جولان دلالان دام در بازار گرانی نهاده‌ها

شهرستان کاشمر نیز از این مشکل مبرا نبوده و گرانی نهاده‌ها موجب جمع‌آوری بسیاری از گاوداری‌ها و ورشکسته شدن دامداران شده است.

هادی نستری یکی از همان دامداران کاشمری است که توانست چند سال قبل ۳۰ گاو شیری را خریداری و پرورش دهد اما چند هفته گذشته مشکلات و گرانی نهاده‌ها او را ناخواسته مجبور به فروش تمامی دام‌هایش نمود.

او معتقد است؛ اگر سال گذشته سرمایه‌اش را به سمت خرید ملک برده بود، امروز آن را بیش از سه تا چهار برابر کرده بود و حالا مجبور نبود به ازای هر گاو ۵ میلیون تومان ضرر را به جان بخرد.

این دامدار ورشکسته عنوان می‌کند: کمبود و گرانی نهاده‌های دامی و علوفه از یک طرف و از سویی دیگر قیمت‌های ناعادلانه گوشت و شیر در بازار فضایی را به وجود آورده که فعالیت در صنعت دامداری فاقد توجیه اقتصادی است.

مجید قرایی، یکی دیگر از دامدارانی است که به دلیل گرانی نهاده‌ها حاضر شده گاوهای خود را به همان قیمت یک‌ سال قبل بفروشد اما کسی خریدار دام‎هایش نیست.

وی بیان می‌کند: در این یک‌ سال بالغ‌بر ۴۰ میلیون تومان برای تهیه خوراک دام‌های خود هزینه کرده ولی اکنون نه تنها سودی عاید وی نشده بلکه ضرر بسیاری هم متقبل شده است.

قرایی مطرح می‌کند: هر چند روز به ‌روز هزینه نگهداری گاو و گاوداری گران و گران‌تر می‌شود اما هر زمان صحبت از تأمین نهاده و قیمت آن می‌شود باید خوراک دام را از بازار آزاد و به قیمت روز و متناسب با نرخ دلار خریداری کنیم ولی هنگامی‌ که محصول را به بازار عرضه می‌کنیم دولت بر روی آن نرخ مصوب گذاشته و انتظار دارد که تولید خودمان را با ارزش ریال در بازار عرضه کنیم.

این دامدار ورشکسته با بیان اینکه این سیاست به‌ هیچ‌ وجه منطقی نیست، اظهار می‌کند: اگر قرار است دامدار نهاده را با نرخ آزاد تهیه کند پس باید این اجازه را داشته باشد که محصول را با نرخ آزاد در بازار عرضه کند.

قاچاق دام برای دیگر کشورها

رئیس هیئت‌ مدیره تعاونی گاوداران شهرستان کاشمر هم با انتقاد از گرانی قیمت نهاده‌های دام می‌گوید: متأسفانه مسئولانی که برای دامداران تصمیم‌گیری می‌کنند، هیچ شناختی از مشکلات ندارند و فقط دستورالعمل‌هایی را که موجب نابودی این صنعت می‌شوند، صادر می‌کنند.

عباس شجاعی که از ۲۰ سال قبل با خرید ۶ رأس گاو آن‌ هم به صورت قسطی وارد این صنعت شده و اکنون آن‌ها را به ۱۵۰ رأس افزایش داده است، می‌افزاید: متأسفانه بازار دام ثبات ندارد و هزینه تولید بسیار افزایش داشته است به‌ طوری که برای تولید هر کیلو شیر باید ۸۰۰۰ تومان هزینه کرد.

وی عنوان می‌کند: به‌ رغم اینکه دامدار این هزینه را باید نقدی بپردازد، اما شیر دامداری‌های صنعتی را ۳۵۰۰ تومان و دامداری‌های سنتی را ۳۴۰۰ تومان قیمت‌گذاری کردند.

