تلاطمی که هر چند وقت یک بار بازار مرغ را فرا می‌گیرد و بعد فروکش می کند و همواره با افزایش قیمت برای مصرف کننده همراه است، این روند از زمانی شروع شد که مرغداران نتوانستند برای مرغهای خود خوراک پیدا کنند و ترجیح دادند جوجه ریزی را کاهش دهند.
کردستان بعنوان قطب تولید مرغ در غرب و استان نهم در کل کشور هم از این افزایش قیمت‌های سرسام آور بی نصیب نماند که منشاء آن کمبود و گرانی نهاده‌ها است.
مرغ کردستان برای آن‌هایی که عامل تولید و تعیین نرخ آن هستند، یک پا دارد و قیمتی که برای این پرنده تعیین می‌کنند، باعث شده تا در روزهایی که مردم روزهاست با کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند، چشم از این ماده پروتیینی بپوشند و آن را از سبد غذایی خود حذف کنند.
اگرچه افزایش قیمت مرغ مساله‌ای است که تمام کشور با آن درگیر است، اما در استانی مانند کردستان که همزمان با بیکاری فزاینده و تاریخی، با تورم و گرانی بالاتر از متوسط کشوری هم دست و پنجه نرم می‌کند، مساله‌سازتر به نظر می‌رسد.
ماده‌ای غذایی که اقشار با درآمد پایین آن را جایگزین گوشت قرمز کرده بودند و حالا دیگر قادر به خرید آن هم نیستند.
این رسم هرساله مرغی است که روی یک پایش می‌ایستد و نرخش به یکباره بسیار بالا می‌رود و بعد به بهانه تنظیم آن را تا چند هزار تومان بالاتر از قیمت قبلی، گران می‌کنند و حالا با وجود چند بار گرانی، این بار کمیاب شده و برای مصرف کننده طاقچه بالا می گذارد.
پای دلالان مرغ در کفش سیمرغ
گرچه در اوایل عید مشکلی در تامین کالاهای اساسی در استان وجود نداشت، اما چند روزی مردم کامشان تلخ شد و با مشکلاتی مواجه شدند.
این را استاندار کردستان در نشست ستاد تنظیم بازار استان گفت و افزود: در برخی شهرستان‌ها قیمت هر کیلوگرم مرغ تا ۳۵۰ هزار ریال افزایش یافت اما ما نمی‌خواهیم قیمت مرغ از ۲۵۰ هزار ریال به ازای هر کیلوگرم بیشتر افزایش یابد.
بهمبن مردانیا همچنین با اشاره به کاهش ۲۰ هزار ریالی قیمت هر کیلوگرم مرغ افزود: سود حاصل از قیمت مرغ به سود مردم نبوده، بلکه بجز دلالان و واسطه‌ها، کاهش قیمت مرغ به جیب مردم نرفته است و هیچ سودی عاید آنها نشده است.
وی تاکید کرد: قیمت مرغ باید به گونه‌ای باشد تا مردم به زحمت نیفتند و درصف نایستند و بازار سیاه ایجاد نشود.
مردم ببخشند
استاندار کردستان خدمت به مردم را از وظایف خود دانست و گفت: اگر مردم در خرید گوشت مرغ اذیت شدند به بزرگی خودشان ما را ببخشند، حاضریم هزینه پرداخت کنیم تا مردم دچار مشکل نشوند.
مرادنیا با اشاره به اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است قیمت مرغ را کارشناسی تعیین کند افزود: ما تابع سیاست‌های کشور هستیم، در این راستا باید قیمت‌ها اصلاح و کنترل شود.
وی اضافه کرد: قیمت‌ها باید بدرستی کنترل و نظارت شود و برای تعیین قیمت‌ها بدرستی تصمیم‌گیری شود، سود و منفعت تولیدکننده و توان خرید مصرف کننده در تعیین قیمت‌ها باید لحاظ شود.
مردانیا با اشاره به لزوم رصد دقیق جوجه‌ریزی در استان تاکید کرد: تعیین قیمت‌ها بدون سیاست و تصمیم‌گیری درست منجر به ضرر تولیدکننده و بهم خوردن بازار خواهد شد.
مرغ هست!
پای مرغ که به میان آمد به سراغ مدیر عامل اتحادیه مرغداران استان کردستان هم رفتم که ۱۱ تعاونی و مرغداری را در شهرهای مختلف استان زیر پروبال خود گرفته است.
