«سید جواد ساداتی نژاد» درباره نتایج نامطلوب تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی در بخش کشاورزی، اظهار داشت: به نظر بنده و کارشناسان حوزه کشاورزی، بالاترین زیان در تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به حوزه کشاورزی وارد شد.
وی با بیان اینکه کشاورزی در تمام دنیا بخش یارانه بگیر است، زیرا ارزش افزوده پایینی نسبت به صنعت دارد، افزود: یک سرمایه‌گذار اگر قرار باشد بین صنعت پتروشیمی، فولاد و کشاورزی، یکی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کند، به‌طور حتم فولاد و پتروشیمی را به دلیل ارزش افزوده بالا انتخاب می‌کند، زیرا ارزش افزوده بخش کشاورزی پایین است.
در ماجرای ارز ترجیحی، به جای تولیدکننده به واردات یارانه داده شد
وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اهمیت حوزه امنیت غذا در جهان گفت: دولت‌ها یارانه می‌دهند که ارزش افزوده بخش کشاورزی افزایش یابد، یعنی از این بخش مالیات نمی‌گیرند، تسهیلات ارزان قیمت ارائه می‌دهند تا همگام یا بالاتر از بخش صنعت بازدهی سرمایه گذاری داشته باشد و سرمایه‌گذاران رغبتی برای ورود در این بخش پیدا کنند.
ساداتی نژاد تصریح کرد: در تمام دنیا یارانه بخش کشاورزی برای افزایش ارزش افزوده این بخش، به تولیدکننده یا مصرف‌کننده یا درنهایت طول زنجیره ارزش اختصاص می‌یابد تا جذب سرمایه‌گذاری افزایش یابد، اما آنچه در تخصیص یارانه بخش کشاورزی کشور ما رخ داد، یارانه ۴۲۰۰ تومانی به واردات اختصاص یافت.
وی خاطرنشان کرد: سال ۱۳۹۷ ارز ۴۲۰۰ تومانی یارانه بخش کشاورزی را به واردکننده دادند در حالی که هیچ تجربه‌ای در دنیا در این بخش وجود ندارد؛ یعنی آنچه در یارانه بخش کشاورزی ایران اتفاق افتاد یک کار جدید در دنیا بود که در هیچ یک از سه حلقه‌ای که در دنیا به بخش کشاورزی یارانه می‌دهند، نیست.
وزیر جهاد کشاورزی تخصیص یارانه را عاملی برای ورود سرمایه به بخش کشاورزی دانست و ادامه داد:، اما در کشور ما، یارانه سرمایه‌گذاری را به واردات دادیم، بنابراین سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی دچار افت شد.
ساداتی نژاد با بیان اینکه تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات جنبه‌های خطرناک و پنهانی دارد، گفت: با اختصاص ارز ترجیخی کشاورزی در ایران غیراقتصادی و غیرتجاری شد که همین امر معضل جدی در تغییر کاربری اراضی کشاورزی و ساخت باغ ویلا‌ها در این اراضی را در پی داشت.
وی از دیگر مشکلات این فرایند را غیررقابتی کردن بخش کشاورزی دانست و اظهار داشت: این اقدام رقابت را از بازار کشاورزی جمع کرد، یعنی مصرف‌کننده‌ای که رسالت‌های مختلفی دارد دیگر به تولیدکننده پیامی برای تولید نمی‌داد، به‌طور مثال وقتی یارانه به بخش واردات تزریق می‌شد و نهاده ارزان به کشور می‌آمد، دیگر برای تولیدکننده مهم نبود مرغ سبز، ارگانیک و… تولید کند و رقابت مفهوم ندارد، اما اکنون با آزادسازی یارانه‌ها مصرف‌کننده انتخاب می‌کند، چه مرغی را بخرد که درنهایت این امر موجب ایجاد رقابت می‌شود.
متاع گم‌شده بخش کشاورزی ایران بهره‌وری
وزیر جهاد کشاورزی متاع گم‌شده بخش کشاورزی ایران را بهره‌وری دانست و گفت: بهره‌وری با ایجاد رقابت در بازار ایجاد می‌شود که حالصل رقابت افزایش بهره‌وری و در نتیجه کاهش قیمت است. وقتی برای تولید مرغ ۲.۱ نهاده با قیمت کیلویی ۱۹۰۰ تومان داده می‌شود و یک کیلوگرم گوشت به دست می‌آید و قیمت برای مصرف‌کننده ۳۱ هزار تومان است، در اینجا رقابت‌پذیری معنا ندارد، ولی زمانی که نهاده را کیلویی ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان داده می‌شود، حتی یک گرم مصرف اضافه برای مرغدار مهم است، بنابراین تولید به سمت مرغ سایز حرکت می‌کند. در این روش تولیدکننده تلاش دارد با مصرف ۱.۶ دان یک کیلوگرم مرغ تولید کند که باعث افزایش بهره‌وری و ارزان‌سازی می‌شود.
