بسیاری از کشاورزان مازندران در مناطق مرکزی و شرقی این استان امسال دست از کشت دوم کشیدند تا با توجه به مشکلاتی که در تأمین آب نسبت به سال گذشته وجود داشت، در کشت دوم دچار مشکل نشوند. کشت دوم برنج که در مازندران به دو شیوه «نشای مجدد» و «دو نوج» یا «رَتون» انجام می‌شود و برداشت محصول آن نیز ماه گذشته انجام شد، امسال به گفته مسئولان جهاد کشاورزی مازندران نزدیک به ۲۵ درصد کاهش یافت و در برخی مناطق استان به صفر رسید. در بعضی مناطق هم کشاورزان به سمت تغییر الگوی کشت پس از برداشت برنج گرایش پیدا کرده‌اند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران از کاهش ۱۷ هزار هکتاری کشت دوم برنج در مازندران در فصل زراعی جاری خبر داد و گفت: با توجه به مشکلاتی که امسال در تأمین آب وجود داشت بسیاری از کشاورزان استان توصیه‌ها را جدی گرفتند و اقدام به کشت دوم برنج نکردند.
مجید بهادری گفت: هرچند که کشت دوم برنج گردش مالی قابل توجهی برای کشاورزی استان دارد، اما با توجه به شرایط کنونی و مشکلات مربوط به تأمین آب هیچ حمایتی از انجام کشت دوم نداریم و اگر هم در برخی مناطق ورود کنیم با هدف اصلاح الگوی کشت است.
وی اظهار کرد: پارسال نزدیک به ۳۰۰ هزار تن شلتوک در شالیزارهای مازندران از کشت دوم برداشت شد که گردش مالی بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومانی را برای اقتصاد کشاورزی این استان داشت. با این حال که برای کشت دوم از آب‌های زیرزمینی استفاده شود. حتی در برخی مناطق کم‌آب نیز با برداشت آب‌های زیرزمینی برای کشت اول نیز مخالفیم.
این مسئول با تأکید بر این که تغییر الگوی کشت و ساماندهی کشت دوم در استان باید جدی گرفته شود، خاطرنشان کرد: ساماندهی کشت دوم قطعا بهتر از حذف آن است که در این زمینه برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده و کشاورزان نیز در برخی مناطق همراه شده‌اند. اکنون در بابل و آمل برخی کشاورزان به جای کشت دوم به کشت سبزیجات روی آورده‌اند و از کشت برنج هم درآمد بیشتری کسب می‌کنند. اگر ساماندهی کشت دوم و تغییر الگوی کشت به درستی در استان ایجاد شود خود به خود کشت دوم به جز مناطق خاصی که منابع آبی سطحی مناسبی دارند انجام نخواهد شد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران افزود: امسال در همه شهرستان‌های استان کاهش سطح زیر کشت دوم برنج انجام شد. در بابل ۵ هزار هکتار، در آمل ۴ هزار هکتار، در ساری ۳ هزار هکتار و در جویبار یک‌هزار و ۴۰۰ هکتار کاهش سطح زیر کشت دوم برنج را داشتیم. در نکا فقط یک هکتار کشت دوم برنج انجام شد و در بهشهر و گلوگاه صفر بود. در مجموع ۱۷ هزار هکتار سطح زیر کشت دوم برنج امسال در مازندران نسبت به سال ۱۳۹۹ کاهش یافت.
بهادری یکی دیگر از پیش‌نیازهای ساماندهی کشت دوم را کشت ارقام زودرس بیان کرد و گفت: ارقام بسیار زودرسی داریم که می‌توانند با کاهش دوره کشت، سبب صرفه‌جویی در مصرف آب و انجام کشت دوم شوند. اخیرا دو رقم برنج در معاونت برنج آمل معرفی شد که ۶۰ تا ۶۵ روز طول دوره کشت آن است و هفت تن در هکتار یعنی تقریبا ۱.۵ برابر طارم ما با کیفیت نزدیک به طارم عملکرد دارد. با استفاده از این ارقام زودرس و باکیفیت می‌توان مدیریت و ساماندهی کرد تا کشت دوم مزاحم منابع آبی و زیستی ما نباشد.
کشت دوم در مناطق مختلف جهان انجام می‌شود. کشاورزان در پورتوریکو چهار بار در سال و در آسیای جنوب شرقی هم تا سه بار در سال کشت برنج را انجام می‌دهند.
هر سال کشت اول برنج در ۱۱۰ هزار هکتار از شالیزارهای حوضه آبریز هراز واقع در شهرستان‌های آمل، بابل، فریدونکنار، محمودآباد و بابلسر با حدود ۲۰ تا ۳۰ روز زودتر نسبت به شرق استان انجام می‌شود. به همین دلیل بیشترین سطح کشت دوم برنج نیز در این حوزه است.
برنجکاری یکی از مهم‌ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود.
