نخود فرنگی در گروه غذاهایی است که به حبوبات معروف هستند. حبوبات گیاهانی هستند که غلاف هایی با دانه یا لوبیا در داخل تولید می کنند. از دیگر غذاهای خانواده حبوبات می توان به عدس، سویا، نخود و انواع لوبیا اشاره کرد.
نخود فرنگی در واقع یک سبزی نیست، بلکه یک حبوبات کوچک و خوراکی است و به همین دلیل به خانواده عدس، نخود، لوبیا و بادام زمینی تعلق دارد. نخود فرنگی در غلاف روی تاک رشد می کند و هنگامی که غلاف پر شد، برای چیدن رسیده است.
غلظت بالای ویتامین ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی گیاهی موجود در نخودفرنگی فواید مهمی برای سلامتی دارد که از حفظ سلامت چشم ها تا محافظت از شما در برابر برخی سرطان ها را شامل می شود.
نخود فرنگی منبع خوبی از ویتامین های C و E، روی و سایر آنتی اکسیدان ها است که سیستم ایمنی بدن شما را تقویت می کند. سایر مواد مغذی مانند ویتامین های A و B و کومسترول به کاهش التهاب و کاهش خطر ابتلا به بیماری های مزمن از جمله دیابت، بیماری قلبی و آرتریت کمک می کنند.
نخود فرنگی در دسته سبزیجات قرار نمی گرد، این ماده غذایی جز حبوبات است، مانند عدس، نخود، لوبیا و سایر حبوبات. با این حال نخود فرنگی از دیدگاه عموم مردم به عنوان سبزی در نظر گرفته می شود.
نخود سبز دارای خواص بسیار زیادی است. این ماده غذایی کالری کمی دارد، نصف فنجان نخود فرنگی یعنی معادل 170 گرم آن تنها 62 کالری دارد. حدود 70 درصد کالری نخود سبز مربوط می شود به کربوهیدرات و بقیه آن به وسیله پروتئین و میزان کمی چربی تامین می شود.
به علاوه نخود فرنگی، علاوه بر محتوای فیبر زیادی که دارد، تقریبا هر نوع ویتامین و ماده معدنی مورد نیاز بدن شما را در خود دارد. نصف فنجان نخود سبز حاوی مواد مغذی زیر است:
½ فنجان نخود سبز (تقریباً یک مشت) حاوی:
- کالری: 59
- پروتئین: 4 گرم
- کربوهیدرات: 12 گرم
- شکر: 4 گرم
- کلسیم: 21.2 میلی گرم
- آهن: 1 میلی گرم
- 4 گرم فیبر
- 4 گرم پروتئین
- 34 درصد از نیاز روزانه ویتامین A
- 24 درصد از نیتز روزانه ویتامین K
- 13 درصد از نیاز روزانه ویتامین C
- 15 درصد از نیاز روزانه تیامین
- 12 درصد از نیاز روزانه فولات
- 11 درصد از نیاز روزانه منگنز
- 6 درصد از نیاز روزانه فسفر
آنچه نخود فرنگی را سایر سبزیجات مجزا می کند سطح پروتئین آن است. به عنوان مثال 170 گرم هویج پخته تنها 1 گرم پروتئین دارد، در حالیکه 170 گرم نخود فرنگی 4 برابر این مقدار پروتئین دارد. به علاوه نخود فرنگی سرشار از آنتی اکسیدان های پلی فنول هستند که فواید زیادی برای بدن دارند.
نخود فرنگی منبعی فوق العاده از پروتئین
نخود فرنگی یکی از بهترین منابع گیاهی پروتئین محسوب می شود. به خاطر وجود مقدار بالای پروتئین و همچنین میزان فیبر بالای نخود فرنگی، این ماده غذایی خیلی سیر کننده است.
مصرف پروتئین سطح برخی هورمون ها را در بدن افزایش می دهد که این هورمون ها کاهش دهنده اشتها هستند. پروتئین و فیبر در کنار هم سرعت هضم غذا را آهسته کرده و در نتیجه مدت بیشتری احساس سیری می کنید.
مصرف پروتئین و فیبر کافی در روز به طور خودکار میزان کالری مصرفی شما را کاهش داده و در نتیجه اشتها را تحت کنترل قرار می دهد.
نخود فرنگی انتخاب خوبی برای افرادی است که محصولات حیوانی را مصرف نمی کنند، با این حال نخود فرنگی یک منبع کامل پروتئین محسوب نمی شود، چرا که فاقد آمینو اسیدی به نام متیونین methionine است.