ساداتی نژاد بیان کرد: حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بالاترین منفعت را در افزایش بهره‌وری بخش دام و طیور کشور دارد که این مهم در بلندمدت خودش را نشان خواهد داد، البته برخی می‌گویند قیمت‌ها افزایش پیدا کرده که طبیعی است؛ وقتی ارز ۴۲۰۰ تومان به ارز ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان تبدیل می‌شود، خروجی آن افزایش قیمت‌ها خواهد بود، اما در بلندمدت سلامت، انتخاب و ارزان‌سازی و پایداری حوزه غذا را در پی دارد.
حذف قاچاق یکی از فواید حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی است
وی حذف قاچاق را یکی از فواید حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی عنوان کرد و افزود: در طرح مردمی سازی یارانه‌ها، قاچاقی که هزینه آن از جیب مصرف‌کننده می‌رفت کاهش یافت، البته آمار تحلیلی این فرآیند در مهر و آبان ماه اعلام خواهد شد که با این اقدام چه اتفاق مثبتی به نفع مصرف‌کنندگان رخ داده است؛ به‌طور مثال پیش از این مصرف روغن خام ۱۸۰ هزار تن بود، اما امروز به ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تن رسیده که نشان می‌دهد بخشی از این محصول قاچاق می‌شد و همین معضل را در بخش نهاده‌های دامی ذرت و کنجاله سویا وجود داشت.
جذب سرمایه‌گذاری خارجی و افزایش یک میلیون تنی تولید برنج
وزیر جهاد کشاورزی درباره جذب سرمایه‌گذاری خارجی در بخش کشاورزی گفت: به‌طور طبیعی یکی از مسائل حوزه کشاورزی جذب سرمایه‌گذاری است. ما به شدت به دنبال این هستیم که سرمایه‌گذاری در این بخش را توسعه دهیم. انتظار می‌رود سرمایه‌گذاران در این بخش ورود کنند. به‌طور طبیعی هر چه شرایط بهتر شود، سرمایه‌گذاران خارجی نیز در حوزه غذا ورود پیدا خواهند کرد، البته اکنون یک سری پروژه جذاب داریم مانند پروژه زهکشی شمال کشور که می‌تواند موجب افزایش یک میلیون تنی تولید برنج شود و ما را در این بخش به خودکفایی برساند.
ساداتی نژاد تصریح کرد: یک پروژه دو میلیارد دلاری آمادگی شده تا بتوانیم از سرمایه‌گذار خارجی استفاده کنیم، به‌طور مثال ۲۵۰ هزار هکتار در خوزستان ظرفیت کشاورزی داریم که می‌تواند رونق و توسعه پیدا کند. یک پروژه ۲.۵ میلیارد دلاری هم آماده داریم که می‌تواند ۵ میلیون تن تولید محصولات کشاورزی را افزایش دهد.
وی اضافه کرد: این‌ها ظرفیت‌هایی است که با تکمیل زنجیره ارزش در استان‌ها و صنایع تبدیلی و تکمیلی آمادگی داریم تا سرمایه‌گذار خارجی جذب کنیم.
ابلاغ شیوه‌نامه کشت فراسرزمینی/ اولویت واردات با تولیدات کشت فراسرزمینی
وزیر جهاد کشاورزی درباره توسعه کشت فراسرزمینی در دولت سیزدهم گفت: در این دولت، شیوه‌نامه کشت فراسرزمینی ابلاغ شد، به‌طوری که تعدادی اهلیت سنجی شدند و تعدادی شرکت‌ها فرایندی را طی می‌کنند تا مجوز‌های لازم را بگیرند تا بر اساس ظرفیت کشور‌هایی که می‌توانند محصولات آب بر ما را تولید کنند، محصول را تولید و به داخل کشور وارد کنیم.
ساداتی نژاد اضافه کرد: بر اساس قانون خرید کشت‌های فراسرزمینی در اولویت واردات ما قرار دارد، البته این مهم تنها به بخش غلات و ذرت مربوط نیست، بلکه انواع محصولات کشاورزی را شامل می‌شود. اکنون در انتظار پیامد‌های خوب در این بخش هستیم.
