کرونا مشتاقانه یقه بسیاری از واحد‌های صنعتی و مشاغل مختلف را گرفته است و نفسشان را به شماره انداخته، ولی صاحبان مشاغلی هستند و بودند که در این گیرو دار وانفسای شهر به جای غوطه ور شدن در بحر اندوه و بیماری، فرصت‌هایی نو خلق کردند و در آخرین لحظات هم شده خودشان را نجات دادند.
صاحبان این مشاغل وارد بازار‌های مجازی و اینترنتی و به قول خودشان “شاپینگ‌های اینترنتی و نت وورک مارکتینگ” شدند و در این فضای ویروس آلود محصولشان را عرضه و سود خوبی کسب کردند و به تبع آن کسب و کارشان را نجات دادند.
آقای ابراهیمی جزو این افرادی است که با منتقل کردن کسب و کار خود به فضای اینترنت و راه اندازی مغازه‌ای مجازی در فضای اینستاگرام و صفحات دیگر با عرضه مستقیم محصولاتش رونق کسب و کارش را بیشتر کرده‌است.
اگر در گذشته تولید عسل به شکل سنتی رواج داشته، امروز فعالیت در این زمینه علاوه بر تخصص و پشتوانه مالی، تلاش شبانه روزی نیز می‌طلبد.
کرونا مردم را به مصرف عسل عادت داد
حسینی که دفتری کوچک، مصفا و معطر به بوی عسل حاصل از دشت‌های مهاباد در کوچه مسجد سرخ دارد، با رویی خوش و دستی گشاده پذیرای مان شد، تا درباره کسب و کارش در این ایام کرونایی توضیحاتی بدهد.
پای صحبت‌های این زنبوردار کهنه کار بود که فهمیدیم بیکاری، آخر دنیا نیست و می‌تواند آغازی بر کار آفرینی هم باشد چرا که زنبورداری را با راهنمایی و همفکری و همکاری یک دوستش که در اثر بیماری بیکار شده بود، شروع کرده بودند.
احمدی و دوستش کار و کارگری در باغ و زنبورستان را عار نمی دانند چرا که توانسته اند به ازای هر۱۰۰ کندو، برای سرپرست یک خانواده اشتغال دایم را ثبت کنند و گذشته از این کارآفرینی محصولاتی متنوع هم در نتیجه تلاش زنبور‌های عسل تولید و روانه بازار می‌کنند که خواص درمانی فوق العاده آن‌ها برای همه اثبات شده‌است.
او براین باور است که زندگی با زنبور عسل سرشار از درس‌های عبرت و تجربه‌هایی ارزشمند است که به راحتی حاصل نمی‌شود و باید نیش‌های زنبور را تحمل کرد تا به نوش‌های آن که در شیرینی هر قطره عسل پنهان است رسید.
طبق گفته‌های این تولید کننده زنبور‌های عسل نیاز به مکانی آرام و دشت‌هایی پر گل دارند و تا ۵ کیلومتر می‌توانند پرواز و گرده افشانی کنند و دشت‌های مهاباد مکانی زیبا و بکر برای این کار تولیدی است.
احمدی با اشاره به قیمت برخی فرآورده‌های زنبورستان ادامه داد: در مهاباد فقط یک بار می‌توان عسل را برداشت کرد آن هم اواخر فصل تابستان است و این عسل جزو نابترین عسل ایران بشمار می‌آید.
خود عسل قیمت‌های متفاوتی دارد و نابترین عسل، عسل فصل تابستان است و عسل تولیدی در اواخر تابستان اغلب به کارخانجات جهت مصارف صنعتی منتقل می‌شود.
این تولید کننده با بیان اینکه در بازار قیمت هر کیلو “گرده” بین ۱.۵ تا سه میلیون ریال (۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان) در نوسان است، گفت: قیمت هر گرم ژل رویال هم حداقل ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار ریال است و تشخیص ژل اصل با قاچاق کاری دشوار بوده که باید توسط آزمایشگاه انجام شود.
او با اشاره به اینکه کشور‌های اروپایی و عراقی‌ها این روز‌ها علاقه بسیاری به خرید بره موم و موم دارند، افزود: موم تولیدی در این بخش در آرایشگاه‌های زنانه، زرگری ها، شکسته بندی و کار‌های پزشکی کاربردی وسیع دارد.