برای اینکه اطمینان حاصل کنید که این آمینو اسید را به میزان کافی دریافت می کنید، بهتر است نخود فرنگی را با منبع پروتئینی دیگری مصرف کنید.
مصرف میزان کافی پروتئین برای تقویت عضلات و سلامت استخوان ها ضروریست، به علاوه نقش مهمی در کاهش وزن بازی می کند.
نخود فرنگی قند خون را کنترل می کند
نخود فرنگی دارای خواص زیادی است که می تواند به کنترل فشار خون کمک کند. اول اینکه نخود فرنگی دارای شاخص گلیسمی پایینی است، شاخص گلیسمی مقیاسی است که نان می دهد سرعت بالا رفتن قند خون شما بعد از خوردن غذا چقدر است.
نخود فرنگی سرشار از فیبر و پروتئین است که به تنظیم نحوه هضم نشاسته کمک می کند. پروتئین و فیبر موجود در نخودفرنگی تجزیه کربوهیدرات ها را کند می کند و به کنترل قند خون شما کمک می کند. مطالعات نشان می دهد که خوردن یک رژیم غذایی با پروتئین بالا باعث کاهش قند خون بعد از غذا (بعد از غذا) در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می شود.
بررسی ها نشان داده اند رژیم غذایی که حاوی مقدار زیادی مواد غذایی با شاخص گلیسمی پایین است، می تواند به طور موثر به تنظیم سطح قند خون کمک کند. به علاوه نخود فرنگی حاوی مقدار زیادی پروتئین و فیبر است که هر دو عواملی هستند که به کاهش سطح قند خون کمک می کنند.
به علاوه محققان دریافته اند خوردن غذاهای سرشار از پروتئین به ثابت شدن سطح قند خون در مبتلایان به دیابت نوع 2 کمک می کند. این خواص نخود فرنگی خطر بروز دیابت و بیماری قلبی را کاهش می دهد.
کمک به دستگاه گوارش
نخود فرنگی حاوی مقدار زیادی فیبر است که فواید زیادی برای سلامت دستگاه گوارش دارد. اول اینکه فیبر باکتری های مفید را در روده کوچک تغذیه می کند و از افزایش میزان باکتری های مضر جلوگیری می کند.
این ویژگی خطر بروز بسیاری از مشکلات گوارشی مانند بیماری التهاب روده، سندروم روده تحریک پذیر و سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد.
علاوه بر این فیبر موجود در نخود سبز از نوع فیبر نامحلول است، به این معنا که این فیبر با آب حل نمی شود، اما به عنوان یک حجم دهنده در سیستم گوارشی عمل می کند. به این معنا که می تواند حجم مدفوع را افزایش داده و از دفع راحت تر غذا کمک کند.
نخود فرنگی سرشار از کومسترول است، ماده مغذی که در محافظت در برابر سرطان معده نقش دارد. مطالعه ای در سال 2009 در مکزیکوسیتی نشان داد که مصرف روزانه نخود و سایر حبوبات خطر ابتلا به سرطان معده را تا 50 درصد کاهش می دهد.
نخودفرنگی همچنین سرشار از فیبر است که به حرکت غذا در روده برای هضم راحت‌تر کمک می‌کند.
سلامت چشم
نخود فرنگی حاوی کاروتنوئیدهای لوتئین و زآگزانتین است. این مواد مغذی به محافظت از چشمان شما در برابر بیماری های مزمن مانند آب مروارید و دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن کمک می کند. لوتئین و زآگزانتین به عنوان فیلترهایی از نور آبی مضر عمل می کنند که به آب مروارید و دژنراسیون ماکولا کمک می کند.
مقابله با برخی بیماری های مزمن
نخود فرنگی دارای خواصی است که به پیشگیری از برخی بیماری های مزمن کمک می کند، از جمله :
- بیماری قلبی
- سرطان
- دیابت
سلامت ایمنی و خواص ضد التهابی
نخود فرنگی سرشار از آنتی اکسیدان است که به تقویت سیستم ایمنی بدن شما کمک می کند. مواد مغذی موجود در نخود فرنگی که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند به شرح زیر است:
- ویتامین سی
- ویتامین E
- فلز روی
- کاتچین
- اپی کاتچین
مواد مغذی ضد التهابی موجود در نخود فرنگی با کاهش خطر بیماری‌های التهابی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و آرتریت مرتبط است.
ویتامین ها و مواد مغذی زیر موجود در نخود فرنگی به کاهش التهاب کمک می کند:
- ویتامین A
- ویتامین B
- کومسترول
- فرولیک
- اسید کافئیک
- کاتچین
- اپی کاتچین
- پیسومساپونین I و II
- پیزوموزیدهای A و B
سلامت قلب
التهاب و استرس ناشی از رادیکال های آزاد (اکسیداسیون) می تواند به تشکیل پلاک در امتداد دیواره رگ های خونی کمک کند. اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 موجود در نخود فرنگی به کاهش اکسیداسیون و التهاب و جلوگیری از تشکیل پلاک کمک می کند.