موسی شفیعی با رد کمبود مرغ (چیزی که همه شهروندان از چند روزمانده به عید و چند روز بعد از عید به آن انتقاد داشتند) افزود: علت اصلی کمبود مرغ در چند روز تعطیلی کشتارگاه ها بوده که با آغاز بکار آنها دیگر کمبودی نداریم.
وی با بیان اینکه کردستان چون تولید کننده بزرگ مرغ است، این محصول را به استانهای دیگر هم ارسال می کند در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا مبنی بر منع خروج مرغ زنده از استان، پای دلالها را به میان آورد و درباره موضع اول خود هم اظهار داشت: خروج مرغ زنده از استان بعضی روزها ممنوع است و با توجه به نیاز دیگر استانها ارسال نمی شود.
شفیعی اضافه کرد: قیمت هر کیلوگرم مرغ قبل از عید ۲۴۶هزار ریال بود که این میزان اکنون به ۲۲۲ هزار و۶۰ ریال کاهش یافته است.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران کردستان قیمت هر کیلوگرم مرغ در مرغداری را ۱۵۵ هزار ریال اعلام کرد و اظهار داشت: قیمت تمام شده هر کیلوگرم مرغ برای مرغدار در حال حاضر ۱۷۵ هزار ریال است و دولت باید فکری به حال تنظیم قیمت جدید کند چرا که با قیمت فعلی سودی نصیب مرغدار نمی‌شود.
وی به افزایش هزینه های تولید از جمله کارگری و حمل و نقل اشاره و تاکید کرد: هزینه‌های تمام شده در هر هفته برای مرغدار تغییر می‌کند و بیشتر آنان به سود حداقلی راضی هستند.
در حال حاضر ۷۵۰ واحد مرغداری موجود در کردستان با ۷۵ درصد ظرفیت خود تولید می کنند؛ این را هم شفیعی گفت و یادآور شد: فروردین و اردیبهشت پارسال مرغداران استان بشدت آسیب دیدند چرا که تولید بسیار خوبی در بهمن و اسفند قبل از آن برای عید انجام داده بودند که با کاهش تقاضا بخاطر کرونا، تمام رشته‌های آنها پنبه شد.
وی افزود: سه میلیون و ۵۰۰ هزار قطعه جوجه ریزی در اسفند سال گذشته انجام شده که مرغهای تولیدی از ۲۰ فروردین به بازار عرضه می شود ولی قطعا نباید روند کاهش قیمت را شاهد باشیم چرا که قیمت فعلی هم برمبنای کارشناسی سال گذشته است و این در حالی است که هزینه های حمل ونقل نهاده از بندر بصورت غیررسمی افزایش یافته و مرغدار ناچار به پرداخت آن است.
مدیر عامل اتحادیه مرغداران کردستان افزود: در حال حاضر قیمت کنونی برای تولید کننده هم جالب نیست چرا که تولیدکننده به دنبال تولید خطی بدون استرس با سود عادلانه و مشخص است.
شفیعی نوسان قیمت را مهمترین آسیب و خطر نگران کننده برای تولیدکنندگان دانست و اضافه کرد: از ۷۵۰ واحد مرغداری در استان، فروردین پارسال ۵۰ تا ۶۰ واحد کاملا آسیب دیدند .
وی عقیده دارد کردستان از استانهای قطب تولید مرغ در غرب کشور است که به استان های همجوار صادرات دارد و توانسته در شرایط کرونایی تولید خطی خود را به خوبی حفظ و کاهش شدیدی در تولید نداشته است.
تولیدکنندگان بارها نسبت به وضعیت نهاده‌های دامی و خوراک طیور اعتراض داشتند چراکه به سبب تحریم‌ها و کمبود ارز، فعالان موفق به تامین مواد اولیه نمی‌شوند و دلالان حتی تا پنج برابر قیمت دولتی نهاده‌ها را به فروش رسانده‌اند.
شرایط ارسال مرغ به دیگر استانها سخت‌تر شده است
رییس سازمان جهاد کشاورزی کردستان هم خاطر مردم را آسوده کرد و اظهار داشت: بیش از یک میلیون قطعه مرغ بیش از ۴۵ روزه در مرغداری های استان داریم.
محمدفرید سپری با اشاره به اینکه تصمیماتی گرفته شده تا مرغداران هم متضرر نشوند، افزود: بیشترین حمایت از صنعت مرغدارای استان که بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری در آن شده صورت می گیرد.
وی یادآور شد: مرغدارانی که ۵۰ درصد مرغ های خود را با قیمت مصوب به بازار عرضه کنند می توانند مابقی را با قیمت آزاد به استان های دیگر صادر کنند.
