ایران از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران در جهان شناخته می‌شود و زعفران ایرانی به دلیل کیفیت بالا و عطر و طعم منحصربه‌فردش معروف است اما چندی پیش عنوان شد که یک موسسه بین‌المللی مزه در بلژیک جایزه طعم برتر سال ۲۰۲۴ را با سه ستاره طلایی به زعفران هرات اهدا کرد.
پیرو انتشار گزارشی با عنوان « این کشورها زعفران ایران را صادرات مجدد می‌کنند | بازار طلای سرخ ایران در تصاحب رقبا » در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۴۰۳ در همشهری آنلاین که در گفت‌وگو با علی حسینی عضو هیات رئیسه شورای ملی زعفران به وضعیت تولید و صادرات زعفران از بررسی شده بود، روابط عمومی وزارت جهاد کشاورزی توضیحاتی به دفتر روزنامه ارسال کرد که در ادامه می‌آید.
«یکی از محصولاتی که کشورمان ایران در حال حاضر رتبه اول تولید و صادرات را با فاصله زیاد از کشورهای رقیب دارد گیاه زعفران می باشد، که در حال حاضر بیش از ١٢٣ هزار هکتار زعفرانکاری در کشور وجود دارد و سالانه در شرایط مساعد و در صورت عدم وجود عوامل غیرمترقبه طبیعی بین ۴٠٠-۵٠٠ تن زعفران تولید می گردد.
در طی سال‌های اخیر بیشتر سطوح زیر کشت این محصول به صورت مکانیزه درآمده است و فرآیند جدا کردن کلاله و خشک کردن آن با انواع روش‌ها نیز کاملا مکانیزه گردیده است و در این راه کشور ایران در طول زنجیره ارزش زعفران چه از نظر علمی و چه از نظر کاربردی در رتبه اول دنیا قرار دارد.
با توجه به اینکه خراسان‌های رضوی و جنوبی به عنوان قطب تولیدگیاه زعفران می‌باشند لذا اکثر آموزش‌ها و تحقیقات مورد نظر در آن استان‌ها انجام شده است و کشاورزان آن مناطق از دانش بسیار بالایی برخوردار می‌باشند به طوری که سالانه کشاورزان پیشرو حدود ٢٠-١۵ کیلوگرم زعفران از هر هکتار برداشت می‌کنند. یکی از مشکلات اساسی که طی دو سال گذشته باعث کاهش تولید در گیاه زعفران شده است عامل قیمت این محصول می‌باشد. در سال ۱۳۹۹ رشد تولید این محصول و افزایش موجودی در بازار موجب افت قیمت آن گردید و تلاش دولت با خرید توافقی به حدی نبود که قیمت را متعادل نماید. در این راستا بخش خصوصی و تشکل‌های مربوطه نیز همراهی لازم را با دولت انجام نداده‌اند لذا در طی آن سال کشاورزان با عدم مراقب داشت محصول، افزایش دما در تابستان و برودت سرما در زمستان موجب شد پیازچه‌های زعفران تضعیف شده و در سال‌های ١۴٠٠ و ١۴٠١ با کاهش شدید عملکرد مواجه شویم. علاوه بر این در سال ١۴٠٢ مجددا به علت سرمای بسیار شدید زمستان، پیازهای زعفران دچار کاهش رشد شده و موجب کاهش تولید و در پی آن افزایش قیمت‌ها سبب شد. از آنجایی که این گیاه در سطح وسیع و در فضای باز کشت می‌گردد هر چند سال یکبار شرایط اقلیمی باعث کاهش عملکرد شده است. (بطور مثال در سال ١٣٨۶)
موضوع زعفران همیشه به طور ویژه در وزارت جهادکشاورزی مورد پیگیری قرار گرفته و در حوزه زنجیره ارزش دارای موفقترین زنجیره ارزش می‌باشد. بطوری که به جز دستگاه برداشت گل در حوزه مکانیزاسیون بقیه دستگاه‌های مراحل مختلف تهیه شده و به‌روزترین دستگاه‌ها آماده عرضه به کشاورزان می‌باشد. به هر حال با توجه به بارش‌های اتفاق افتاده در سال ١۴٠٣ به نظر می‌رسد میزان تولید در سال ١۴٠٣ به طور قابل توجهی افزایش یابد. همچنین از عمده‌ترین مشکلات این محصول عدم تخصیص اعتبار لازم از طرف سازمان برنامه و بودجه به طور خاص برای زعفران می‌باشد.
در خصوص خبر موسسه بین المللی مزه در بلژیک که جایزه طعم برتر سال ٢٠٢۴ را با سه ستاره طلایی به زعفران هرات اهدا نمود به استحضار می‌رساند این موسسه هر ساله با برگزاری مسابقه‌ای بین شرکت‌های مواد غذایی شرکت‌کننده، به شرکت‌کنندگان برتر جوایزی اهدا می‌نماید که در سال ٢٠٢۴ شرکت‌های ایرانی در این مسابقه حضور نداشته‌اند ولی در سال‌های گذشته به ویژه سال‌های ۲۰۱۷ و ٢٠١٨ شرکت‌های ایرانی موفق به کسب رتبه برتر در این خصوص شده‌اند.»