ایجاد سامانه پرتو دهی گاما به‌منظور کاهش ضایعات بخش کشاورزی
وی درباره ایجاد سامانه پرتودهی گاما و تاثیر آن بر بخش کشاورزی بیان داشت: وزارت جهاد کشاورزی در خصوص سامانه‌های پرتودهی گاما از سازمان انرژی اتمی کشور خواست تا با افزایش این سامانه‌ها به بخش کشاورزی کمک شود، زیرا ما سایت‌های پرتودهی کم با ظرفیت‌های پایین در کشور داریم که همین امر موجب افزایش ضایعات در بخش کشاورزی می‌شود.
عضو کابینه دولت سیزدهم اظهار داشت: درحالی که نگهداری و کاهش ضایعات یکی از موضوعات مهم سایت‌های پرتودهی است، اکنون میزان ضایعات ما در کشور حدود ۳۰ درصد است، یعنی حدود ۱۳ میلیارد مترمکعب مصرف آب که رقم قابل توجهی است و برای یک کشور کم آب این حجم از ضایعات زیاد است.
ساداتی نژاد با بیان اینکه یکی از راه‌های صیانت از آب کاهش ضایعات در بخش کشاورزی است، افزود: یکی از کار‌های ما استفاده از سایت‌های پرتودهی است که طبق توافق و مذاکراتی که با سازمان انرژی اتمی داشتیم تا بتوانیم در قطب‌های کشاورزی کشور سایت‌های پرتودهی را افزایش بدهیم و مستقر کنیم که این فعالیت در این سازمان در حال انجام است. مهم است که در قطب‌های کشاورزی ما این اقدام اجرایی شود تا ماندگاری محصولات افزایش یابد.
وی اضافه کرد: بسته‌بندی‌ها و صنایع تبدیلی و فرآوری هم موجب کاهش ضایعات می‌شوند که ما در دولت سیزدهم به‌عنوان یک بسته تکمیلی پیگیر این موارد هستیم.
دولت سیزدهم به دنبال گسترش توزیع هوشمند کالاهای اساسی در کشور
وزیر جهاد کشاورزی درباره سامانه بازرگام و شیوه اجرای آن گفت: در بحث تنظیم بازار یکی از موضوعات مهم ما تنظیم بازار هوشمند است. تجارب خوبی در یک سال گذشته داشتیم و فوق‌العاده می‌تواند در توسعه آن موثر باشد. در تنظیم بازار فراخوانی به استان‌های کشور دادیم و سایت‌های مختلفی در توزیع اینترنتی فعالیت دارند که در توزیع اینترنتی و هوشمند موثر هستند.
ساداتی نژاد یادآورد شد: در آبان ماه سال گذشته با کمبود تولیدات کالاهای اساسی و محصولات کشاورزی روبرو بودیم که با کمک توزیع هوشمند توانستیم بازار را تنظیم کنیم و اکنون به دنبال این هستیم که این کار را به‌صورت گسترده بتوانیم توسعه بدهیم. اکنون مجموعه‌هایی روی حوزه‌های نرم‌افزار‌ها کار می‌کنند. امیدواریم جلوتر که می‌رویم بتوانیم به‌طور مجدد با نگاه جدید و فراگیر عمل کنیم.
نظارت هوشمند در بازار از برنامه‌های دولت سیزدهم
وی درباره نظارت وزارت جهاد کشاورزی بر بازار گفت: موضوع دیگر، بحث نظارت هوشمند بازار است. واقعاً بازار را با نظارت‌ها و بازرسی‌های سنتی نمی‌توانیم دقیق کنترل کنیم؛ بالاخره عرصه شهر‌ها و فروشندگان زیاد است و با روش‌های جاری همچون جریمه و نظارت و رسیدگی نمی‌توان بازار را کنترل کرد. ما باید به سمت بازار هوشمند مردمی گام برداریم.
وزیر جهاد کشاورزی اضافه کرد: به نظرم بهترین جریمه و تنبیه برای فروشگاه‌ها و فروشندگانی که گران‌فروشی می‌کنند، از دست دادن مشتری است؛ یعنی مشتری از فروشگاه‌ها و فروشندگان گران‌فروش خرید انجام ندهند؛ زیرا در روش‌های سنتی نظارت، برخی بر این باور بودند که وقتی فروشگاهی را جریمه می‌کنید، هفته بعد مبلغ آن را از فروش محصول برمی‌گرداند. ما هم هر روز نمی‌توانیم برای هر فروشگاهی یک ناظر بگذاریم.
