استفاده بهینه از منابع آبی در صنعت کشاورزی بویژه در مناطقی که بیشتر با مشکلات خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنند امری حیاتی و ضروریست و همواره مورد تاکید متولیان امر قرار دارد.
کارشناسان معتقدند که اجرای طرح‌های آبیاری تحت فشار، قطره ای و بارانی به همراه دیگر روش‌های نوین در بهینه سازی مصرف آب و افزایش بهره وری و تولیدات کشاورزی و باغی موثر است و به کیفی سازی تولیدات می‌انجامد.
۲.۴ میلیون هکتار از اراضی کشور سیراب از روش‌های جدید آبیاری
بر اساس آمار منتشر شده، تاکنون ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور تحت پوشش سامانه‌های آبیاری جدید قرار گرفته که یک میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار از این میزان، در دولت‌های یازدهم و دوازدهم محقق شده است.
به گفته متولیان وزارت جهاد کشاورزی، طرح‌های آبیاری تحت فشار از اولویت های مهم دولت بوده و هست و با وجود مشکلات اعتباری، شتاب اجرای این طرح‌ها از حد انتظار بیشتر برآورد می‌شود.
به ازای افزایش یک درصد راندمان در مصرف آب، ۲ میلیارد مترمکعب صرفه‌جویی اتفاق می‌افتد و با افزایش راندمان، از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون ۱۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب صرفه جویی شده که از این میزان ۵.۴ میلیون مترمکعب مربوط به اقدامات دولت تدبیر و امید است.
اصفهان نیازمند توسعه آبیاری تحت فشار
اصفهان نیز از جمله مناطق کشور است که کاهش منابع آبی سطحی و زیرسطحی در آن هر سال بیشتر می شود و بر اساس آمار موجود ۷۴ درصد از مساحت این استان با توجه به کاهش بارش‌ها در سالجاری تحت تاثیر خشکسالی قرار دارد و به ناچار باید برای توسعه کشاورزی در آن از طرح های مرتبط بخصوص در زمینه تجهیزات و سامانه‌های نوین آبیاری استفاده کرد.
این خطه برغم مواجهه با کاهش منابع آبی از جمله پیشتازان عرصه های مختلف صنعت کشاورزی در کشور است بگونه ای که در بسیاری بخش‌ها هر سال رتبه‌های نخست و برتر را به خود اختصاص می‌دهد.
این دیار با داشتن ۵۶۸ هزار هکتار اراضی کشاورزی معادل ۵ درصد از مساحت استان و ۳.۵ درصد از اراضی کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده و با برخورداری از شرایط متنوع آب و هوایی، استعداد تولید انواع محصولات کشاورزی را دارد، بگونه‌ای که در مناطق گرم و خشک آن خرما، انار و پسته و در مناطق سرد و کوهستانی‌اش بادام و گردو و در مناطق معتدل و معتدل سرد، انواع محصولات دانه‌دار و هسته‌دار کشت می‌شود.
مجموع اراضی زراعی استان اصفهان حدود ۴۸۶ هزار هکتار است که در سال‌های طبیعی از حیث بارندگی حدود۷۰ درصد آن به کشت محصولات زراعی مانند انواع غلات، حبوبات و محصولات علوفه‌ای، جالیزی و انواع سبزی و صیفی و گیاهان زینتی اختصاص می‌یابد و تولید سالانه محصولات زراعی استان در شرایط عادی حدود چهار میلیون و پانصد هزار تُن برآورد می‌شود.
مجموع اراضی باغی این دیار نیز حدود ۸۰ هزار هکتار است و بطور عمده شامل انواع سیب درختی، انار،به، انگور، بادام، پسته، گلابی و زردآلوست و مجموع تولیدات باغی و گلخانه‌ای استان در شرایط عادی حدود ۸۰۰ هزار تُن برآورد می‌شود.
