یک ماه است که قیمت مرغ و تخم‌مرغ در فروشگاه‌های محصولات پروتئینی و سوپرمارکت‌های سطح شهر تهران رو به افزایش گذاشته و از نرخ مصوب دولتی فراتر رفته است.
گزارش‌های منتشر شده از بازارهای شهرستان‌ها حاکی از رسیدن قیمت مرغ به کیلویی ۶۷هزار تومان و تخم‌مرغ به شانه‌ای ۹۵هزار تومان است اما پایتخت‌نشینان در بیشتر مناطق با قیمت‌هایی به‌مراتب بالاتر مواجهند. در بیشتر مغازه‌های سطح شهر تهران قیمت هر کیلو مرغ گرم تازه به ۸۰ تا ۹۰هزار تومان رسیده و هر شانه ۳۰عددی تخم‌مرغ نیز ۱۲۰هزار تومان به فروش می‌رسد.
این در حالی است که این دو کالا ۳ماه خرداد، تیر و مرداد را زیر نرخ مصوب گذراندند و کاهش تقاضا مجالی برای رشد قیمت به آنها نداد. براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی که در شهریورماه منتشر شد، خرید مرغ بعد از هدفمندسازی یارانه‌ها ۳۰درصد کاهش یافت.
افزایش توزیع برای کنترل قیمت
به‌دنبال افزایش قیمت مرغ، دولت توزیع مرغ منجمد را از محل ذخایر شرکت پشتیبانی امور دام از شهریور ماه آغاز و اعلام کرد توزیع این کالا به‌طور نامحدود و با قیمت کیلویی ۴۵هزار تومان برای مباشرین و کیلویی ۴۸هزار تومان برای مصرف‌کنندگان ادامه خواهد داشت.
اما این اقدام دولت روند افزایش قیمت مرغ گرم را متوقف نکرد و هر کیلو مرغ تازه که شهریور به ۷۰ تا ۷۵هزار تومان رسیده بود، در مهرماه قیمت‌های ۸۰ تا ۹۰هزار تومانی را هم دید.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان پرنده و ماهی تهران ۲نوبت در شهریور و مهر، طی گفت‌وگو با همشهری، فروش مرغ بالاتر از نرخ مصوب را تخلف دانست و اعلام کرد اعضای این اتحادیه باید از نرخ ۵۹هزار و ۸۰۰تومانی حتی به قیمت متضررشدن، تبعیت کنند، اما با وجود این گفته مهدی یوسفخانی، خریداران کمتر می‌توانند در مراجعه به مغازه‌ها مرغ با قیمت مصوب پیدا کنند.
دلایل افزایش قیمت
افزایش دوبرابری نرخ مصوب مرغ در اردیبهشت ماه همزمان با مردمی‌سازی یارانه‌ها در ابتدا واکنش مصرف‌کنندگان را به‌دنبال داشت که خود را به‌صورت کاهش چشمگیر خرید نشان داد، اما همزمان تولیدکنندگان نیز به قیمت تعیین‌شده معترض بودند.
مرغداران اعلام کردند با توجه به آزادشدن قیمت نهاده‌ها هزینه تولید به‌شدت افزایش یافته و در نبود بازار مناسب صادراتی، فروش مرغ و تخم‌مرغ با نرخ مصوب برای آنها به‌صرفه نیست.
تولیدکنندگان در مذاکره با وزارت جهادکشاورزی توافق کردند به شرط تجدیدنظر دولت در نرخ مصوب مرغ و تخم‌مرغ، آنها تا پایان شهریور محصولات خود را با قیمت مصوب اعلام‌شده عرضه کنند اما برای نیمه دوم سال در انتظار نرخ جدید خواهند بود. آنها همزمان با کاهش جوجه‌ریزی تلاش کردند از کاهش بیشتر قیمت در بازار جلوگیری کنند که این اقدام منجر به افزایش نرخ در بازار شد.
دولت قرار بود ۳۱شهریورماه نرخ مصوب جدید را به تولیدکنندگان اعلام کند اما این موضوع تاکنون مسکوت مانده است. با این حال، قیمت‌ها در بازار به نرخ‌های پیشنهادی تولیدکنندگان رسیده و به‌نظر می‌رسد در نبود نظارت یا هر اقدام بازدارنده‌ای از سوی نهادهای مسئول، خریداران چاره‌ای جز پذیرش این قیمت‌ها ندارند.