عسل مهاباد به عنوان یک برند شناخته شده روانه بازار‌های داخلی و خارجی می‌شود
بسیاری از اهالی شهر و روستا‌های اطراف مهاباد هم به طمع تهیه محصولات سنتی اصیل، ارزان و تازه‌تر راهی بازار می‌شدند و ظهر سرمست و شادان با کوله‌ای آذوقه، نان و نمک و عشق راهی منازل خود می‌شدند.
اما از با شیوع کرونا و ادامه دار بودن آن، دیگر بازار مرکز شهر مهاباد آن شور و شوق و تکاپوی گذشته را به خود ندیده‌است.
زنبورداری از مشاغل سبز و پرطرفدار در آذربایجان‌غربی به شمار می‌رود؛ در این صنعت بیش از ۱۱ هزار نفر از فعالان در بخش تولید و عرضه عسل فعالیت دارند که همه تلاش آنان برای شیرین‌کامی و سلامت مردم ایران است.
رسول سعیدیان معاون فنی جهاد کشاورزی مهاباد ، اظهار کرد: شرایط مناسب آب و هوایی، وجود مراتع مستعد و باغات متعدد، افزایش کشت کلزا، قیمت مناسب عسل در بازار و فعالیت زنبورداران ماهر و با تجربه را از دلایل افزایش تولید عسل و تعداد کندو‌ها در این شهرستان دانست.
این مسئول از احداث نخستین واحد بسته بندی عسل جنوب آذربایجان غربی در مهاباد خبر داد و افزود: این واحد تولیدی که با سرمایه گذاری بیش از سه میلیارد ریال توسط بخش خصوصی احداث شده، نخستین واحد فرآوری عسل در جنوب استان محسوب می‌شود.
او ادامه داد: علاوه بر این مقدارعسل تولیدی در صورت مطلوب بودن شرایط آب و‌هوایی، ۶ تن موم، ۴۰۰ کیلوگرم بره موم و بیش از ۵۰۰ کیلوگرم گرده از زنبورستان‌های این شهرستان برداشت می‌شود.
معاون فنی جهادکشاورزی مهاباد با اشاره به خارج‌سازی پرورش زنبور عسل از فرآیند تک محصولی اظهار کرد: زنبورداران این شهرستان علاوه بر عسل، فرآورده‌های جانبی آن از جمله ژل رویال، گرده و زهر زنبور عسل را نیز برداشت می‌کنند.
سعیدیان اذعان کرد: مهارت زنبورداران در پرورش و تغذیه مناسب زنبور، مساعد بودن شرایط آب و هوایی، وضعیت مطلوب مراتع و کوچ به موقع به مناطق جنوب کشور از جمله عوامل افزایش میزان تولید عسل در این شهرستان است.
سرمازدگی خسارت زیادی به کلونی ها وارد کرد
شهرستان مهاباد با حدود ۶۰۰ نفر زنبوردار و تعداد ۵۵ هزار و ۳۸۵ کلنی زنبور عسل فعال یکی از قطب‌های تولید عسل طبیعی در سطح استان و حتی کشور است.
خشکسالی‌ها و نیز سرمای نابهنگام ۲ سال گذشته در این شهرستان، تولید عسل و نگهداری کلونی‌های زنبور و به عبارتی چرخه تولید این غذا و داروی معجزه آسا را تحت تاثیر قرار داده است.
اما اینجا یک تولیدکننده عسل در مهاباد با ابراز نارضایتی از کیفیت پایین و گرانی دارو‌ها در این حوزه اظهار کرد: امسال به دلیل خشکسالی‌های پیاپی، نوسانات و تغییرات آب و هوایی، بیماری کنه بیشتر بود، اما دارو‌های موجود در بازار از کیفیت نامناسب برخوردار بوده و درمان نشدن زنبور‌ها موجب کاهش تولید شد.
حسینی تاکید کرد، سال گذشته سرمازدگی آسیب زیادی به کندو‌ها وارد کرد و موجب کاهش ۶۰ درصدی کندو‌ها و تولید عسل از ۱۵ کیلوگرم در هر کندو به پنج تا هفت کیلوگرم در سال جاری شد.
او حمایت مسئولان از تولیدکنندگان عسل را خواستار شد و گفت: با توجه به شرایط و آسیب‌های وارد شده باید حمایت‌های دولتی شامل تسهیلات و قرار گرفتن دارو‌ها با قیمت مناسب در اختیار فعالان این حوزه بشود تا بتوانیم در تولید عسل که یک محصول پر ارزش غذایی و دارویی است کوشا و موفق باشیم.
