مسعود لطیفیان در پاسخ به اینکه راهکار تامین امنیت غذایی در آینده که جمعیت افزایش می یابد چگونه خواهد شد, گفت: اقتصاد زیستی یا «بیواکونومی» شامل مجموعه ای از فعالیتهای اقتصادی است که به تولید منابع زیستی تجدیدپذیر پرداخته و آن را به مواد غذایی با پایه زیستی تبدیل می‌کند. جمعیت جهان تا سال 2032 به بیش از 8 میلیارد و جمعیت ایران تا سال ۱۴۳۰ به حدود ۹۳ میلیون نفر خواهد رسید و افزایش جمعیت باعث افزایش نیاز به محصولات باغبانی می‌شود.
عضو هیأت علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با بیان اینکه توسعه پایدار برمبنای اقتصاد زیستی شاه کلید امنیت غذایی در آینده است، افزود: در سالهای اخیر، توسعه پایدار بر مبنای «اقتصاد زیستی» در بخشهای مختلف کشاورزی از جمله باغبانی مورد توجه ویژه قرار گرفته است. زیربنای اقتصاد زیستی، استفاده از دانش و فناوریهای همگرا و توسعه روشهایی است که منجر به تبدیل منابع زیستی طبیعی به تولید پایدار در بخش باغبانی کشور می‌شوند.
وی افزود: بر اساس داده‌های بانک جهانی، 28 درصد از کل زمینهای ایران را زمینهای کشاورزی به خود اختصاص می‌دهند. در سال ۱۳۹۸ حدود یک میلیون و ۵٩٧ هزار بهره‌برداری دارای فعالیت باغداری در کشور وجود داشته است که تقریباً یک میلیون و ۵٠٩ هزار بهره‌برداری دارای باغ و قلمستان و ٨٧ هزار بهره‌برداری فاقد باغ و قلمستان، اما دارای حداقل یکی از محصولات انجیر، خرما، پرتقال، گردو، بادام، انواع تبریزی و اکالیپتوس، به صورت پراکنده و بر اساس حد نصاب‌های تعیین شده بوده‌اند.
لطیفیان ادامه داد:مساحت باغ‌ها و قلمستان‌های کشور حدود یک میلیون و ٨٩١ هزار هکتار برآورد شده که ۶٩.۶ درصد آن باغ و قلمستان ساده (تک‌محصولی) و ٣٠.۴ درصد آن باغ و قلمستان مخلوط (چندمحصولی) است. این در حالی است که در سالهای اخیر، به دلیل خشکسالی و کم آبی از سطح زمینهای قابل کشت کاسته شده است.
وی افزود: با توجه به محدود بودن زمینهای کشاورزی برای تأمین غذای کافی و سالم، سیاستهای مرتبط با حمایت از توسعه روشهای نوین تولید محصولات باغبانی و تولید و ترویج استفاده از ترکیبات زیستی سازگار با محیط از قبیل کودها و مهارگرهای زیستی اهمیت ویژهای می‌یابند.
لطیفیان افزود:به همین دلیل تولید کودها و مهارگرهای زیستی، کشت محصولات سالم و ارگانیک و مدیریت تلفیقی آفات و بیماریهای گیاهان باغی و گلخانه ها از جمله اولویتهای مهم در سیاستهای توسعه اقتصاد زیستی باغبانی کشور است که در قانون برنامه ششم توسعه تاکید شده است.
به گفته این مسئول، ایران از لحاظ شاخص جهانی نوآوری در سیاستهای کشاورزی متناسب با اقتصاد زیستی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و در میان 141 کشور، رتبه 126 را به خود اختصاص داده است. عدم انسجام و یکپارچگی فعالیت‌ها، اغلب باعث تداخل وظایف، موازی کاری و فعالیتهای غیر هدفمند و حتی گاهی متناقض میان دستگاهها شده است.
وی با بیان اینکه تقویت نقش اقتصاد زیستی در تولید پایدار باغبانی با هدف دستیابی بیشتر به بازار جهانی به سیاستها و برنامه‌های منسجم‌تری نیاز دارد، گفت: در این میان، مجلس شورای اسلامی به عنوان اصلی‌ترین نهاد قانونگذاری و نظارتی، مکلف است با ایجاد ظرفیتها و تعهدات قانونی لازم بر نحوه اجرای سیاستها و قوانین این حوزه نظارت کرده و به طور منظم نحوه عملکرد سایر نهادهای ذی نفع و مسئول را در راستای ایجاد همگرایی، انسجام فعالیت ها و توسعه اقتصاد زیستی پایش کند.
*راهکارهای اجرای اقتصاد زیستی در حوزه باغبانی
عضو هیأت علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تاکید کرد:دامنه سیاستهای اقتصاد زیستی بسیار متنوع و گسترده است. اما در حوزه باغباتی کشور از پتانسیل های بسیار بالایی برخوردار است. مهمترین اقداماتی که در این حوزه باید در اسرع وقت پیگیری شوند شامل تعیین بازارهای اولویت دار از میان بازارهای صادراتی محصولات باغبانی بر مبنای اقتصاد زیستی، ساماندهی، انسجام و یکپارچه سازی سیاستهای اقتصاد زیستی در بخش باغبانی کشور، همگرا ساختن فعالیت نهادهای متولی و ایجاد زیرساختها، ظرفیتها و تعهدات لازم برای اجرای سیاستهای اقتصاد زیستی در بخش باغبانی کشور، تدوین سیاستهای حمایتی جهت توسعه متوازن و متناسب باغبانی کشور بر مبنای حمایت از محیط زیست و توجه به پتانسیل های کشور در زمینه باغبانی و تقویت سهم این حوزه با تدوین سیاست های مناسب با اقتصاد زیستی می باشد.