این دامدار مطرح می‌کند: اگر چه قیمت هر کیلو شیر این میزان قیمت‌گذاری شده اما مبلغ آن را ۴۵ تا ۵۰ روز بعد به دامدار پرداخت می‎کنند، از سویی وضعیت به گونه‌ای شده به جای اینکه ما از کارخانه‎دار چک و تعهد بگیریم تا مطمئن باشیم پول را بر می‌گردانند آن‌ها از دامدار چک و قرارداد یک‌ طرفه می‌گیرند تا حتماً شیر را تحویلشان دهیم.

وی ۷۵ تا ۸۰ درصد هزینه‌هایی را که برای پرورش دام می‌شود، مربوط به تغذیه و خوراک دام می‌داند و تصریح می‌کند: هر ۲۰ روزی که یک کامیون ۱۰ تنی کنسانتره خریداری می‌کنم ۵ میلیون تومان گران‎تر می‌شود.

شجاعی با بیان اینکه هر گاو شیری در روز ۴ کیلوگرم یونجه مصرف می‌کند، تصریح می‌کند: در خرداد ماه هر کیلو یونجه را ۲۲۰۰ تومان خریداری کردم اما اکنون این مبلغ به ۴۰۰۰ تومان و کنسانتره از ۲۶۰۰ تومان به ۶۰۰۰ تومان افزایش یافته است.

وی اظهار می‌کند: دامداران به دلیل نداشتن نقدینگی حتی توان خرید کاه را هم ندارند و از یکدیگر قرض می‌کنند، اگر گاو نری که پرورش می‌دهیم در بهترین حالت روزانه ۱.۵ کیلوگرم افزایش وزن داشته باشد باید فقط ۸ کیلوگرم کنسانتره و کاه و… بخورد، عملاً با این هزینه‌ها دامدار روزانه ۱۵۰۰۰ هزار تومان از هر دام ضرر می‎کند.

رئیس هیئت‌ مدیره تعاونی گاوداران شهرستان کاشمر عنوان می‌کند: افزایش بی‌رویه هزینه‌ها موجب شد که چند روز قبل ۱۳ رأس گاو خود را به دلیل ضررهایی که داشتم متحمل می‌شدم به دلالان بفروشم، از سویی آن‌ها دام‌ها را به سمت بیرجند قاچاق می‌کنند و در طرف دیگر مرز به چندین دلار و با سود کلان می‌فروشند.

وی با اشاره به اینکه بهترین گاو جوانه را دلالان کیلویی ۳۰ هزار تومان خریداری می‌کنند، می‌گوید: در این وضعیت سود اصلی را دلالان می‌برند و ضررها و مشکلاتی که دامداران متحمل می‌شوند، برای هیچ‌ کس مهم نیست.

شجاعی می‌افزاید: اگر وضعیت به همین منوال ادامه داشته باشد تا پایان سال جاری صنعت دامپروری از بین خواهد رفت و تنها کسانی موفق خواهند بود که توانایی مالی بالایی داشته باشند.

این دامدار صنعتی تصریح می‌کند: بیش از ۷۰ درصد دامداران مجبور به کشتار گاوهای ماده شده‌اند و ۲۰ درصد گاوداری‌ها تعطیل کرده و ورشکست شدند.

وی در ادامه از افزایش چندین برابری قیمت داروهای دام خبر می‌دهد و می‌گوید: نه‌ تنها برای واکسن تب برفکی برای هر گاو باید ۵۰ هزار تومان هزینه کنیم بلکه به سختی هم تهیه می‌شود.

رئیس هیئت‌ مدیره تعاونی گاوداران شهرستان کاشمر می‌افزاید: اگر هر گاوی مریض شود باید ۳ میلیون تومان هزینه کرد به همین علت به جای درمان کشتار می‌کنند.

وضعیت فعلی موجب سوء استفاده دلالان شده است

در ادامه رئیس اداره تولیدات دامی جهاد کشاورزی کاشمر می‌گوید: با توجه به اینکه نهاده‌های جو، ذرت و سویا از خارج تأمین می‌شوند اکنون شاهد افزایش قیمت‌ها هستیم، به ‌طور مثال جو، ذرت و سویا قیمتش چند برابر شده و سایر نهاده‌ها از جمله سبوس گندم و یونجه نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

حسن حبیب‌نیا، با بیان اینکه به جز نهاده‌های دامی داروهای مورد نیاز دام‌ها نیز تا ۴۰۰ برابر افزایش یافته است، تصریح می‌کند: با وجود تمامی این گرانی‌ها اما قیمت شیر و دام سبک افزایش نیافته و از سال گذشته اصلاً رویه افزایشی نداشته است.

