پایین بودن قیمت سیب درختی در زمان برداشت، نبود مشتری دست به نقد، نداشتن صنایع تبدیلی مناسب برای فراوری این محصول باعث شد تا باغداران به امید یافتن مشتری و افزایش قیمت پس از فصل برداشت، دسترنج خود را در سردخانه های استان خراسان شمالی ذخیره کنند و حال با گذشت حدود هفت ماه، هزار تن سیب درختی همچنان به دلیل نبود مشتری در سردخانه در حال فاسد شدن است.
سیب درختی پس از پیاز دومین محصول کشاورزان استان خراسان شمالی برای سال زراعی گذشته است که به دلایلی از جمله پایین بودن قیمت در فصل برداشت و نبود مشتری آن هم پس از ماه ها از زمان برداشت به سمت فاسد شدن می رود تا سال زراعی غمباری برای حوزه کشاورزی این خطه شمالشرق کشور به عنوان یکی از استان های با محور توسعه کشاورزی رقم بخورد.
براساس آمار رسمی حدود سه هزار و ۶۰۰ هکتار از باغات ۴۴ هزار هکتاری این استان را سیب تشکیل می دهد که با احتساب میانگین برداشت ۱۸ تن در هر هکتار سالانه حدود ۶۰ هزار تن سیب از باغات این استان برداشت می شود که کمتر از ۱.۵ درصد کل تولید سیب کشور محسوب می شود.
آمار رسمی نشان می دهد که با میانگین سرانه مصرف ۲۵ کیلوگرم سیب برای هر ایرانی سالانه ۳۰ هزار تن از این محصول سردرختی در داخل استان مصرف و مابقی مازاد بر مصرف استانی است که باید به خارج صادر شود که آماری دال بر صادرات سیب درختی این خطه شمالشرق کشور حداقل از گمرک استان گزارش نشد.
در استان خراسان شمالی بیش از 10 رقم سیب برداشت می شود که شامل ارقام زودرس شامل گلاب کهنز ،عباسی اواخر خرداد برداشت می شود و ارقام میان رس از قبیل شیخ امیری ،سیب ترش و دورنگ فرانسه اواسط تیر و ارقام دیررس نظیر لبنانی زرد ،لبنانی قرمز ،گالا، فوجی، برابرن و گران اسمیت اواخر شهریور برداشت می‌شوند.
روزمرگی آفت کشاورزی خراسان شمالی
وجود ۳۴۴ هزار هکتار اراضی کشاورزی و اشتغال حدود یک سوم از جمعیت حدود ۹۰۰ هزار نفری استان خراسان شمالی در این بخش موجب شد تا محور توسعه این خطه شمال شرق کشور در سند توسعه چشم انداز بر محور کشاورزی قرار گیرد، اما بروز روزمرگی در دستگاههای متولی و حامی این بخش اعم از جهاد کشاورزی به عنوان متولی و حامی اصلی تا صنعت، معدن و تجارت به عنوان بازوی اقتصادی برای امر بازاریابی موجب شد تا هر ساله دسترنج کشاورزان به نوعی مورد تاراج این روزمرگی قرار بگیرد و نمونه این روزمرگی نیز در بی اطلاعی اکثر مسوولان دستگاههای فوق از وضعیت حاکم بر بازار محصول سیب باغداران استان است که حدود یک هزار تن آن در معرض خراب شدن قرار دارد و با حساب سرانگشتی قیمت هر کیلوگرم سیب ۱۰۰ هزار ریالی در این حوزه حدود ۱۰۰ میلیارد ریال به کشاورزان استان خسارت وارد می شود.
