صنعت زیتون در سرفصل‌های تولید نهال، باغداری، صنایع تبدیلی و تجارت فعال است.
باغداران چند سالی است که به کشت این میوه نسبت به دیگر کشت‌ها توجه کرده‌اند. دربرخی مناطق استان اصفهان نیز با توجه به شرایط اقلیمی، کشت زیتون گزینه مناسبی برای باغداران به شمار می‌رود، اما در بعضی مناطق نیز به علت رعایت نکردن نتایج طرح‌های مطالعاتی با مشکل روبه رو هستیم.
استان اصفهان با اقلیم نیمه خشک، برای کشت زیتون مناسب است. مصرف آب این درخت نسبت به دیگر کشت‌ها، بسیار کم است و این درخت در محیط‌های شهری نیز کاشته می‌شود. از سال ۹۵ نیز صحبت‌هایی درباره کشت زیتون‌های اسپانیایی در اصفهان مطرح شد، اما تاکنون سرمایه گذاری خارجی برای کشت این محصول انجام نشده است.
کشت زیتون تلخ در استان اصفهان
مجیدجبل عاملی دبیر و مشاور کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان گفت: زیتون خوراکی یکی از درختان همیشه سبز است و به لحاظ نوع سبزینگی و ارزش‌های زیست محیطی در هرمنطقه‌ای می‌تواند ارزشمند باشد. استان اصفهان ظرفیت خوبی از نظر کیفیت بهره برداری و شرایط آب و هوایی دارد و از این درخت می‌توان برای فضای سبز شهری نیز استفاده کرد.
او افزود: یکی از انواع زیتون، زیتون تلخ است که بیشتر در شمال کشور کشت می‌شود. در منطقه سپاهان شهر اصفهان نیز این درخت کشت شده است که چشم انداز بسیار عالی دارد، اما میزان مصرف آب آن نیز نسبت به دیگر انواع زیتون کمی بیشتر است.
دبیر و مشاور کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان ادامه داد: از چوب و دیگر اجزای این درخت می‌توان استفاده دارویی کرد. اما متاسفانه برای فرآوری این زیتون تلخ در ایران واحدی دایر نشده است. این درخت خزان دارد و در تابستان نیز اکسیژن دهی مناسبی دارد.
زیتون کاری از اصفهان تا خوروبیابانک برای تولید روغن
سعادت شاهپوری کارشناس زیتون و پسته سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان ، درباره کشت آب‌بر در اقلیم خشک اصفهان گفت: در استان اصفهان هزار هکتار سطح زیر کشت زیتون داریم. اصفهان، کاشان، نجف آباد و خوروبیابانک شهرستان‌هایی بیشترین زیتون کاری را دارند، در اصفهان ۲۴۵ هکتار، کاشان ۲۰۵ هکتار، نجف‌آباد ۱۸۰ هکتار و خوروبیابانک ۱۳۷ هکتار باغ زیتون دارند.
او درباره علت جایگزینی درخت زیتون به جای نخل در خوروبیابانک گفت: با توجه به سرمای شدید در سال ۱۳۸۶ درختان نخل این شهرستان دچار سرمازدگی شدند. برای جلوگیری از ضرر‌های احتمالی، درخت‌های زیتون و انار را جایگزین کردیم. درختان زیتون آفت خاصی ندارند و خوشبختانه با آفت‌های احتمالی نیز مقابله می‌شود.
کارشناس زیتون و پسته سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان گفت: ارقام زیتون زرد و روغنی در سال‌های اخیر به دلیل برداشت خوب محصول و درصد روغن زیاد، کشت می‌شد، اما ارقام مانزالیا و کنسرالیا و دیگر ارقام نیز کشت می‌شود.
شاهپوری با بیان اینکه هدف از توسعه باغ‌های زیتون در ایران تولید روغن است افزود: با همین هدف مناطق سازگار با کشت زیتون شناسایی و درخت در این مناطق کشت می‌شود.
