‌بنیان از کود مرغ واحدهای گوشتی، مکمل و فراورده‌های پروتئنی تولید می‌کردند. هر مرغ 2.5 کیلویی حدودا 3.2 کیلو کود تولید می‌کند که با خشک شدن آن، وزنش به 1.6 کیلو می‌رسد. با این تکنولوژی دانش‌بنیان، می‌توان از این میزان یک کیلو و 200 گرم مکمل و فراورده پروتئینی تولید کرد که می‌تواند بین 10 تا 15 درصد در واحدهای پرواربندی دام سبک و بین 20 تا 25 درصد در واحدهای فراوری دام سنگین مورد استفاده قرارگیرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی افزود: این محصول از سال 96 وارد بازار شده اما به دلیل اینکه از لحاظ قیمتی با کنجاله سویا قابلیت رقابت ندارد، نتوانسته موفق شود. یکی از منابع پروتئنی پودر پر و شفیره کرم ابریشم است . 80 درصد سوسک زرد را پروتئین تشکیل می‌دهد. در افق ۲۰۵۰ یکی از منابع پروتئینی انسان، حشرات است.
سهم شرکت‌های واردکننده نهاده‌های دامی استان 8 درصد واردات کشور را تشکیل داده است
وی با اشاره به لزوم ثبت سفارش نهاده‌های دامی در استان تصریح کرد: ما ۲۲ شرکت واردکننده واجد شرایط داریم که توانمند هستند اما سهم آن‌ها از واردات سال گذشته استان ۸ درصد بوده است. مسئولان تهران باید متناسب با نیاز نهاده استان خراسان رضوی، سهم ارز ترجیحی را تعیین کنند اما ثبت سفارش و معرفی به بانک مرکزی در استان انجام شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: ما شهرستان سرخس را به عنوان یک بندر خشک و بندر امیرآباد را در شمال کشور داریم اما به دلیل اینکه استان از نظر جغرافیایی در آخر خط قرار دارد، نهاده‌ای که به استان می‌رسد عموما بین 280 تا 400 تومان در هر کیلو گران‌تر بوده زیرا هزینه حمل و نقل بالاتر است.
اورانی در خصوص مزایای واگذاری ثبت سفارش نهاده‌های دامی در استان گفت: اگر وزارت صمت مساعدتی در این زمینه انجام داده و این اختیار را به استانداری خراسان دهد، ما از ظرفیت شرکت‌های واردکننده و ظرفیت‌های استان استفاده می‌کنیم و ذرت را به جای اینکه از کشورهای دوردست وارد کنیم، از آسیای میانه، اوکراین، قزاقستان و… وارد می‌کنیم تا کیفیت محصولات وارده بالاتر باشد، با این کار هزینه حمل و نقل شدیدا کاهش می‌یابد، از ظرفیت سرمایه‌گذاران استان استفاده می‌شود و در صورت وجود مشکل، امکان مطالبه راحت‌تر است. مواردی در حال حاضر وجود دارد که در سامانه بازارگاه کنجاله سویا یا ذرت به فروش می‌رسد و دام‌دار پول را واریز کرده اما یک ماه است که محصول به دست او نرسیده است.
سرویس خبری : کشاورزی و باغبانی