علاوه بر این، منیزیم، پتاسیم و سایر مواد معدنی موجود در نخود فرنگی می توانند خطر ابتلا به فشار خون بالا را کاهش دهند.
وجود مواد غیر مغذی در نخود فرنگی
علیرغم خواص زیادی که نخود سبز دارد، وجود برخی مواد غیر مغذی نیز در نخود فرنگی تایید شده اند. این مواد در بسیاری از مواد غذایی از جمله حبوبات و غلات وجود دارند که می توانند بر روی هضم غذا و جذب مواد معدنی تاثیر بگذارند.
گرچه این مواد برای اکثر افراد نگران کننده محسوب نمی شوند، اما به هرحال باید تاثیر آنها را مد نظر قرار داد. این مواد بیشتر بر روی افرادی تاثیر می گذارد که حبوبات را به عنوان غذای اصلی خود انتخاب کرده اند و یا در افرادی که در معرض خطر سو تغذیه هستند.
دو مورد از رایج ترین مواد غیر مغذی در نخود فرنگی عبارتند از:
فیتیک اسید Phytic acid : بر روی جذب مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، زینک و منیزیم تاثیر می گذارد.
لکتین Lectins : منجر به بروز علائمی مانند گاز و نفخ می شود و بر روی جذب مواد مغذی تاثیر می گذارد.
میزان این مواد در نخود فرنگی کمتر از سایر حبوبات است، بنابراین معمولا باعث بروز مشکل نمی شوند، مگر اینکه به میزان زیاد و به طور مداوم مصرف شوند.
گفته می شود نخود فرنگی هم مانند سایر حبوبات باعث نفخ و التهاب آزار دهنده معده می شود که اغلب با گاز همراه است. این مشکلات ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد که یکی از آنها به دلیل مواد موجود در این ماده غذایی است که در ادامه به آنها اشاره می شود.
لکتین lectin موجود در نخود سبز با التهاب و سایر علائم گوارشی در ارتباط است. گرچه لکتین به میزان زیادی در این سبزی وجود ندارد، اما در برخی افراد باعث بروز مشکل می شوند، به ویژه اگر بخش اصلی رژیم غذایی باشند. خبر خوب اینکه برای پیشگیری از ناراحتی و مشکلات گوارشی مربوط به نخود فرنگی می توانید اقداماتی انجام دهید.
می توانید میزان مصرف نخود سبز خود را محدود کنید یا روش آماده سازی آن را به گونه ای تغییر دهید تا تاثیرات آن بر روی دستگاه گوارش کاهش پیدا کند، به عنوان مثال خیساندن نخود سبز به کاهش میزان لکتین موجود در ان کمک می کند و در نتیجه هضم ان راحت تر می شود.
روش دیگر این است که می توانید نخود سبز را به عنوان بخشی از رژیم غذایی خود انتخاب کنید. اگر هر از گاهی نخود فرنگی مصرف می کنید، بدن شما نمی تواند به راحتی آن راا هضم کند و در نتیجه دچار نفخ خواهید شد و علائم آزار دهنده دیگری در خود مشاهده خواهد کرد.
اگرچه نخودفرنگی نیروگاه مواد مغذی است، اما کربوهیدرات نسبتا بالایی نیز دارد. مراقب باشید در مصرف نشاسته زیاده روی نکنید. تنها چیزی که نیاز دارید نصف فنجان است تا تمام مزایای سلامتی نخود فرنگی را به دست آورید.
طرز تهیه نخود فرنگی
روش های مختلفی برای پختن نخود فرنگی وجود دارد. برای حفظ بیشترین مواد مغذی در نخود فرنگی، می توانید آن را در مقدار کمی مایع به مدت کوتاهی بخارپز کرده و در پایان چاشنی اضافه کنید.
- ⅛ تا ¼ فنجان آب را به جوش بیاورید
- به اندازه کافی نخود فرنگی اضافه کنید تا مایع روی آن ها را بپوشاند
- ظرف را بپوشانید و به مدت 5 تا 10 دقیقه یا تا زمانی که نخودها نرم و سبز روشن شوند، روی حرارت ملایم بجوشانید
- آب را خالی کنید و نخود فرنگی را با کره ذوب شده یا هر سبزی تازه دلخواهتان بخورید
سرویس خبری: سلامت و تغذیه
