گلستان جایگاه ویژه‌ای در تامین امنیت غذایی کشور دارد و بخش دامپروری استان حدود ۶.۵ درصد از نیاز پروتئین استان‌ها را تامین می‌کند که در این شرایط برنامه‌ریزی در دورنمای کلی تامین غذای دارای اهمیت بسیاری است.
در گلستان که اقتصاد آن بر پایه کشاورزی استوار است، یک میلیون و ۷۰۰ هزار راس دام سبک شامل گوسفند و بز، بیش از ۷۰۰ هزار راس دام سبک عشایر و ۳۰۰ هزار راس دام سنگین وجود دارد که از سوی بیش از ۵۰ هزار بهره‌بردار پرورش داده می‌شود.
به گفته کارشناسان و دست اندرکاران حوزه پرورش دامپروری، گلستان ظرفیت پرورش دام سبک و تولیدات بیشتری از رقم‌های فعلی دارد که با سرمایه‌گذاری در اجرایی شدن بسته بهره‌وری شامل دام بهره‌ور، تغذیه بهره‌ور، مدیریت بهره‌ور و سیستم کشاورزی بهره‌ور می‌توان به دغدغه بهره‌برداران در تولید پایدار پایان داده و افزایش درآمد و ایجاد اشتغال را برای جوانان این استان فراهم کرد.
پرورش گوسفند در استان گلستان بیشتر به صورت سنتی و نژادهای با بهره‌وری پایین در تولید بوده و تغذیه دام‌ها هم متکی به چرای مراتع و پس چر زراعت و علوفه باغات است که ضربه‌پذیری آن هم سال‌های اخیر به خاطر بروز و تداوم خشکسالی و سیر صعودی قیمت علوفه‌های دامی، افزایش یافته است.
لزوم حمایت دولت از صنعت دامپروری گلستان
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات جهادکشاورزی گلستان گفت: حمایت از صنعت دامپروری برای حفظ و پایداری تولید در حوزه تامین نهاده‌ها، به حمایت بیشتر دولت احتیاج دارد.
غلامعلی هلاکو، احیای مراتع با بذرپاشی، مالت پاشی، مدیریت چرا برای سال‌های خشکسالی و جنگ‌های بین‌المللی، تامین اعتبار لازم برای تولید علوفه و برنامه‌ریزی در افزایش تولید علوفه در مراتع را از دیگر راهکارها برای حمایت دولت در رونق و پایداری صنعت دامپروری برشمرد.
وی افزود: سرمایه‌گذاری در کشت گیاهان پاییزه کم آب‌بر از جمله گلرنگ، کلزا و گیاهان علوفه‌ای مانند باقلا و تامین نیاز تغذیه دام سبک و سنگین برای پرورش، جدی گرفته شود.
وی ادامه داد: این اقدام می‌تواند هرساله شکاف در تامین تغذیه دام از اردیبهشت تا شهریورماه را حل کند تا بهره‌برداران در فرایند تولید متحمل زیان نشوند.
این کارشناس صنعت دامپروری گلستان، کشاورزی قراردادی در حوزه کشت علوفه‌ای را دیگر راهکار پایداری تولید گوشت قرمز در کشور برشمرد.
وی خاطرنشان کرد: با سرمایه‌گذاری دولت همراه با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی می‌توان ضمن تضمین در تامین علوفه دامی در داخل، از خروج ارز به خارج برای واردات جلوگیری کند.
نیازمند تهیه بسته کامل بهره‌وری در تولید دام
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات جهادکشاورزی گلستان افزود: برای افزایش بهره‌وری در صنعت دامپروری باید بسته کامل بهره‌وری شامل سیستم کشاورزی بهره‌ور ( زنجیره تولید از مزرعه تا سفره )، تغذیه پرورش ( تولید کنستانتره با کیفیت توسط کارخانجات طیور) و مدیریت پرورش و دام بهره‌ور (اصلاح نژاد) رعایت شود.
به گفته وی در شرایط فعلی دامپروری اغلب به شیوه پرورش سنتی و بومی انجام می‌شود که سرمایه‌گذاری برای دستیابی به دام بهره‌ور مورد نیاز جدی است.
وی تاکید کرد: مرکز تحقیقات جهادکشاورزی گلستان در گرگان ظرفیت تولید نژاد “نوترکیب دام” را دارد که باید حمایت بیشتری در گسترش فعالیت آن صورت گیرد.
تداوم خشکسالی چند سال اخیر سبب دشواری شدید در تامین علوفه موردنیاز دام‌های سبک و سنگین و گرانی و چند برابر شدن قیمت علوفه و نهاده‌های مورد نیاز تغذیه دام شده و در این شرایط سخت، ضرورت توجه به طرح‌های حمایتی از این صنعت را دوچندان می‌کند.
