ریچارد جانسون، استاد دانشگاه کلرادو، در بیش از ۲۰ سال گذشته به بررسی دلایل چاقی و عارضههای مرتبط با چاقی مانند دیابت، فشار خون بالا و بیماری مزمن کلیوی پرداخته و در مقالهای که در وبسایت کانورسیشن منتشر شده، میگوید به دو تکه مهم این پازل بسیار پیچیده توجه لازم نشده است: کمبود آب بدن و مصرف بیش از اندازه نمک.
چرا بدن ما چربی تولید میکند؟
به نوشته جانسون، فروکتوز شکر سادهای است که در میوهها نیز وجود دارد. اما بیشتر ما فروکتوز را از شکر خوراکی و شیره ذرت میگیریم. این شکرها افراد را ترغیب میکنند که بیشتر بخورند و به افزایش وزن، تجمع چربی و وضعیت پیشدیابت منجر میشود. بدن انسان نیز فروکتوز میسازد و آزمایشها نشان میدهد به اندازهای است که باعث چاقی شود. از آنجا که فروکتوز از گلوکز ساخته شده است، وقتی گلوکز خون بالا میرود، تولید فروکتوز افزایش پیدا میکند. این فرایند هنگامی رخ میدهد که میزان زیادی برنج، غلات صبحانه، سیبزمینی و نان سفید مصرف می کنیم و مهمتر این که کمبود آب بدن میتواند باعث تولید فروکتوز شود که به نوبه خود عامل تولید چربی است.
کاربردهای چربی در بدن
این پژوهشگر و استاد دانشگاه در ادامه مینویسد: چربی دو کاربرد دارد؛ کاربرد اول ذخیره انرژی برای وقتی است که غذا در دسترس نباشد و کاربرد دوم که شاید کمتر کسی بداند تهیه آب است. روشن است که چربی حاوی آب نیست اما وقتی میشکند، آب در بدن تولید میکند. میزان آب تولیدی قابلتوجه و تقریبا برابر با میزان چربی سوزاندهشده است.
نقش کمبود آب در چاقی را نباید دستکم گرفت. کمآبی معمولا پس از صرف غذاهای شور رخ میدهد. هم کمآبی و هم مصرف نمک به تولید فروکتوز و چربی منجر میشود. به همین دلیل است که سیبزمینی سرخشده چاقکننده است. پژوهشها نشان میدهد میزان هورمون وازوپرسین در افراد چاق بالاست. این هورمون به کلیهها کمک میکند آب را نگه دارند تا حجم ادرار را تنظیم کنند اما بر اساس پژوهشهای جدید، هورمون وازوپرسین نقش دیگری هم دارد: تحریک بدن به تولید چربی.
چرا بیآبی منجر به تولید چربی میشود؟
پس برای کسی که در معرض خطر بیآبی یا گرسنگی قرار دارد، این هورمون حیاتبخش است اما برای کسانی که در معرض خطر نیستند، هورمون وازوپرسین میتواند همان آثار متابولیسمی را داشته باشد که فروکتوز بالا دارد، از جمله افزایش وزن، تجمع چربی، کبد چرب و وضعیت پیشدیابت. جانسون میگوید افزایش میزان آب دریافتی بدن فرایند افزایش وزن و بروز وضعیت پیشدیابت را کند میکند. او در ادامه میافزاید: بیشتر افراد آب اندکی مینوشند و افزایش میزان آب دریافتی به افراد چاق کمک میکند وزن کم کنند. جانسون متذکر میشود هشت لیوان آب در روز کافی است و فکر نکنید هرچه بیشتر بنوشید، بهتر است، زیرا مصرف بیش از اندازه آب به «مسمومیت با آب» منجر میشود. او در پایان توصیه میکند با رعایت دو راهکار ساده و ارزان نوشیدن آب بیشتر و کاهش مصرف نمک، از چاقی پیشگیری کنید.