محمد زمانی یک زنبوردار دیگر منطقه با اشاره به اهمیت غذایی عسل گفت: توزیع عسل‌های تقلبی با قیمت پائین موجب شده زنبورداران منطقه با مشکل فروش روبرو شوند و در حال حاضر قیمت عسل طبیعی امسال حداقل کیلویی ۱۲۰ هزار تومان است که متاسفانه عسل تقلبی حتی با قیمتی کمتر از نصف در بازار فروخته می‌شود که نیازمند نظارت بر فروش اینگونه عسل‌ها از سوی مراجع ذیربط است.
از دیگر زنبورداران مهابادی گفت: هر ساله کشاورزان و باغداران بویژه در فصل بهار مبادرت به مبارزه شیمایی با آفات و بیماری‌های مزارع و باغات می‌کنند که این کار در برخی سال‌ها با افزایش رطوبت نسبی هوا به دلیل ابرناکی و بارش‌های فصل بیشتر می‌شود.
ابرهیمی افزود: امسال ابرناکی هوا و بارش‌های کمتر در ۲ ماه اسفند و اوایل فروردین و افزایش رطوبت نسبی هوا، باعث رشد آفات و بیماری‌ها در باغات و مزارع شد که نتیجه آن ترغیب کشاورزان به افزایش مبارزه شیمایی با این آفات است.
ابراهیمی تاکید کرد: از جمله بخش‌های کشاورزی که به طور مستقیم از این مبارزه شیمیایی آسیب دیده و محصولات آن دچار افت کیفی و کمی می‌شود، زنبورداری است.
تردد زنبورداران در ایام کرونا چگونه بود؟
ریبوار جهانگیر پور نائب رئیس اتحادیه زنبورداران آذربایجان غربی ، اظهار کرد: علیرغم محدودیت‌های فراوانی که در ایام کرونا برای تردد مردم به وجود آمده بود طبق هماهنگی‌های به عمل آمده با ستاد کرونا زنبورداران از این قاعده مثتثنی بودند.
این مقام مسئول افزایش کرایه برا کوچ زنبور‌ها را یکی دیگر از مشکلات این حوزه دانست و ادامه داد: کرایه یک کامیونت ایسوزو برای حمل ۲۰۰ کندو تا جنوب کشور پارسال ۱۲میلیون ریال بود که امسال ۲ و نیم برابر شده است.
استان آذربایجان غربی پایتخت عسل ایران است
حدود ۱۰ میلیون کندو در ایران وجود دارد که از این میزان یک میلیون و ۴۲۲ هزار کلونی عسل مربوط به آذربایجان غربی بوده که ۲۵ درصد عسل تولیدی کشور را بر عهده دارد.
ریبوار جهانگیرپور نائب رئیس اتحادیه زنبورداران آذربایجان غربی ، اظهار کرد: این تعداد کلونی برای تغذیه بهاره و پاییزه طبق نظر کارشناسان به ۲۸ هزار تن شکر (هر کلونی ۲۰ کیلوگرم) دارد که متاسفانه علیرغم پیگیری‌های اتحادیه تولید کنندگان عسل استان تنها ۳ هزار و ۷۰۰ تن از این میزان توسط نهاد‌های دولتی تامین شده است.
او با بیان اینکه قبل از افزایش قیمت شکر در بازار در اسفند ماه سال ۹۹ درخواست تهیه و توزیع شکر داده شد، افزود: پارسال سازمان‌های مربوطه شکر دولتی در اختیار تعاونی‌ها و زنبورداران این استان در حد کمتری قرار داده اند.
این مقام مسئول همچنین عنوان کرد: نهاده شکر برای افزایش جمعیت کلونی زنبور استفاده می‌شود و اگر کلونی دچار انگل یا بیماری شود برای کمک به زنبور؛ شکر را با دارو‌ها مخلوط می‌کنند و برای کاهش استرس زنبور در دوره مصرف دارو ضرورت دارد.
او ادامه داد: امید است در سال جاری مسئولان اهمیت بیشتری به موضوع بدهند و در تامین نهاده شکر با قیمت مناسب زنبورداران را یاری کنند.
براساس آمار سازمان‌های بین المللی، زنبور عسل در مقابل هر ۵۰ هزار ریال سود به صاحبش، ۱۴۲ برابر برای مرتع داری، جنگلداری، زراعت، باغبانی و عمل گرده افشانی سودمند است.