وی قیمت مرغ توزیع شده در استان را ۲۲۶ هزار و ۵۰۰ ریال اعلام کرد و گفت: مرغ از کشتارگاه تحویل همکاران سازمان صنعت، معدن و تجارت استان می شود لذا می طلبد نظارت در سطح عرضه هم انجام شود که از شبکه خارج نشود.
البته پای دلالان در خروج مرغ زنده از استان را در اظهارات مدیرکل دامپزشکی کردستان می توان یافت که همین چند روز قبل از کشف و ضبط سه محموله مرغ زنده به وزن بیش از یک هزار کیلوگرم خبرداد و گفت که این مرغ ها پس از ضبط به قیمت مصوب در بازار استان توزیع شود.
مرغ منجمد ارزان
مردم کردستان و تقریبا همه جای کشور مرغ تازه گرم را به منجمد ترجیح می‌دهند ولی وقتی ناچار باشند، به سراغ منجمد هم می‌روند، گفته‌های مدیرکل پشتیبانی امور دام کردستان موید این مطلب است.
فرزاد معاونی گفت: همزمان با عید نوروز و در سه روز گذشته تاکنون ۳۳.۴ تن مرغ منجمد به قیمت ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان بوده در استان توزیع شده است.
وی قیمت مرغ گرم را ۲۲ هزار و ۶۵۰ تومان اعلام کرد ( البته این سومین قیمتی است که مسوولان در همین گزارش اعلام کرده‌اند) و افزود: قیمت عرضه در برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای غرب‌دانه و آبیدر سنندج کمتر از این رقم بوده است.
معاونی افزود: هم اکنون وضیعت حاکم بر بازار آرام و مطلوب است و تاکنون ۱۶۵ تن گوشت مرغ در بازار عرضه شده است.
سال گذشته یک هزار و ۵۸۵ تن مرغ منجمد از سوی اداره پشتیبانی امور دام در استان توزیع شده است.
صنعتی پویا و نیازمند حمایت
مرغداری صنعتی پویا و دارای توجیه اقتصادی در کردستان است، این را مدیر امور طیور جهاد کشاورزی کردستان می‌گوید و اضافه می‌کند: ۹۲ درصد واحدهای مرغداری در استان اینک فعال است.
به گفته سید مادح حسامی، از ۸۰۱ واحد دارای مجوز، ۷۶۱ واحد مرغداری گوشتی، ۱۳ واحد مرغ تخم گذار، ۱۶ واحد مرغ مادر گوشتی و ۱۱ واحد سایر ماکیان (چهار واحد شترمرغ، ۶ واحد بوقلمون، یک واحد بلدرچین) است.
در حال حاضر یک کارخانه جوجه کشی به ظرفیت ۲۰ میلیون قطعه جوجه در سال فعالیت دارد و واحد دیگری با همین ظرفیت با پیشرفت فیزیکی ۱۰۰ در صد در حال اخذ پروانه بهره برداری است.
داستان تکراری مرغ
کرونا، نهاده‌های دامی، کاهش جوجه‌ریزی، دلالان و عوامل دیگر هرچند وقت یکبار تکرار می‌شود و ضرر آن متوجه جیب مردمی است که قاچاق دام، گوشت تن‌شان را آب کرده است و مرغ هم تنها پایش را به آنان می‌دهد، البته اگر زودتر به فروشگاه برسند.
در گیر ودار افزایش قیمت‌ها، این روزها هیچکس از این نوسان‌ها راضی نیست، مرغداری که شاید این روزها سود کند باید تمام سودش خرج تامین نهاده‌های دامی شود و فروشنده هم باید بدنبال مرغ باشد تا مشتری دست خالی برنگردد.
آمارها حاکی از نرخ تورم بالای کردستان دارد و اگر از این هم بگذریم، این استان یکی از قطب‌های مطرح تولید مرغ در غرب کشور است و بخش مهمی از تولید آن صادر می‌شود، اما خود کردستانی ها مرغ را گران می‌خرند و تعیین قیمت این ماده پروتیینی بصورت کشوری است.
محصول تولیدی در هر نقطه‌ای از جهان که مازاد بوده و صادر شود، در عرف معمول باید قیمت کمتری برای مصرف کننده داشته باشد، غیر از مرغ کردستان که نرخش یک پا دارد.
کردستان در زمینه تولید مرغ با اشتغالزایی حدود ۱۴ هزاز نفری در غرب و شمال غرب رتبه اول و در کشور رتبه نهم را دارد و سالانه ۴۰ درصد از حدود ۱۰۰ هزار تن تولید در داخل مصرف و بقیه به سایر استانهای کشور ارسال می‌شود.
