مدیران می گویند در این مدت بیش از ۱۳۰۰ تن روغن در واحدهای صنفی توزیع کرده اند. آنها می گویند از این مقدار حتی یک لیتر هم به زنجیره ای ها نداده اند. مراکز توزیع و عمده فروشان بوشهری این حرف را قبول ندارند و می گویند این ادعاها کذب است زیرا به جز یک بار ده تن و یک بار هفت تن که به دست یکی از توزیع کنندگان رسیده هیچ یک از مراکز توزیع چیزی دریافت نکرده اند.
بازاریان می گویند با توجه به افزایش چندبرابر نرخ ارز و تفاوت قیمت ارز دولتی با ارز نیمایی و آزاد و با توجه به تجربه ای که از برخورد و رویکردهای دولت در ایران در سال های گذشته سراغ داریم و تجربه کرده ایم این کمبودها در زمانی رخ می دهد که دولت به هر دلیلی می خواهد یک کالا را گران کند. یکی از بازاریان به روابط عمومی اتاق اصناف بوشهر گفته است: «در یک سال اخیر تنها سه چیز افزایش قیمت چندانی نداشت یکی نان دیگری روغن خوراکی و سوم جرایم راهنمایی و رانندگی! که بدون شک در این ایام باید شاهد افزایش قیمت نان و روغن باشیم.»
در این بین توزیع کننده حرف نهادهای بالادستی را قبول ندارد. مردم حرف توزیع کننده را نمی پذیرند و… خلاصه هیچ کس به هیچ کس اعتمادی ندارد. کمبود روغن الان به نایابی روغن رسیده و اعتماد مردم به هم بابت یک کالای خاص فرو ریخته است.
معاون سازمان صمت بوشهر در رابطه با کمبود روغن در بازار مشکل را از مردم می داند. او معتقد است که مردم باعث کمبود روغن هستند و دولت کار خودش را به خوبی انجام داده است. محمدزاده در همین رابطه به رسانه ها گفت: «در دو ماه اخیر روغن بیش از سرانه مصرف در استان توزیع شده، اما مصرف کنندگان باید خرید خود را تنظیم کنند و آن را کاهش دهند.»
ابوالقاسم محمدزاده، معاون امور بازرگانی و توسعه صادرات سازمان صنعت، معدن و تجارت استان عنوان می‌کند: «روغن بیش از مصرف سرانه و حتی مدت زمان مشابه پارسال وارد استان شده است.» به گفته وی، در دو ماه گذشته هزار و ۲۳۲ تن روغن در استان بوشهر جذب شده و این میزان غیر از مواردی است که فروشگاه‌های زنجیره‌ای از مرکز و یا شرکت‌های پخش مواد غذایی وارد استان می‌کنند.
توزیع‌کنندگان برآورد می کنند که بر اساس اظهارات مدیران مربوطه، بوشهر اینک باید شاهد یک دریا روغن باشد اما واقعیت ها چیز دیگری است. آنها می گویند از حدود ۱۳۰۰ تن روغنی که معاون سازمان صمت مدعی توزیع آن است کمتر از ۲۰ تن در مرکز استان به مراکز توزیع داده شده و روند توزیع این میزان روغن غیرشفاف بوده است. یکی از مراکز توزیع کننده روغن به اتاق اصناف می گوید: «سازمان صمت لیست کامل ۱۳۰۰ تن روغن توزیع شده در بوشهر را به طور شفاف منتشر کند. طبق برآورد و تحقیق جامعی که مراکز توزیع صنفی (عمده فروشان) شهر بوشهر انجام داده‌ایم نهایتا ۱۷ تن روغن به یکی از عمده فروشی ها تحویل داده شده است. مابقی این روغن ها کجاست؟ چرا کسی این کالا را در واحدهای صنفی ندیده است؟»
یکی دیگر از توزیع کنندگان عمده روغن در بوشهر عنوان می کند: «در حالی که مردم بوشهر برای خرید یک بطری روغن التماس می کنند طبق فاکتورهای تهیه شده از یکی از فروشگاه های زنجیره ای، می توانید هر تعداد روغن را خریداری کنید. تنها اتفاقی که در آنجا می افتد این است که این فروشگاه فاکتورهای روغن را به چند فاکتور چهار تایی خرد می کند. خودم به یکی از این فروشگاه ها رفتم و ۲۴ بطری روغن خریداری کردم و دیدم این مقدار کالا را در ۶ فاکتور به من ارائه دادند. (فاکتورها در اتاق اصناف محفوظ است)»