جای خالی صنایع تبدیلی و ضعف صادرات
بررسی ها نشان می دهد با وجود این که حدود دو سوم ارزش اقتصادی ۷۷ هزار میلیارد ریالی بخش کشاورزی خراسان شمالی در حوزه محصولات باغی با تولید ۳۳ نوع محصول اختصاص دارد اما همچنان این استان صنایع تبدیلی مرتبط با این محصولات در اختیار ندارد تا بتواند در صورت نبود مشتری برای تولیدات مازاد، برای جلوگیری از جبران خسارت ها به باغداران، این محصولات را راهی کارخانجات صنایع تبدیلی کند.
اگرچه در استان های همجوار از جمله استان خراسان رضوی صنایع فراوری محصولات باغی به وفور وجود دارد، اما طولانی بودن مسافت، بالا بودن هزینه حمل و نقل و بز خری محصول از سوی برخی از این واحدهای فراوری باعث شد که در سال های گذشته تمایلی از سوی باغداران برای ارسال دسترنجشان به این صنایع وجود نداشته باشد و کمتر محصول سردرختی این استان برای فراوری به استان های همجوار ارسال شده است.
یکی از باغداران شیروان پایین بودن قیمت سیب در هنگام برداشت، نبود صنایع تبدیلی و ضعف صادراتی را عامل اصلی مشکلات باغداران این استان اعلام کرد و گفت : در هنگام برداشت قیمت هر کیلوگرم سیب نوبرانه ۵۰ تا ۶۰ هزار ریال بود که پس از مدتی با شروع برداشت به زیر ۴۰ هزار ریال رسید.
علی محبت پور افزود : این درحالیست که با این قیمت حتی هزینه های تولید نیز تامین نمی شود و به ناچار برخی از باغداران با این نیت که قیمت در پاییز و زمستان افزایش خواهد یافت، اقدام انبار محصول در سردخانه کردند که حالا با وجود هزینه تحمیلی حدود ۱۰ هزار ریالی برای هر کیلوگرم برای انبارداری، همچنان محصول ما مشتری ندارد و یا مشتریان به دنبال بزخری هستند.
وی خاطرنشان کرد: بلایی که در سال زراعی جاری سر پیازکاران در آمد، در حال تکرار برای باغداران سیب نیز در حال تکرار است و با این روند به نظر می رسد باید کم کم دست از کشاورزی بکشیم و به مشاغل دیگری روی بیاوریم.
وی خواهان ایجاد بستر صادرات سیب این استان به کشورهای همسایه از طریق حمایت جهادکشاورزی و سازمان صنعت، معدن و تجارت از باغداران شد و صادرات را تنها راهکار برای مشکل کاهش قیمت این محصول اعلام کرد.
مدیرصنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی هم با تایید ضعف زیرساختی استان در حوزه صنایع تبدیلی کشاورزی گفت که در این استان صرفا دو واحد میوه خشک کنی با ظرفیت ۴۵۰ تن فعال است.
سیدعباس آقامیری اظهار داشت: تنها صنایع تبدیلی این استان واحدهای میوه خشکنی است و با وجود این که ۳۳ نوع محصول باغی در این خطه شمالشرق کشور تولید می شود، هیچ واحد فراوری میوه و یا آبمیوه گیری وجود ندارد.
پایین بودن قیمت علت دپو سیب در سردخانه
مدیر داخلی یکی از سردخانه های استان خراسان شمالی گفت که تنها در این سردخانه حدود 250 تن سیب درختی از اواخر نیمه سال دوم سال قبل تاکنون از سوی برخی باغداران ذخیره سازی شد که به دلیل نبود مشتری همچنان در سردخانه دپو است.
سهام الدین جوادزاده اظهارداشت : با وجو این که بخشی از سیب های موجود در سردخانه های این استان در نوروز سال جاری به فروش رسید، ولی همچنان حدود یک هزار تن از این محصو ل در سردخانه وجود دارد که در صورت عدم تخلیه احتمال فاسد شدنشان وجود دارد.