سم پاشی بی رویه افت کلنی زنبور‌ها را به دنبال داشت
جعفر ایمانیان رئیس جهادکشاورزی مهاباد ، اظهار کرد: سمپاشی آفات در بیابان‌ها که دولت انجام می‌دهد با اطلاع رسانی مناسب است، ولی کشاورزان و باغداران این امر را رعایت نمی‌کنند.
ایمانیان افزود: با توجه به هم زمانی فعالیت زنبور در منطقه و حساسیت و آسیب پذیر بودن کلونی زنبور عسل در مقابل سموم شیمیایی، لازم است کشاورزان از سموم کم خطر استفاده کنند.
این مقام مسئول عنوان کرد: بهتر است سمپاشی در خلال روز که زنبور عسل مشغول جمع آوری شهد و گرده گلها و آشامیدن آب است انجام نشود و زمان مناسب سمپاشی صبح زود، هنگام غروب آفتاب و یا شب است و باید از سموم کم خطر برای زنبور عسل استفاده کرد.
او با بیان اینکه بیمه کلونی زنبور‌ها هم یکی از مشکلاتی است که سال‌های طولانی زنبورداران از بیمه مرکزی پیگیری می‌کنند، تاکید کرد: شرایط این بیمه هم به گونه‌ای است که خواسته‌های زنبورداران را تامین نمی‌کند.
ایمانیان تاکید کرد: بیمه مرکزی باید برای حل این مشکل اقدام کند، باید بخشی از خسارت‌های احتمالی کلونی‌های زنبور را بیمه‌ها پرداخت کنند چرا که زنبورداران رغبتی برای خرید بیمه کلونی‌ها ندارند.
وجود دارو‌های بی کیفیت در بازار
این مقام مسئول همچنین گفت: به دلیل قیمت بالای دارو‌های مورد تایید دامپزشکی متاسفانه زنبورداران از دارو‌های ارزان قیمت و بی کیفیت که بصورت قاچاق وارد ایران شده استفاده می‌کنند که این آفت کنه را از بین نمی‌برد بلکه آسیب جدی نیز برای زنبور عسل وارد می‌نماید.
او عنوان کرد: لازم است در خصوص قیمت‌های وارده مبارزه با کنه واروا در رابطه با واردات آن تجدید نظر شود و با ارز دولتی ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی موافقت شود.
ایمانیان گفت: بخشی از عسل تقلبی در کشور از قند گندم که ماده اولیه ساخت شکلات است، تولید می‌شود که ۱۸ درصد آب دارد و همانند عسل طبیعی به نظر می‌رسد و در بسته بندی‌های زیبا فروخته می‌شود.
او ادامه داد: دولت باید برای عسل مرغوب استاندارد واحدی تعریف کند که در شرف انجام است.
استفاده از عسل از گذشته‌ها دور در ایران و جهان رایج بوده، در اهمیت این ماده غذایی همین بس که روایت‌های بسیاری در باره آن وجود داشته و حتی در قرآن کریم سوره‌ای بنام زنبور عسل وجود داشته و آن را داروی بسیاری از امراض دانسته‌اند.
در کنار مردم تلاشگری که پرورش زنبور عسل را نسل به نسل و از طریق فعالیت‌های ترویجی جهاد کشاورزی آموخته اند، وجود مراتع غنی و آب و هوای مساعد موجب توسعه صنعت زنبورداری در آذربایجان غربی شده و رتبه اول تولید عسل کشور را به این استان کوهستانی اختصاص داده‌است.
حفظ رونق صنعت عسل استان مستلزم حفظ برنامه‌های آموزشی و ترویجی، به روز کردن فناوری‌های فرآوری و بسته بندی و ترغیب فعالان این بخش به تولید فرآورده‌های صنعتی عسل از جمله موم، بره موم، گرده گل، ژل رویال و زهر زنبور است.
به نظر می‌رسد با سرمایه گذاری در این صنعت از جمله ایجاد کارگاه بسته بندی عسل و صنایع تبدیلی، کارگاه ساخت کندو‌های پلیمری، واردات ملکه‌های اصلاح شده، ایجاد اماکن تجاری و بازارچه‌های فروش علاوه بر صرفه اقتصادی موجبات اشتغال زایی هر چه بیشتر هم در استان فراهم می‌شود.
سرویس خبری : کشاورزی و باغبانی