او درباره نیاز آبی و روش آبیاری زیتون در استان اصفهان ادامه داد: در استان اصفهان ۸۰ درصد باغ‌ها به صورت قطره‌ای (سالیانه ۵ هزار متر مکعب) و ۲۰ درصد به صورت غرق‌آبی (سالیانه ۷ هزار و ۵۰۰ متر مکعب) آبیاری می‌شود و در نظر داریم تا پنج سال آینده ۲۰ درصد از آبیاری غرق‌آبی نیز تبدیل به قطره‌ای شود.
سرنوشت زیتون‌های اسپانیایی چه شد؟
کارشناس زیتون و پسته جهاد کشاورزی استان اصفهان با اشاره به این که چیزی به نام کشت اسپانیایی و یا نهال اسپانیایی نداریم گفت: ارقام زیتون کشت شده در استان اصفهان داخلی و خارجی هستند که یک نوع از این زیتون‌ها اسپانیایی است، اما سرمایه گذاری خارجی نداشتیم و سرمایه گذاری‌های داخلی را نیز فقط باغداران انجام دادند.
شاهپوری درباره ارائه تسهیلات به کشاورزان افزود: به کشاورزانی که خواهان ورود به این عرصه باشند مشاوره رایگان می‌دهیم و در طول کشت آن‌ها را همراهی می‌کنیم. زیتون در دو منظور فضای سبز و تولید قابل استفاده است و محصول آن به صورت روغنی و کنسروی برداشت می‌شود.
او با بیان اینکه روغن زیتون به لحاظ کیفی بهترین روغن در دنیا است ادامه داد: استان اصفهان کمبود دستگاه روغن کشی ندارد، پنج دستگاه روغن کشی سیار در شهر‌های دارای باغ زیتون داریم، دو کارخانه نیز در زمینه کنسرو در استان فعالیت دارند.
اجرای ناموفق طرح طوبی در سال ۷۲
مهدی عباسی رئیس شورای ملی زیتون ایران گفت: درسال ۷۲ طرحی به نام طوبی با هدف افزایش تولید زیتون و تامین ۲۰ درصد از نیاز کشور به روغن زیتون اجرا شد. طرحی که اساس آن خوب بود، اما بدون زمینه تحقیقاتی اجرا شد.
او افزود: باید بررسی می‌شد که در کدام استان کشت زیتون بازدهی مناسبی دارد و سپس طرح وارد مراحل اجرایی می‌شد، همین بی توجهی در سال‌های بعد سبب از بین رفتن کشت در برخی استان‌ها شد و یک‌سری استان‌ها نیز از طرح خارج شدند و نمی‌خواهیم اصفهان هم دچار این مشکل شود.
رئیس شورای ملی زیتون ایران با اشاره به ارقام اسپانیایی گفت: برای سرمایه‌گذاری در زمینه کشت زیتون باید راه‌های تحقیقاتی را مشخص و به آن‌ها استناد کنند تا سرمایه گذاران دچار مشکل نشوند. در کشور سرمایه گذاری خارجی نداشتیم.
عباسی افزود: زیتون اسپانیایی که وارد ایران شد یک نوع بیشتر نبود که در استان‌های زنجان، قزوین، گیلان، فارس، و سمنان توسعه پیدا کرد.
او یادآور شد: ضمناً میوه زیتون ذاتاً تلخ است و باید فراوری شود. درختی با نام زیتون تلخ نداریم بلکه نوعی درخت زینتی وجود دارد که مردم به آن زیتون تلخ می‌گویند.
مسئولان می‌گویند اصفهان شرایط مناسب آب و هوایی برای کشت و بازدهی مناسب درخت زیتون دارد، اما به جز باغداران فرد یا نهادی برای سرمایه گذاری اقدام نکرده است.
سرویس خبری : کشاورزی و باغبانی
