مشکلات متعددی از جمله رشد چند برابری هزینه‌های کارگری، قیمت پایین و … باعث شده است تا زعفران که علاوه بر خواصش، طعم غذا‌ها را هم ماندگار می‌کند، این روز‌ها به سمتی حرکت کند که شاید ماندگاری اش در سال‌های آینده با تردید‌ها و چالش‌های جدی مواجه شود و بهره‌برداران این محصول ارزشمند به سمت کشت‌های جایگزین ترغیب شوند.
در کنار همه این مسائل و مشکلات، خام فروشی هم یکی از تهدید‌های جدی پیش روی زعفران است؛ تهدیدی که حتی مقام معظم رهبری شهریورماه امسال در ارتباط تصویری با جلسه هیئت دولت بر آن تاکید کردند و فرمودند: «یکی از مشکلات ما همین است که ما مواد خام را بدون فرآوری و بدون اینکه ارزش افزوده‌اش را برای کشور خودمان، برای سرمایه‌دار خودمان، برای کارگر خودمان فراهم بکنیم، می‌فرستیم به خارج؛ سنگ معدنی قیمتی ما می‌رود خارج، آن جا فرآوری و فروخته می‌شود؛ یا فرض بفرمائید خاک جزیره هرمز این خاک با ارزشی که جزیره هرمز دارد زعفران جنوب خراسان، خرمای مناطق گرمسیری؛ خب خرمای ایران واقعاً بی‌نظیر است.»
شرایط خاص برداشت محصول زعفران باعث شده است تا مشکلات بیشتری برای بهره‌برداران آن ایجاد شود؛ زعفران در یک بازه زمانی حداکثر دو هفته‌ای گل می‌دهد که با توجه به برداشت دستی آن، نیاز به نیروی کارگری فراوان است و از طرفی به دلیل اینکه سریع فاسد می‌شود، باید به سرعت کلاله یا همان قسمت قرمز رنگ آن، جدا و خشک شود. این‌ها بخشی از مشکلاتی است که موجب می‌شود تا کشاورزان با قیمت پایین اقدام به خام فروشی گل زعفران کنند و حتی عده‌ای که خودشان زعفران را برداشت و خشک می‌کنند، برای تأمین هزینه‌های انجام شده، محصولشان را به سرعت به فروش برسانند.
افزایش هزینه‌های کارگری در کشت زعفران
محمدرضا کریمی پیرمرد روستایی که سال ها به کشاورزی مشغول است در این باره گفت: زعفران را نمی‌شود در زمین گذاشت و باید حتماً جمع شود، برای همین مجبور هستیم برای برداشت و جداسازی کلاله از کارگر استفاده کنیم که دستمزد‌های آن‌ها امسال خیلی زیاد شده بود.
بیشتر بدانید:دلالان زعفران تیشه به ریشه کشاورزان می زنند/کاشت طلای سرخ صرفه اقتصادی ندارد
او افزود: ما به روز و نقد هزینه‌های کارگری مختلف را در سال می‌دهیم، اما مجبور هستیم محصول را یا با قیمت پایین بفروشیم یا ماه‌ها بعد پول آن را دریافت کنیم.
سود اصلی زعفران در دست دلالان
یحیی علیپور کشاورز زعفران کار با بیان اینکه مراحل برداشت زعفران سخت است ولی سود اصلی آن را دلالان به دست می‌آورند، گفت: کشاورزان به دلیل محدود بودن زمان برداشت، نبود نیرو و هزینه‌های بالای کارگری، گل‌های زعفران را با قیمت پایین در سر مزرعه به فروش می‌رسانند.
او افزود: معمولاً قیمت زعفران در فصل برداشت پایین می‌آید و وقتی محصول از کشاورزان خریداری می‌شود، قیمت آن افزایش می‌یابد و فقط رنج و زحمت آن برای کشاورز باقی می‌ماند.
کشت زعفران دیگر صرفه اقتصادی ندارد
علی اکبر حسن‌زاده کشاورز دیگری گفت: الان دیگر کشت محصول زعفران صرفه اقتصادی ندارد چراکه از طرفی هزینه‌های کارگری بالا رفته و از طرف دیگر قیمت آن افزایش نیافته است.
او افزود: هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت زعفران به نسبت قیمت آن بالا است و اگر الان زمین‌ها رو شخم بزنیم و با محصولات دیگری جایگزین کنیم، صرف دارد.
کاهش ۳۰ درصدی برداشت زعفران در گناباد
علیرضا حسین‌زاده مدیر جهادکشاورزی گناباد با اشاره به کاهش ۳۰ درصدی برداشت زعفران در این شهرستان نسبت به سال زراعی گذشته گفت: میزان برداشت زعفران در گناباد از ۱۲ تن در سال زراعی گذشته به ۱۰ تن در طول امسال کاهش یافته است.او افزود: نوسانات دمای هوا در فصل کاشت و برداشت زعفران، خسارت‌های سرما و یخبندان در زمان برداشت گل زعفران و آفات و بیماری‌های این محصول از جمله مسائلی بود که موجب کاهش تولید زعفران در امسال شد.
