سهراب سهرابی در گردهمایی معاونین بهبود تولیدات گیاهی سازمان‌های جهاد کشاورزی استان‌های کشور، که روز سه شنبه ۲۷ آذرماه در تبریز برگزار شد، به اهمیت تاریخی و استراتژیک گندم در ایران و جهان اشاره کرد و گفت: حدود ۱۰ هزار سال پیش ایرانیان گندم را در جهان اهلی کردند و پایه‌گذار یکجانشینی شدند.
وی با تأکید بر نقش گندم در امنیت غذایی کشور افزود: نخستین طرح‌های خودکفایی گندم در دهه ۶۰ آغاز شد و خودکفایی تولید گندم در سال‌های ۸۳ تا ۸۵، دهه ۹۰ و سال‌های ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۳ به ثبت رسید. ظرفیت خودکفایی گندم در کشور وجود دارد، اما نیازمند اجرای برخی اقدامات فنی و اجرایی در این حوزه هستیم.
وی با اشاره به جایگاه گندم در سطح جهانی اظهار کرد: در دنیا، گندم با ۲۲۰ میلیون هکتار بالاترین سطح زیر کشت محصولات زراعی را دارد و از ۸۰۰ میلیون تن تولید سالانه، ۲۰۰ میلیون تن وارد چرخه تجارت می‌شود و مابقی آن توسط خود کشورهای تولیدکننده مصرف می‌شود.
مجری طرح‌گندم وزارت جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: گندم به عنوان ابزار قدرت و سلطه در سپهر سیاسی جهان مطرح است و کشورهای ابرقدرت همگی صادرکننده این محصول هستند. در ایران، به‌طور متوسط ۵۰ درصد انرژی و پروتئین مردم از گندم تأمین می‌شود و در برخی مناطق روستایی این رقم به ۸۰ درصد نیز می‌رسد.
وی با مقایسه سرانه مصرف جهانی گندم مطرح کرد: سرانه مصرف گندم در جهان ۱۶۵ کیلوگرم است، در حالی که کشورهایی مانند مصر، الجزایر و ترکیه مصرف بالاتری نسبت به ایران دارند. در برنامه‌های توسعه و اسناد بالادستی، دستیابی به خودکفایی گندم به عنوان یک هدف راهبردی تعیین شده است.
وی در ادامه به ظرفیت‌های برداشت گندم در کشور اشاره کرد و گفت: ما تنها ۴۰ تا ۵۰ درصد ظرفیت ژنتیکی و اکولوژیکی گندم ایران را برداشت می‌کنیم در حالی که ظرفیت متوسط برداشت می‌تواند به ۸.۸ تن در گندم آبی و ۲.۵ تن در گندم دیم برسد. پایین بودن عملکرد ناشی از خلأ عملکرد است که ۳۵ درصد آن به تغذیه، ۱۵ درصد به بیماری‌ها، آفات و …، و بخش دیگر به مسائل مرتبط با بذر و سایر عوامل برمی‌گردد.
سهرابی از تلاش‌های ویژه در دوره‌های آموزشی سال‌های اخیر خبر داد و تشریح کرد: از سال ۱۴۰۰ دوره‌های آموزشی ویژه‌ای برگزار کرده‌ایم که در آن به مهم‌ترین بخش خلأ عملکرد، یعنی حوزه تغذیه توجه ویژه‌ای شده است. در حال حاضر سطح کشت گندم آبی کشور ۲ میلیون هکتار است که باید به ۱.۴ میلیون هکتار کاهش یابد و در مقابل، افزایش عملکرد محقق شود.
وی در ادامه به اقدامات جدید برای افزایش بهره‌وری اشاره کرد و گفت: در سال‌جاری، ۴۴۶ شهرستان در کشور به کشت گندم اختصاص یافته و در هر شهرستان یک پایلوت اجرایی راه‌اندازی شده است. هدف از این طرح، همکاری مؤثر محققین و مروجین برای ارتقای بهره‌وری است چراکه چاره‌ای جز افزایش بهره‌وری نداریم.
به نقل از روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی، وی در پایان با اشاره به برنامه جهش تولید در دیمزارها تأکید کرد: براساس این برنامه، ۶ میلیون هکتار زیر کشت رفته است که از این میزان، ۳.۵ میلیون هکتار به کشت گندم اختصاص یافته است.
منبع:ایسنا
