طی چند سال اخیر متولیان حوزه تولید دام زنده بارها اعلام کردهاند که کشور با مازاد جمعیت دام سبک و سنگین روبروست تا جایی که برای ادامه تولید، باید بخشی از دام زنده صادر و از کشور خارج شود و از سوی دیگر به دلیل افزایش قیمت گوشت قرمز، مصرف به سمت گوشت مرغ افزایش یافته است.
طبق آمار جدید سازمان دامپزشکی نیاز سالانه کشور به گوشت قرمز بین ۹۰۰ تا ۹۵۰ هزار تن است که بین ۸۰۰ تا ۸۵۰ هزار تن از محل تولیدات داخلی و نزدیک ۱۰۰ هزار تن آن از محل واردات تأمین میشود و طبق گفته مسئولان کمبودی در تولید دام زنده و گوشت قرمز مورد نیاز کشور نداریم.
بنابراین با وجود کاهش تقاضا و مازاد جمعیت دامی به انضمام تلاش دولت سیزدهم برای تنظیم بازار این محصول از طریق واردات گوشت قرمز گرم و منجمد به کشور به نظر میرسد قیمت این محصول در بازار متعادل باشد اما هرگونه نوسان قیمت در محصولات دیگر چون نهادههای دامی و گوشت سفید نیز بر بازار این محصول تاثیرگذار است.
هر کیلوگرم گوشت گرم گوسفندی شقه با قیمت ۱۱۶ هزار و ۹۰۰ تومان، گوشت گوسفندی منجمد با نرخ ۸۵ هزار تومان و گوشت گوساله منجمد با نرخ ۹۵ هزار تومان توسط شرکت پشتیبانی امور دام کشور در میادین میوهوترهبار عرضه میشود اما بازهم این اقدامات نتوانسته قیمت این محصول را متعادل کند.
طی سالهای ۹۴ و ۹۵ قیمتگذاری دولتی از دام زنده و گوشت قرمز برداشته و این محصول تابع نظام عرضه و تقاضا شد، یعنی بخش عمده نهادههای مورد نیاز این بخش از محل بازار آزاد تأمین و تنها جو از ارز ترجیحی بهره میبرد.
با توجه به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی کمتر از ۱۰ درصد نهادههای موردنیاز دام سبک از محل ارز ترجیحی تأمین شده و از آنجایی که تولیدکنندگان این بخش مجبور به تأمین نهادههای موردنیاز از بازار آزاد هستند قیمت تمامشده دام زنده پروار افزایش مییابد.
بین عرضه گوشت قرمز و دام زنده هیچ تناسب قیمتی وجود ندارد
«افشین صدر دادرس» مدیرعامل اتحادیه سراسری تولیدکنندگان دام سبک بیان کرد: امروز قیمت فروش هر کیلوگرم دام زنده گوسفندی درجه یک در بازار بین ۷۰ تا ۷۵ هزار تومان است بنابراین نرخ هر کیلوگرم شقه آن نیز بین ۱۳۰ تا ۱۵۰ هزار تومان در قصابیها عرضه میشود.
وی اظهار داشت: اکنون هیچ تناسبی بین قیمت گوشت قرمز و دام زنده وجود ندارد و بازار گوشت قرمز در دست قصابیها و عدهای است که این محصول را بازارگردانی میکنند در حالی که شاخص عرضه گوشت قرمز تفکیکی باید نرخ شقه گوسفندی و گوساله باشد.
وی اضافه کرد: در مقابل بازار گوشت قرمز، بازار دام سبک هر روز سرکوب قیمتی میشود زیرا هزینههای تمام شده تولید افزایش پیدا کرده اما دام را به قیمت واقعی از تولیدکننده خریداری نمیکنند.
مدیرعامل اتحادیه سراسری دام سبک گفت: اکنون به جای اینکه مسئولان به دنبال کنترل و تشدید نظارتها بر بازار گوشت قرمز باشند که در دست عدهای دلال میچرخد، کنترل و نظارتها را بر بازار عرضه دام زنده سبک تشدید کردهاند و تولیدکننده این بخش متضرر واقعی است.
وی اظهار داشت: در حالی مسئولان میگویند که قیمت دام زنده و گوشت قرمز مشمول قیمتگذاری دولتی نمیشود که همچنان صادرات دام زنده ممنوع است و تشدید نظارتها بر قیمت دام زنده افزایش یافته است.
صدر دادرس براین باور است که به دلایل مختلف از جمله شرایط بد اقتصادی و کاهش توان خرید مصرفکنندگان، بازار کشش قیمت واقعی تمامشده دام زنده را ندارد و دامها با قیمتهای پایینتر از قیمت تمام شده عرضه میشوند که ضرر و زیان و ورشکستگی بسیاری از تولیدکنندگان این بخش را به دنبال خواهد داشت به عنوان نمونه عرضه دامهای مولد به کشتارگاهها یکی از مهمترین نتایج آن طی ماههای گذشته بوده است.
اکنون تولیدکنندگان دام زنده انتظار دارند دولت برای ادامه حیات تولید علاوه بر تأمین نقدینگی این بخش شرایط را برای صادرات دام زنده مهیا کند همچنین با تشدید نظارتها بر بازار نهادهها و گوشت قرمز جلوی سودجویی برخی دلال و واسطهگر گرفته شود تا تولیدکنندگان و مصرفکنندگان نهایی بیش از پیش متضرر سودجویی برخی در بازار این محصولات نشوند.
البته این در حالی است که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی طی روزهای اخیر بارها از اجرای تمهیدات و تشدید نظارتها برای کاهش قیمت گوشت قرمز خبر دادهاند و دولت سیزدهم با تمام تلاش خود در پی اصلاح قیمت بازار این محصول است.