رونق فروشگاه های زنجیره ای به قیمت التماس مردم برای یک بطری روغن
یکی از عمده فروشان بوشهری می گوید: «چرا به این راحتی با یک سیاست‌گذاری غلط می توان بازار را خالی کرد و فروشگاه های زنجیره ای را رونق داد؟ رونق این فروشگاه ها به چه قیمتی صورت می گیرد؟ به قیمت التماس مردم برای یک بطری روغن؟»
برزگر یکی از توزیع کنندگان روغن در بوشهر می گوید: «مالک شرکت تولیدکننده روغن در هرمزگان یکی از افراد خوشنام بوشهری است که دغدغه مردم بوشهر دارد. ایشان با من تماس گرفت و گفت چون از زمان بحران روغن، بازرسی سازمان صمت در واحد تولیدی من مستقر است نمی توانم برای استان بوشهر کالا ارسال کنم اما اگر شما نامه‌ای از سازمان صمت استان بوشهر تهیه کنید و به من برسانید می توانم روغن استان را تامین کنم. این فرد می گفت وقتی روغن واحد تولیدی حیات هرمزگان به بندرعباس، کرمان و سیستان و بلوچستان می رود چرا نباید در شهر و استان خودم توزیع شود. من برای اخذ این نامه به سازمان صمت بوشهر مراجعه کردم اما هنوز نتوانسته ام این نامه را اخذ کنم.»
عمده فروشان می گویند دولت قطعا می خواهد روغن را گران کند. با این هدف توزیع روغن در بازار به هم ریخته است والا علتی ندارد که با غیب شدن این کالا در استان مواجه شویم. قاسمی زاده دیگر توزیع کننده روغن در این باره می گوید: «عمده فروش ها برای خرید ۵ کارتن روغن مجبور هستند از شرکت های پخش اقلامی مثل اسکاچ، تن ماهی، کیسه فریزری، شامپو، رب گوجه فرنگی و باطری و… خریداری کند. چون شش ماه است که عرضه روغن با مشکل مواجه است مجبوریم این کالاها را بخریم تا بتوانیم مشتری های خود را حفظ کنیم.»
ایجاد انحصار و افزایش قیمت روغن
عباس نامدارزاده، معاون اتاق اصناف و رئیس اتحادیه خواربار و لبنیات شهرستان بوشهر گفت: «کمبودها در تامین کالا معمولا برای مردم هزینه ایجاد می کند عوامل تاثیرگذار در افزایش قیمت روغن عمدتا به وابستگی شرکت های تولید کننده به تامین کنندگان مواد اولیه بازمی گردد.»
وی افزود: «تامین کنندگان مواد اولیه با ایجاد انحصار باعث شده اند که روغن افزایش قیمت داده شود. به همین دلیل در حالی که روغن های با قیمت دولتی در بازار نایاب است مارک های دیگر که به صورت آزاد عرضه می شوند با افزایش قیمت دو برابری در بازار یافت می شوند.»
رئیس اتحادیه خواربار و لبنیات شهرستان بوشهر خاطرنشان کرد: «در سنوات گذشته ستاد تنظیم بازار تعدادی عامل توزیع در محلات و مناطق شهری مشخص می کرد و مقدار قابل توجهی از روغن مورد نیاز شهر را به این افراد می داد اینک ستاد تنظیم بازار این افراد را هم بازی نمی دهد در نتیجه الان توزیع ها در فروشگاه های دولتی (زنجیره ای) صورت می گیرد. دولت با سیاست حمایت از زنجیره ای ها باعث کاهش عرضه روغن در سطح شهر و مغازه ها شده است.»
نایب رئیس اتاق اصناف مرکز استان بوشهر تاکید کرد: «گمان می کردیم شرکت های پخش مقصرند اما در جلسه مشترک با این شرکت ها متوجه شدیم که سهمیه این شرکت ها به حدود سی درصد کاهش یافته است و عملا روغن در بازار نیست که توزیع شود.»
باید دید که توزیع روغن به کجا خواهد رسید. آیا حرف عمده فروشان درست است که دولت برای افزایش قیمت این کالا اقدام به بازی با توزیع روغن کرده است یا اینکه هک شدن چندماه قبل سیستم گمرک یکی از استان ها باعث این خسران در بازار شده و به مرور رفع خواهد شد.
