توسعه محصولات باغبانی یکی از سیاست‌های امروز در راستای تامین امنیت غذایی، کشاورزی پایدار، تثبیت اشتغال و نیز جلوگیری از مهاجرت به شهرها، توسعه صادرات و ارزآوری است که در این مسیر توسعه و ترویج کشت گلخانه‌ای با توجه به مهمترین مزیت آن یعنی نیاز کمتر به آب در مقایسه با سایر انواع کشت، به عنوان یکی از راهکارهای مهم به شمار می‌رود.
صرفه‌جویی در مصرف آب، افزایش بهره‌وری، امکان کاشت و برداشت محصول در تمام فصول، امکان پرورش محصولات خارج از فصل و اقلیم، قابلیت مقابله با تهدیدات و خسارات به خاطر امکان کنترل و اقدامات پیشگیرانه، برخی از مزایای کاشت گلخانه‌ای است.
با توجه به قرار داشتن استان سیستان و بلوچستان در منطقه خشک و کمبود سالانه نزولات جوی و تبخیر و تعرق بالا، توسعه گلخانه‌ها و سایر روش‌های نوین برای کم کردن تلفات آبی و افزایش تولید نسبت به واحد آب مصرفی ضروری است.
موضوع افزایش بهره وری از منابع تولید یعنی آب و خاک و انتقال این میراث ارزشمند به نسل‌های آینده موضوعی است که با صرفه جویی در استفاده از داشته‌های طبیعی در سایه تغییر نوع کشت و کاهش هزینه‌ها ممکن می‌شود و شیوه کشت گلخانه‌ای یکی از بهترین شیوه‌ها در حال حاضر است که کارشناسان بر توسعه آن اتفاق نظر دارند.
مزایای توسعه کشت گلخانه‌ای را می‌توان گامی در راستای تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی تعریف کرد چرا که با استفاده از این شیوه نوین کشاورزی و با تکیه بر منابع و ظرفیت‌های داخلی می‌توان برای تعداد زیادی از شهروندان بویژه جوانان بطور مستقیم و غیرمستقیم ایجاد اشتغال و درآمد کرد.
سیستان و بلوچستان دارای بیش‌از ۳۰۰ هکتار فضای گلخانه‌ای است که سالانه افزون‌بر ۴۸ هزار تن انواع محصول از سطح گلخانه‌های استان برداشت و روانه بازار مصرف داخل و خارج کشور می‌شود
با توجه به خشکسالی‌های اخیر کشور بویژه در سیستان و بلوچستان، طبیعی است که بخش کشاورزی باید به سمت و سوی کاهش مصرف آب حرکت کند و کارشناسان این بخش نیز بر این باورند کشت گلخانه‌ای به عنوان یکی از راه‌های مقابله با کمبود منابع آب و بحران کم آبی، با افزایش تولید ۱۰ برابری محصول و کاهش قابل توجه مصرف آب همراه است.
بحران خشکسالی در سیستان و بلوچستان موجب شد مدیران و مردم راهکارهای مختلفی را برای استفاده بهینه از آب در دستور کار خود قرار دهند و در نهایت این نتیجه حاصل شد که در شرایط فعلی، کشت گلخانه‌ای بهترین تدبیر مواجهه و رویارویی با پدیده نامیمون کم آبی بوده و می‌تواند کشاورزی نوین را در این استان نهادینه کند.
گوجه‌فرنگی، خیار، فلفل دلمه‌ای، بادمجان، توت فرنگی، سبزیجات برگی و گل رز عمده محصولات تولیدی گلخانه‌های سیستان و بلوچستان هستند.
شهرستان‌های جنوبی سیستان و بلوچستان بویژه ۲ شهرستان بندی چابهار و کنارک با توجه به همجواری با آب‌های آزاد و دمای هوای مناسب در طول سال به عنوان یک گلخانه طبیعی بهترین شرایط و موقعیت را برای کشت انواع محصولات دارد.
دمای هوای این شهرها، خاک حاصلخیز، تفاوت نوع تابش خورشید و درجه حرارت این شهر با سایر نقاط کشور بهترین موقعیت برای کشت‌های گلخانه‌ای و سایر محصولات گرمسیری و نیمه گرمسیری را فراهم کرده است.
از سوی دیگر دسترسی مناسب چابهار به بازارهای جهانی بهترین شرایط را برای ساخت گلخانه و تولید محصولات کشاورزی به وجود آورده است و می‌توان علاوه بر تأمین بازار مصرف داخلی از طریق بندر شهید بهشتی محصولات تولیدی را به کشورهای مختلف دنیا صادر کرد.
سیستان و بلوچستان دارای ۳۸۴ هکتار گلخانه
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان از ساخت ۵۸ هکتار گلخانه جدید در سالجاری در این استان با سرمایه‌گذاری حدود ۵۰۴ میلیارد تومان خبر داد.