از تولیدات شاخص محصولات کشاورزی استان اصفهان می‌توان به شیرخام با تولید یک هزار و ۴۴۳ تُن(رتبه نخست کشور)، گوشت مرغ با تولید حدود ۲۰۰ هزار تُن و تخم مرغ ۱۰۵ هزار تُن در سال(رتبه دوم)، گوشت قرمز با تولید ۷۰ هزار تُن در سال(رتبه پنجم)، عسل هفت هزار و سیصد تُن در سال(رتبه سوم)، گوشت بوقلمون ۱۰ هزار تُن(رتبه نخست) و شترمرغ با تولید هزار تُن در سال(رتبه دوم) در سال اشاره کرد.
رشد ۱.۶ برابری سامانه‌های نوین آبیاری در مقایسه به ۸ سال قبل
اما در بخش مهندسی آب و خاک و امور فنی مهندسی نیز باید گفت که ۱۲۶ هزار هکتار از مجموع اراضی کشاورزی استان اصفهان تاکنون به انواع شبکه آبیاری نوین مجهز شده و این در حالیست که این رقم در ابتدای فعالیت دولت در سال ۹۲ گستره ای حدود ۷۸ هزار هکتار را تشکیل می داد.
در این پیوند، مدیر مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی اصفهان گفت: صرفه جویی در مصرف آب، سرعت بالای رویش گیاه، بکارگیری کود همزمان با آبیاری، جلوگیری از رشد بی رویه علف‌های هرز، صرفه جویی در مصرف انرژی، برداشت راحت تر محصولات و افزایش کمی و کیفی محصولات از مزایای بکارگیری روش‌های نوین آبیاری است.
مجید امینی افزود: توجه دولت به اجرای سیستم های آبیاری نوین در سراسر کشور و استان اصفهان مطلوب بوده و این مهم با شتاب خوبی در طول فعالیت دولت روحانی انجام گرفته است.
وی ادامه داد: در سال‌های ۹۲ تا ۹۶ در دولت یازدهم، اجرای طرح های نوین آبیاری برای هر هکتار بالغ بر هفت میلیون تومان هزینه داشت و طی سال های ۹۶ تا ۹۸ در دولت دوازدهم، این رقم به ۱۰ میلیون تومان به ازای هر هکتار رسید.
مدیر امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان خاطرنشان کرد: پیاده سازی پروژه‌های نوین آبیاری در استان در هر هکتار به مدیریت مصرف چهار هزار و ۳۰۰ لیتر منجر می‌شود که با توجه به افت شدید منابع آبی، رقم قابل توجهی است.
امینی تصریح کرد: بر اساس مطالعات انجام شده در حدود ۲۵۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی استان اصفهان قابلیت انجام طرح‌های آبیاری تحت فشار را دارد و مطالعات این امر انجام شده و تامین اعتبار، تنها نیاز این بخش است.
اجرای طرح‌های نوین آبیاری از اولویت‌های جهاد کشاورزی اصفهان
به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی اصفهان، اجرای طرح‌ها و روش‌های نوین آبیاری به‌عنوان نیاز اساسی منطقه خشک و نیمه‌خشک مرکز کشور، از اولویت‌های سازمان جهاد کشاورزی این خطه است.
مهرداد مرادمند تاکید کرد: بهره‌وری در مصرف آب و افزایش راندمان از مزایای اجرای چنین طرح‌هایی به شمار می‌رود و با توجه به کاهش بارندگی‌ها و کم شدن منابع آب بویژه در مناطق مرکزی ایران و استان اصفهان، بی شک اهمیت چنین طرح‌هایی بیش از گذشته شده است.
وی تصریح کرد: طرح‌ها و روش‌های نوین آبیاری که نقش بسزایی در مصرف بهینه آب دارد تاکنون در سطح ۱۲۶ هزار هکتار یعنی معادل نیمی از سطح کشت فعلی استان اجرا شده است که بدنبال افزایش این سطح خواهیم بود.
به گفته کارشناسان، پیاده‌سازی و اجرای به‌موقع و فراگیر طرح‌های آب و خاک در استان به همکاری بیشتر کشاورزان نیاز دارد و این همکاری و تعامل، اجرای طرح‌های مهندسی در مزارع استان اصفهان را تسریع و تسهیل می‌کند در غیر این صورت سبب کم‌شدن بهره‌وری در مصرف انرژی و راندمان تولید خواهد شد.
سرویس خبری : کشاورزی و باغبانی
