دیدگاهها در مورد تولید و مصرف محصولات تراریخته در کشورهای مختلف متفاوت است. برخی قوانین بسیار سختگیرانه برای تولید، مصرف و توزیع آن دارند و برخی هم تا حدودی منعطفتر عمل کرده و با شروطی اجازه مصرف میدهند که برچسبگذاری هم یکی از شرط های اصلی است. در این گزارش تلاش میشود تا رفتار قانونی کشورها درباره محصولات تراریخته را معرفی کنیم.
* اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا منطقهای است که سختگیرانهترین و در عین حال جامعترین قوانین را برای محصولات تغییریافته ژنتیکی (GMO) دارد. این قوانین مشمول تولید و تغذیه و حتی محصولاتی که در آن تراریخته استفاده شود را شامل می شود. در اتحادیه اروپا سیاستها و قوانینی برای اجتناب از عوارض ناشی ازتولید محصولات تراریخته دارد و موجب نگرانی و انتقاد مصرفکنندگان، کشاورزان و فعالان محیطزیست است.ارزیابی های سختگیرانه تر بوده و مورد به مورد بررسی دقیق میشوند.
تمام تولید و استفاده از محصولات تراریخته بر اساس قوانین سختگیرانه اتحادیه اروپاست و در حالت کلی برخی از هزینههای اصلی این قوانین را آلودهکنندگان هوا پرداخت میکنند.
* آرژانتین
آرژانتین سومین کشور بزرگ تولید محصولات بیوتک در جهان پس از آمریکا و برزیل است. محصولات تراریخته در آرژانتین تحت قوانین سختگیرانه قرار گرفته و این قانون اجازه توسعه و تولید محصولات بیوتکنولوژی را تحت مدیریت وزارت کشاورزی و امور دام این کشور اجرا میکند. آرژانتین هنوز به «پروتکل کارتاژنا» نپیوسته است.
* بلژیک
کشور بلژیک محدودیتهای متوسطی نسبت به محصولات تراریخته دارد. نگاه عمومی نسبت به تراریخته مثبت نیست و آن را دشمن سلامتی میدانند. اکثر قوانین و مقررات بلژیک در مورد محصولات تراریخته در حقیقت از مقررات اتحادیه اروپا گرفته شده است. روی هم رفته مقررات محصولات تراریخته در بلژیک اکثرا روی تولید، استفاده و توزیع آن متمرکز شده و محدودیتهایی درباره انتقال محصولات تراریخته به مزارعی که غیرتراریخته است وجود دارد و در این زمینه اطلاعات و اقدامات شفافی نیز دارند.
* برزیل
در کشور برزیل دولت این کشور قوانین و مقرراتی را برای آزمایشگاههای این کشور طراحی کرده و همچنین مقرراتی را برای تحقیقات GMO دارد. همچنین قوانینی در مورد بازاریابی طراحی کرده است. محدودیتهایی درباره آزادسازی این محصولات به محیط زیست و کشت آنها دارد و همچنین برنامههای رصد و بررسی کشت تحقیقاتی تراریخته، آزادسازی آنها و نیز آزادسازی تجاری این نوع محصولات دارد.
همچنین در این کشور محدودیتهای شدیدی در استفاده از محصولات تراریخته در صنایع غذایی وجود دارد. در نهایت برای متخلفان و کسانی که این قوانین را نقض میکنند، قوانین تنبیهی در نظر گرفته شده است.
* کانادا
آژانس بررسی غذایی کانادا مسؤول قوانین مربوط به تولید و تغذیه محصولات تراریخته حتی در حیوانات است. وزارت بهداشت و سلامت کانادا ملزم به ارزیابی سلامت غذایی این محصولات برای مصرف انسانی و همچنین محصولاتی است که تراریخته در آن به کار رفته است.
برچسبگذاری برای محصولات تراریخته در بخش غذا داوطلبانه است مگر این که نگرانیهایی برای سلامتی وجود داشته باشد.