یک دامدار سنتی در شرق استان گلستان گفت: دامداران سنتی برای پرورش دام به ویژه سبک نیاز به حمایت دولت دارند چراکه در شرایط کنونی هزینه تولید روبه افزایش بوده و مقرون به صرفه نیست.
اکبر شاملو افزود: با افزایش قیمت نهاده‌های دامی و بروز خشکسالی، قدرت خرید نهاده از سوی دامداران به شدت کاهش یافته است.
وی ادامه داد: به خاطر گرانی نهاده‌های دامی، پرورش دام سبک در منطقه تهدید می‌شود و بسیاری از دامداران از ناچاری اقدام به فروش دام خود با قیمت کمتر می‌کنند.
به گفته وی قیمت هر کیلوگرم گوسفند زنده تا ۹۰۰ هزار ریال از سوی دامدار عرضه می‌شود ولی این قیمت گذاری تا هزینه تمام شده تولید که بیش از یک میلیون ریال است فاصله دارد.
هر کیلوگرم گوشت گوسفند با کیفیت خوب در بازار گرگان بین ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تا ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار ریال فروخته می‌شود.
رییس اداره امور مراتع و بیابان منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان گفت: این استان ۸۶۲ هزار هکتار مرتع دارد که ۵ هزار و ۳۰۰ خانوار اعم از بومی و کوچنده اکراد خراسان شمالی (زمستان گذران) در قالب ۴۵ شرکت تعاونی مرتعداری از پوشش آن برای پرورش دام استفاده می‌کنند.
تاج‌قلی فرهنگ‌دوست افزود: ظرفیت مجاز پرورش واحد دامی در مراتع استان ۶۵۰ هزار واحد دامی است.
وی در خصوص احیا، اصلاح و مقابله با بیابان‌زدایی مراتع استان، گفت: برای این اداره کل از محل سفر رییس جمهور در اسفند ماه پارسال هزار و ۱۵۰ میلیارد ریال در این حوزه مصوب شده که تخصیص آن نقش به‌سزایی در حفظ مراتع و بهره‌گیری از آن در دامپروری منطقه خواهد داشت.
وی افزود: ۵۰ میلیارد ریال از این اعتبار صرف تولید نهال و غرس آن در سال جاری و خرید و توزیع ۱۰۰ دستگاه آبشخور با هدف توزیع مناسب آب شرب دام و مدیریت صحیح مراتع منطقه، شد.
فرهنگ دوست ادامه داد: علاوه بر این، ۵۰ میلیارد ریال دیگر از محل اعتبارات نفت در قالب سفر دولت سیزدهم به استان برای حفظ مراتع و بیابان‌زدایی در این خطه مصوب شده که مراحل اداری بستن قرارداد تخصیص و جذب آن توسط اداره کل در دست پیگیری است.
به گفته وی برای جذب این اعتبار، بوته‌کاری در سطح ۲۷۰ هکتار، مدیریت هرز آب ( هلالی آبگیر ) همراه با بوته‌کاری و بذرپاشی در ۳۰۰ هکتار، تهیه ۲۵ دستگاه آب گرمکن خورشیدی و ۱۳۳ دستگاه پنل خورشیدی و واگذاری این دستگاه‌ها به مرتعداران واجد شرایط در شهرستان گنبدکاووس برنامه‌ریزی شده است.
مدیرکل امور عشایر گلستان هم تفاوت قیمت نهاده و دام را یکی از عمده مشکلات کنونی جامعه عشایری استان برشمرد و گفت: با توجه به هزینه بالای نگهداری، افزایش قیمت دام زنده عشایر برای استمرار فعالیت و تولید این قشر ضروری است.
رضا علیپوری افزود: تا اردیبهشت ماه امسال عشایر هر کیلوگرم جو را حدود ۲۵ هزار ریال خریداری می‌کردند ولی با آزادسازی قیمت هم اینک به حدود ۱۱۵ تا ۱۲۰ هزار ریال رسیده و دام زنده هم کیلویی حدود ۹۰۰ هزار ریال خریداری می‌شود که افزایش قیمت نهاده، فعالیت دامداری را برای عشایر سخت کرده است.
دامپروری گلستان نیاز به حمایت ویژه دارد
مدیرکل جهادکشاورزی گلستان گفت: صنعت دامپروری در این استان به ویژه حوزه پرورش دام‌های سبک و سنگین نیازمند حمایت بیشتر است تا بهره‌برداران این بخش بیش از این متحمل زیان نشوند.
محمد برزعلی افزود: برای وضعیت کنونی پرورش دام سبک ( گوسفند ) در استان باید چاره‌اندیشی شود.
وی ادامه داد: صادرات گوشت گوسفند می‌تواند یک راه‌حل برای پایداری صنعت پرورش گوسفند باشد و حل برخی از مشکلات پیش رو برای تولید و پایداری آن باید از طریق سطح ملی پیگیری شود.