رئیس اداره تولیدات دامی جهاد کشاورزی کاشمر می‌گوید: ضرر این گرانی‌ها را دامدار و سود آن را قصاب می‌برد، اگر چه قیمت شیر، از ۲۵۰۰ به ۳۴۰۰ تومان افزایش یافته اما این افزایش چشم‌گیر نبوده و حتی جوابگوی هزینه‌های اولیه دام از جمله بیمه دام، داروها، بیمه کارگر، تلفات دام و آب و برق و گاز نیست.

وی می‌افزاید: امتیاز آبی که در ۵ سال قبل به ۳۰۰ هزار تومان خریداری می‌شده اکنون دامدار برای ۱۰۰ رأس گوسفند باید ۲۰ میلیون تومان هزینه کند مگر دامدار چقدر درآمد دارد که این هزینه را بتواند بپردازد؟

حبیب‌نیا بیان می‌کند: اگر چه برای دام سبک و سنگین کنسانتره و یارانه داده می‌شود اما فقط جوابگوی ۳۰ تا ۵۰ درصد نیازشان است و باقی نیاز دام باید از بازار آزاد تهیه شود.

وی تصریح می‌کند: متأسفانه از ابتدای سال جاری تنها ۴۵ درصد نهاده‌های مورد نیاز شهرستان را اداره کل جهاد کشاورزی به شهرستان داده و باقی نیاز توسط دامداران و کارخانه‌ها از بازار آزاد تهیه شده است.

رئیس اداره تولیدات دامی جهاد کشاورزی کاشمر مطرح می‌کند: به دلیل اینکه تا کنون دام سبک و سنگین از مراتع تغذیه می‌کردند مشکل زیادی نداشتیم اما با فرا رسیدن فصل سرما و نبود مرتع و مزارع، دام سبک و سنگین داخل دامداری‌ها می‌روند و نیاز به علوفه دستی دارند و این موجب چندین برابر شدن مشکلات می‌شود.

وی می‌گوید: با توجه به اینکه دامداران به دلیل گرانی نهاده‌ها به کشتار دام‌های مولد روی آورده‌اند، اگر وضعیت به همین شکل باشد تعداد دام‌ها به شدت کاهش خواهد یافت و در آینده نزدیک در تولید گوشت، شیر و حتی اشتغال با مشکلات جدی مواجه می‌شویم.

حبیب‌نیا عنوان می‌کند: در کوهسرخ ۸۵ درصد و کاشمر ۵۰ درصد خانواده‌ها دامدار هستند و نیاز به داشتن این شغل دارند، اگر وضعیت همین گونه باشد ۱۰۰ درصد دامداری‌های نوپا و آن‌هایی که برای خرید دام و آذوقه تسهیلات گرفته‌اند از چرخه حذف می‌شوند ولی دامداران قدیمی فقط تعدادشان کمتر خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه وضعیت فعلی موجب سوء استفاده دلالان شده و دام‌ها را به پایین‌ترین قیمت خریداری می‌کنند، می‌گوید: به ‌رغم اینکه تمامی نهاده‌ها و همچنین آب، برق، گاز و مصالح مورد نیاز برای احداث دامداری گران شده اما شیر و گوشت به معنای واقعی افزایشی نداشته است.

این‌ها بخشی از صحبت‌های فعالان صنعت دامداری در شهرستان کاشمر بود؛ مشکلات و دغدغه‌هایی که فعلا نا دیده گرفته شده‌اند؛ بحران شیوع ویروس کرونا از یک سو، مشکلات تهیه خوراک دام و نگهداری دام‌ها از سوی دیگر موجب زیان بیشتر دامداران می‌شود؛ تولیدکنندگانی که با ضرر آن‌ها چرخه تولید از کار می‌افتد و آن‌ها را از پا در می‌آورد.

سرویس خبری : دام ،طیور و آبزیان