ساداتی نژاد اضافه کرد: بنابراین در دولت مردمی باید به سمت مردمی کردن این کار برویم و مشتریان از فروشندگان امین مواد غذایی خرید انجام بدهند؛ همچنین با ایجاد ارتباط بین مصرف‌کنندگان و ناظران افراد متخلف شناسایی و با آن‌ها برخورد شود تا درنهایت گران فروشان تغییر رفتار بدهند.
سازوکار‌های بورس کالای کشاورزی باید مهیا شود
عضو کابینه دولت سیزدهم درباره ورود کالاهای کشاورزی در بورس کالا بیان کرد: ما در این زمینه هم تجربه موفق داریم و هم تجربه شکست خورده و تصمیم‌گیری سختی است، زیرا این اقدام موافقان و مخالفان جدی دارد. اکنون ما در حوزه معاونت اقتصادی با تشکیل تیم‌هایی این فرایند را در دست بررسی داریم. تصور می‌کنم ورود کالاهای کشاورزی به بورس کالا می‌تواند کمک به این بخش باشد، اما سازوکار‌های لازم باید مهیا شود که این مهم در دستور کار است.
شیوه‌نامه تامین مالی کشاورزی قراردادی ابلاغ شد
وی درباره تامین مالی بخش کشاورزی در دولت سیزدهم گفت: یکی از اقدامات دولت در بحث تامین مالی بخش کشاورزی که پشتوانه مهمی برای این بخش محسوب می‌شود، ابلاغ شیوه‌نامه تامین مالی کشاورزی قراردادی است که توسط بانک مرکزی ابلاغ شده است.
ساداتی نژاد این فرایند را کار مهمی در بخش کشاورزی دانست و افزود: در این ابلاغ شرکت‌هایی که با کشاورز ما برای تولید محصول قرارداد می‌بندند، می‌توانند با ارائه این قرارداد به بانک به‌عنوان وثیقه تسهیلات دریافت کنند.
وزیر جهاد کشاورزی اضافه کرد: کشاورزی کار زمان‌بری است و مانند یک کارخانه سیمان نیست که دکمه را بزنید و تولید انجام شود، یعنی اگر از فصل کشت عبور کنیم، باید تا سال آینده منتظر بمانیم؛ بنابراین برای حمایت از کشاورزان باید قرارداد‌هایی با شرکت‌های دانش بنیان منعقد شود تا با ارائه نهاده‌های موردنیاز بخش همچون بذر، سم و کود و ارائه فعالیت‌هایی همچون بیمه محصولات و آموزش‌های رایگان به کشاورزان تولید را حمایت کنند.
وی گفت: البته که این کار‌ها هزینه‌های زیادی در بردارد. در این روش ما باید برای توسعه کشاورزی قراردادی شرکت‌ها را حمایت کنیم. شرکت‌ها اکنون باید قرارداد ببندند و چند ماه بعد گندم را تحویل بگیرند. این کار به تامین مالی نیاز دارد وگرنه این کار زمین می‌ماند. برای اجرای این کار اکنون بانک‌ها با ابلاغ بانک مرکزی، این قراردادی که بین شرکت‌های پشتیبان و کشاورزان منعقد شده را به عنوان وثیقه قبول می‌کنند تا کشاورزان نهاده موردنیاز خود را تامین کنند.
ایران ظرفیت اقتدار غذایی در جنوب غرب آسیا را دارد
وزیر جهاد کشاورزی آرزوی خود در بخش کشاورزی را اقتدار غذایی ایران در جنوب غرب آسیا عنوان کرد و اظهار داشت: ایران به دلیل ظرفیت‌های بی‌نظیری که در حوزه کشاورزی دارد، می‌تواند به جایگاه اقتدار غذایی در جنوب غرب آسیا برسد و بر این کرسی بنشیند. ما با استفاده از ظرفیت‌های کشور به‌صورت درست و معقول و افزایش بهره‌وری از آب و خاک می‌توانیم به تولید با کیفیت، ارزان و سالم با منشأ داخلی دست پیدا کنیم تا علاوه بر اینکه مردم کشور خودمان به غذای سالم، با کیفیت و ارزان دست پیدا کنند، بلکه ما بتوانیم در سبد غذایی کشور‌های اطراف حضور داشته باشیم که این امر موجب اقتدار است.