خواسته تولیدکنندگان چیست؟
رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغ تخمگذار درباره قیمت پیشنهادی مرغداران به دولت برای هر کیلو تخم‌مرغ، گفت: میانگین قیمت خرید تخم‌مرغ درب مرغداری هم‌اکنون ۳۶هزار تومان است اما واقعیت این است که تولید هر کیلو تخم‌مرغ برای مرغداران ۴۹ تا ۵۰هزار تومان تمام می‌شود و این قیمتی است که به‌عنوان هزینه تولید به وزارت جهادکشاورزی ارائه شده است.
ناصر نبی‌پور همچنین گفت: خرید تخم‌مرغ همین امروز هم با توجه به افت قدرت خرید مردم کاهش یافته اما اگر درخواست اصلاح قیمت از سوی تولیدکنندگان ارائه شده به این دلیل است که امکان ادامه تولید فراهم شود.
وی ادامه داد: در ماه‌های اخیر مصرف تخم‌مرغ تا ۳۰درصد کاهش یافته و اگر دولت راهکاری مثل کالابرگ یا روش‌های دیگر برای افزایش توان خرید مردم اتخاذ نکند، این رقم بیشتر هم خواهد شد.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی نیز قیمت تمام‌شده هر کیلو مرغ درب مرغداری را ۵۰هزار تومان اعلام کرد و ضمن تأیید تأثیر منفی افزایش مجدد قیمت مرغ بر معیشت و سرانه مصرف، افزود: تولیدکنندگان در زیان قرار دارند و اگر نرخ‌ها اصلاح نشود، قادر به ادامه روند فعلی نیستند.
حبیب اسدالله‌نژاد افزود: افزایش قیمت روی معیشت خانوار و سرانه مصرف مرغ در کشور تأثیر منفی می‌گذارد اما تولیدکنندگان نیز در زیان شدید هستند و در ۲ماه گذشته از این مسئله به‌شدت آسیب دیده‌اند.
رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی نیز ضمن تأیید روند افزایش قیمت مرغ در بازار گفت: هنوز نرخ مصوب تغییر نکرده و بعید به‌نظر می‌رسد فعلا تغییری در راه باشد اما شنیده‌های ما حاکی از آن است که در برخی خرده‌فروشی‌ها قیمت از ۸۰هزار تومان بالاتر رفته است.
محمد یوسفی افزود: ۸۰درصد هزینه تولید مرغ به واردات و در نتیجه نرخ ارز و قیمت‌های جهانی وابسته است و با توجه به هزینه تولید، قیمت تمام‌شده هر کیلو مرغ برای مصرف‌کننده حدود ۸۰هزار تومان خواهد بود.
به‌گفته این فعال صنفی، با کاهش ۲۵درصدی تولید مرغ طی امسال، جوجه‌ریزی از ۱۳۰تا ۱۴۰میلیون در ماه به ۹۰میلیون در ماه رسیده است اما از آنجایی که مصرف مردم هم کم شده، کاهش تولید به بروز کمبودی در بازار منجر نشده است.
آمارها نشان می‌دهد از اردیبهشت ماه میزان جوجه‌ریزی به‌طور مستمر کاهش داشته به‌طوری که در اردیبهشت ۱۲۳میلیون قطعه، خرداد ۱۰۸میلیون قطعه، تیر ۹۱میلیون و ۲۸۰هزار قطعه و مرداد ۹۰میلیون و ۷۲۰هزار قطعه جوجه‌ریزی صورت‌گرفته که این موضوع کاهش ۳۰درصدی تولید را نشان می‌دهد.
میزان جوجه‌ریزی در شهریورماه نیز تا امروز ۶۴میلیون و ۶۰۰هزار قطعه بوده که ۵۰درصد در مقایسه با اردیبهشت کاهش یافته است. کارشناسان معتقدند با توجه به افزایش قیمت نهاده‌های دامی نرخ منطقی هر کیلو مرغ بسیار بالاتر از ارقام کنونی است، اما قیمت کیلویی ۸۰ تا ۹۰هزار تومان خارج از توان خرید بخش زیادی از مردم است و به‌نظر می‌رسد دولت باید برای حمایت از مصرف‌کنندگان تدابیر جدیدی اتخاذ کند.