مدیر جهادکشاورزی گناباد ادامه داد: با توجه به کم آب طلبی محصول زعفران، کشت این محصول همواره مورد استقبال کشاورزان این منطقه قرار داشته است و هم اکنون ۳ هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی گناباد زیر کشت این محصول قرار دارد.
حسین زاده بیان کرد: با وجود افزایش هزینه‌های این محصول از قبیل دستمزد کارگران و قیمت کود‌های عالی و قیمت و دستمزد ماشین آلات، قیمت زعفران امسال نسبت به سال قبل تفاوتی نداشته است.
او تصریح کرد: با وجود تولید زعفران مرغوب در گناباد و با هدف کاهش مشکلات و پیشگیری از خسارت کشاورزان به دلیل کاهش قیمت این محصول، وزارت جهاد کشاورزی با همکاری سازمان تعاون روستایی اقدام به خرید تضمینی زعفران در دو گزینه پوشال مرغوب به قیمت هر کیلو ۱۱۰ میلیون ریال و نگین مرغوب به قیمت هر کیلو ۱۳۰ میلیون ریال کرده و خرید زعفران تولیدی در گناباد و بجستان در مرکز خرید گناباد در دست انجام است.
دستمزد ۳۱۰ میلیارد ریالی برای هزینه‌های کارگری
مدیر جهادکشاورزی گناباد با بیان اینکه ۱۰ تن محصول زعفران امسال از برداشت حدود ۹۰۰ تن گل زعفران تولید شده است، تاکید کرد: برای فرآیند برداشت و جداسازی کلاله زعفران در فصل زراعی امسال ۲۶ هزار و ۵۰۰ روز کاری انجام شده که بر اساس برآورد‌های انجام شده بیش از ۳۱۰ میلیارد ریال برای دستمزد‌های کارگری این مراحل پرداخت شده است.
حسین زاده اظهار کرد: ۳۴ هزار بهره بردار بخش کشاورزی گناباد سالانه ۸۷ هزار تن محصولات زراعی، باغی و دامی تولید و روانه بازار مصرف می‌کنند.
پیش بینی خرید حمایتی یک تن زعفران در گناباد
مهدی رضازاده رئیس اداره تعاون روستایی گناباد با بیان اینکه سال گذشته یک تن زعفران به وسیله مرکز خرید حمایتی در گناباد از کشاورزان خریداری شد، گفت: پیش بینی می‌شود با وجود کاهش ۳۰ درصدی برداشت زعفران در این شهرستان، به مقدار سال گذشته این محصول از کشاورزان خریداری شود.
او با بیان اینکه ۳۰ درصد مبالغ خرید زعفران بعد از تأیید آزمایشگاه و ۷۰ درصد بقیه بعد از سه ماه به کشاورزان پرداخت می‌شود، افزود: مبالغ خرید زعفران کشاورزان گنابادی در سال گذشته تا میزان پنج کیلوگرم تا اردیبهشت ماه امسال پرداخت شد و مقادیر بالاتر به دلیل حجم زیاد خرید ۷۰ تنی زعفران در خراسان رضوی، بعد از انجام فرآیند آزمایش‌ها، کمی به تأخیر افتاد.
رئیس اداره تعاون روستایی گناباد ادامه داد: با توجه به رعایت بهتر روش‌های پاک کردن و شیوه‌های خشک کردن و جمع آوری زعفران به وسیله کشاورزان، بیشتر زعفران عرضه شده در حد استاندارد یوده و زعفران کمتری برگشت خورده است.
شرایط خاص کاشت، داشت و به ویژه برداشت زعفران که نیازمند تحمل سختی‌های زیادی از طرف کشاورزان است در کنار بروز خسارت‌های ناشی از حوادث غیرمترقبه همچون سرمازدگی و …، نبود نیروی کارگری در زمان برداشت، افزایش هزینه‌های کود، کارگری و… و قیمت پایین این محصول موجب دلسردی و بی رغبتی کشاورزان شده که این امر سرمایه‌گذاری در این حوزه را با چالش و تهدید‌های جدی روبرو کرده است.
توجه بیشتر به مشکلات زعفران کاران و جلوگیری از خام فروشی این محصول استراتژیک، می‌تواند ضمن حفظ بازار‌های جهانی، جایگاه آن در صادرات غیرنفتی کشور را ارتقا دهد.
کشاورزان امیدوارند که پایان فصل برداشت زعفران در این سال زراعی ، آغازی بر توجه و برنامه‌ریزی بیشتر برای این محصول ارزشمند باشد که در غیر این صورت، زعفران دیگر برای کشاورزان رنگ و بویی نخواهد داشت!
سرویس های خبری:کشاورزی و باغبانی