* چین
در چین محدودیتهایی توسط شورای حکومتی و وزارتخانههای مربوطه این کشور در سال 2001 اعمال شد. وزارت کشاورزی مقررات نه تنها برای میوهها بلکه حیوانات، میکروارگانیزمها، محصولاتی که از تراریخته به دست میآید در نظر گرفته شد. هر گونه آزمایش، تولید و بازاریابی محصولات تراریخته در چین منوط به داشتن مصوبه دولتی است.
شرکتهای خارجی که محصولات تراریخته به این کشور صادر میکنند باید حتماً پیشتر مصوبه وزارت کشاورزی این کشور را داشته و پروتکلهای سلامت را گذرانده باشد.
* مصر
رویکرد کشور مصر در مورد محصولات تراریخته تقریبا منعطفانه است و سیاستهای عمومی این کشور با پرورش و واردات و صادرات آن مخالفتی ندارد، اما فعالان محیطزیست در این کشور این سیاست را به شدت انتقاد میکنند. در قوانین مصر محدودیتهایی در مورد پژوهش، تولید و بازاریابی محصولات تراریخته و غذاهایی که از آن تولید میشود وجود ندارد.
در قوانین این کشور همچنین هیچ گونه محدودیتی برای آزادسازی محصولات تغییریافته ژنتیکی به محیطزیست هم دیده نمیشود. حتی پیش نویس یک قانون ایمنی زیستی در پارلمان این کشور به ثبت نرسیده است.
* انگلیس
تولید و فروش محصولات تراریخته در انگلیس منوط به گذراندن فرایند قانونی است که در سطح همان قانون اتحادیه اروپاست. بسیاری از قانونگذاران انگلیس که در مورد محصولات تراریخته قانون وضع میکنند، همان قوانین اتحادیه اروپا را در نظر میگیرند. گرایش عمومی در انگلیس، عدم رضایت و انتقاد شدید از محصولات تراریخته است، اما اخیراً گرایشهایی هم برای استفاده از محصولات تراریخته گزارش شده است. در سیاست دولتی کشور انگلیس گرایش به استفاده از محصولات تراریخته دیده می شود.
* فرانسه
تولید و فروش محصولات تراریخته در فرانسه قانونی است اما با محدودیتهای زیادی همراه است. قوانین فرانسه تا حدود زیادی تابع مقررات اتحادیه اروپاست که محدودیتهای فراوانی برای استفاده از این محصولات دارد. به ویژه در مورد منع آزادسازی این محصولات به محیطزیست تأکید میکند. همچنین برچسبگذاری هم در این کشور بسیار ضروری است.
در نتیجه چنین نارضایتی عمومی و محدودیتهای قانونی در مورد محصولات تراریخته در حال حاضر هیچ تولید تراریختهای و یا حتی واردات آن در این کشور وجود ندارد.
* آلمان
در آلمان همواره با کشت محصولات تراریخته به شدت مخالفت شده، کشور آلمان محدودیتهایی را برای محصولات تراریختهای که حتی به صورت تصادفی در محصولات غذایی وجود داشته باشند دارد و روشهای بسیار سختگیرانه برای کنترل این محصولات و آزادسازی آنها وضع کرده است.
* ایتالیا
ایتالیا به عنوان یک کشور عضو اتحادیه اروپا مشابه این اتحادیه نگرانیهایی را در مورد GMO طی دو دهه گذشته داشته، اما به نظر میرسد اکنون تا حدودی منعطفتر عمل میکند. در حقیقت بازتاب محصولات تراریخته در ایتالیا به این شکل است که افکار عمومی از مخالفت سرسختانه در دهههای گذشته کوتاه آمده است و برخی مناطق قوانین خود را در مورد تراریخته نسبت به دیگر مناطق سادهتر کردهاند.
لبنان
علیرغم اینکه این کشور قانون تنوع بیولوژیکی را در سال 1994 تصویب کرده و در سال 2008 به پروتکل کارتاژنا پیوسته است هنوز باماضحصولات تراریخته به راحتی کنار نیامده است. در حال حاضر هم قوانینی وجود دارد که به صورت غیر مستقیم مربوط به مسائل تراریخته هم می شود اما عادلانه تر این است که با ید بگوییم هیچ قانون جامعی در باره تراریخته در این کشوروجود ندارد.
سرویس های خبری:اخبار بین الملل