اردشیر شهرکی در گفت و گو با خبرنگار با اشاره به اهمیت گلخانه‌ها در کشاورزی اظهار کرد: با توجه به چالش کمبود آب در سیستان و بلوچستان، تغییر الگوی کشت ضرورت دارد به طوریکه توسعه سطح زیر کشت گلخانه‌ها به اصلاح الگوی کشت و افزایش تولید در حوزه کشاورزی کمک می‌کند.
وی افزود: بیش از ۹۵ درصد سرمایه‌گذاری در بخش گلخانه‌های جدید در دست ساخت سیستان و بلوچستان از محل آورده بخش خصوصی است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: سال گذشته بیش از ۴۰۰ میلیارد ریال تسهیلات بانکی به متقاضیان توسعه گلخانه‌ها پرداخت شد.
وی تصریح کرد: سال گذشته با سرمایه‌گذاری ۲۴۰ میلیارد تومان بخش خصوصی و بهره‌گیری از تسهیلات بانکی ۶۰ هکتار گلخانه صنعتی و گلخانه خانگی کوچک مقیاس در سیستان وبلوچستان ساخته شد.
شهرکی ادامه داد: هم اینک سیستان وبلوچستان دارای ۳۸۴ هکتار فضای گلخانه ای با تولید ۷۴ هزار تن است.
وی بیان کرد: برنامه ریزی و مدیریت کلان زیربخش باغبانی در راستای افزایش کمی و کیفی تولید، اصلاح باغات و بهره‌وری از عوامل و منابع تولید، هویت بخشی صنفی به باغداران و بسترسازی در راستای ایجاد و اتصال حلقه‌های زنجیره تولید،تکمیل زنجیره ارزش محصولات باغی و توسعه صادرات از مهمترین اهداف تعریف شده در این طرح است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان افزود: شناسنامه باغی، مدرک رسمی حاوی مشخصات کامل فنی و تخصصی باغات به منظور شناسایی و ساماندهی آمار عرصه‌های باغی است، که حداقل سالی یکبار مورد بازدید میدانی و راستی آزمایی قرار می‌گیرد.
تولید ۱۵۲ هزار تن محصول گلخانه در سال جدید
رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: ۱۵۲ هزار تن انواع محصولات باغی، گلخانه‌ای و دارویی از ابتدای سالجاری تاکنون در این استان تولید و برداشت شده است.
سید محمدرضا سیدحسینی با بیان اینکه سیستان و بلوچستان به سبب نزدیکی به خط استوا و بهره‌گیری از رطوبت دریا توانمندی زیادی در تولید محصولات گرمسیری و نیمه گرمسیری و بعضا منحصر بفرد از جمله انبه، موز، پاپایا، گواوا، هندوانه آناناسی، نارگیل، زیتون محلی و مرکبات دارد، اظهارکرد: از مجموع محصولات تولیدی در این بخش به دلیل مرغوبیت بالا، بیش‌از هزار تن آن به کشورهای مختلف صادر شده است.
وی ادامه داد: اکنون سیستان و بلوچستان رتبه نخست تولید موز، رتبه نخست تولید میوه‌های گرمسیری و رتبه برتر سطح و عملکرد تولید خرمای کشور را داراست.
رئیس سازمان جهادکشاورزی سیستان و بلوچستان با اشاره به اهمیت این موضوع ادامه داد: هدف این طرح فراهم آوردن امکان استفاده و بهره‌برداری از آمار دقیق باغداران این استان در راستای توسعه صادرات است.
وی با اشاره به ظرفیت‌های بخش کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی، این استان را یکی از مستعدترین نقاط کشاورزی کشور تبدیل کرده بطوریکه در تمامی فصول سال امکان کشت و تولید انواع محصولات در آن وجود دارد.
حسینی با بیان اینکه سیستان و بلوچستان بهترین فرصت برای توسعه بخش کشاورزی است، افزود: این استان به دلیل دسترسی به بازارهای افغانستان و پاکستان و حوزه خلیج فارس فرصت بی‌نظیری را برای صادرات محصولات کشاورزی و در نتیجه ارزآوری و فرصت‌های شغلی جدید برای استان و کشور دارد.
وی ادامه داد: همچنین سیستان و بلوچستان در زمینه تولید محصولات باغی بویژه گرمسیری و استوایی بی‌نظیر است بطوریکه تنها نقطه در کشور است که می‌تواند با تولید محصولاتی نظیر موز و تامین نیاز داخلی به حذف خروج ارز و واردات محصولات کشاورزی که به کشور تحمیل می‌شود کمک کند.
توسعه و ایجاد گلخانه جدید در سیستان و بلوچستان با توجه به اینکه ۹۵ درصد مساحت آن گرفتار خشکسالی هست یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای حفظ کشاورزی و ایجاد اشتغال در این منطقه است که خوشبخاته با روی کارآمدن دولت سیزدهم توسعه فضاهای گلخانه‌ای در این استان گرم و خشک به طور جدی در حال انجام است که احداث ۵۰ هکتار گلخانه جدید در کمتر از یکسال خود گویای این ادعاست.
