آغاز حرکت افزایشی قیمت گوشت مرغ به زمان حذف ارز ترجیحی در اوایل سال گذشته برمیگردد که تمهیداتی هم برای خنثیسازی آن انجام شد؛ اما اصل ماجرا چیست؟
آنالیز قیمت گوشت مرغ در سال ۱۴۰۱ حاکی از این است که با حذف ارز ترجیحی، انتظار افزایش قیمت مرغ تا ۱۰۰هزار تومان وجود داشته و در ماههای گذشته تا این رقم هم رسیده است که با مداخله دولت، قیمت آن کاهش یافته است؛ اما از تحولات بازار چنین بهنظر میرسد که گوشت مرغ باز هم در حال بالا رفتن است.
جدای از اینکه با رشد قیمت گوشت، فرآوردههای گوشتی و سایر مواد غذایی، تقاضا برای استفاده از گوشت مرغ افزایش یافته و محرکی برای گرانتر شدن آن فراهم آورده است، یک مسئله دیگر نیز در حوزه تولید وجود دارد که توجه به آن میتواند به حل شدن این معادله کمک کند.
چندی پیش، پرویز فروغی، دبیر کانون مرغداران گوشتی کشور به نکتهای درباره دلایل افزایش قیمت مرغ اشاره کرد که البته از زمان حذف ارز ترجیحی از سوی کارشناسان اقتصادی، پیشبینی شده بود و باید برای رفع آن اقدامات عاجل انجام میشد.واقعیت این است که بعد از حذف ارز ترجیحی واردات نهادههای دامی، هزینههای تولید مرغ از محل نهاده تا ۷برابر افزایش یافته و برآورد میشد که این افزایش هزینه از محل بالاتر رفتن قیمت فروش جبران شود و در بازار رقابتی، بازار مرغ به آرامش برسد؛ اما در این میان، بالاتر رفتن هزینه تولید، عملاً بهمعنای افزایش نیاز تولیدکنندگان به سرمایه در گردش بود و تأمیننشدن آن به میزان ۷برابر، باعث شده تولیدکنندگان کمتوان از چرخه، حذف شوندو تولیدکنندگان بزرگتر هم مقیاس تولید را بهاندازه توان مالی خود کاهش دهند.
نتیجه این اتفاق، کاهش جوجهریزی برای تولید گوشت مرغ بود که آثار آن در قالب کاهش عرضه و بالاتر رفتن قیمت گوشت مرغ تجربه خواهد شد.
بر این اساس، اگر قرار به معرفی یک مقصر اصلی برای قیمتهای نامتعارف در بازار مرغ باشد، باید بیتوجهی به کاهش قدرت خرید و سرمایه در گردش تولیدکنندگان در جریان حذف ارز ترجیحی را معرفی کرد که عملاً به ناترازی تولید و مصرف منجر شده و زمینه گرانشدن گوشت مرغ در اثر کاهش فراوانی را فراهم آورده است.
این موضوع، جدای از گوشت مرغ، میتواند سایر کالاهای مرتبط با حذف ارز ترجیحی را نیز تحتتأثیر قرار دهد و به آشفتگی بازار آنها منجر شود. امروز گوشت مرغ، فردا تخممرغ، روز دیگر گوشت قرمز و یک روز هم لبنیات.