وی اضافه کرد : باغداران به امید گرانتر شدن قیمت ، محصول خود را سروقت به فروش نرساندند و با گذشت حدود شش ماه هزینه سردخانه ، الان قیمت سیب در بازار کمتر از قیمت زمان برداشت است و با وجد کاهش قیمت، همچنان مشتری برای این محصول وجود ندارد.
رییس اتحادیه میوه و تره بار بجنورد با تایید ذخیره حدود یک هزار تن سیب سال زراعی گذشته در سردخانه های استان دلیل این ذخیره سازی را کاهش قیمت در هنگام برداشت اعلام کرد و گفت : با فرارسیدن فصل بهار و ورود میوه های نوبرانه بهاری در شرایط فعلی نه تنها مشتری دست به نقد برای محصول سیب سردخانه ای وجود ندارد که تقاضا در بازار نیز از سوی مصرف کنندگان با آمدن میوه های نوبرانه وجود ندارد.
امید فیروزه افزود : اگرچه باغداران در راستای تنظیم بازار بخشی از سیب تولیدی خودشان را در سردخانه به امید افزایش قیمت ذخیره سازی کردند، و قیمت فعلی سیب با آمدن میوه های بهاری از نرخ فصل برداشت نیز پایین تر است و مشکل باغداران ما قوز بالای قوز شد به طوری که هم باید میوه را زیر قیمت بفروشند و هم این که هزینه سردخانه را پرداخت کنند.
امید فیروزه اظهار داشت: در فصل برداشت، قیمت سیب مناسب بود اما باغداران به امید بالا رفتن قیمت در عید نوروز، ترجیح دادند تا آن را در سردخانه ها نگهداری کنند.
وی گفت: سیب هایی که هفت ماه در سردخانه مانده، اکنون کیفیت خود را از دست داده اند و مشتری پسند نیستند، با گذشت زمان مشکل فساد هم بر آن اضافه می شود، از طرفی، با گرم شدن هوا ذائقه مردم هم به میوه های نوبرانه تغییر یافته است و اکنون هندوانه و یا سایر میوه های بهاری خواهان بیشتری دارد.
رییس اتحادیه میوه و تره بار بجنورد قیمت فعلی سیب را در بازار بین ۱۰۰ هزار تا ۱۱۰ هزار ریال اعلام کرد و اظهارداشت : چیزی که عاید باغداران می شود، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد زیر قیمت بازار است.
بی اطلاعی سازمان صنعت از ذخیره سیب در سردخانه
سرپرست معاونت امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت،معدن و تجارت خراسان شمالی از دپو حدود یک هزارتن سیب سال زراعی گذشته در سردخانه های این استان اظهار بی اطلاعی کرد.
مهرداد داودزاده افزود : برای فروش سیب تولیدی استان در آستانه نوروز با همکاری شهرداری ۱۰ ایستگاه فروش مستقیم در سطح شهر راه اندازی شد که به دلیل پایین بودن نرخ مصوب باغداران حاضر به فروش محصولشان در این بازار نشدند.
محمد علی شریکیان، مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی از نگرانی باغداران از سیب های درحال فاسد شدن اظهار بی اطلاعی کرد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: امسال بخش زیادی از سیب های برداشت شده از باغ های استان راهی سردخانه شد و اکنون دور از انتظار نیست که این میوه ها در حال فاسد شدن باشد.
محمدجواد تشکری اظهار داشت: با گرم شدن هوا تقاضا برای سیب کاهش یافته و قیمت این محصول روند نزولی به خود گرفت و احتمال متضرر شدن باغداران به دلیل قیمت فعلی بازار وجود دارد.
وی اضافه کرد : با وجود ذخیره سازی سیب در سردخانه برای فروش پاییزه و زمستانه، قیمت بالای سیب باعث شد تا مشتری دست به نقدی برای این محصول وجود نداشته باشد و دسترنج باغداران ما در داخل سردخانه در حال فاسد شدن است.
اکنون باغداران مانده اند و سیب های دپو شده در سردخانه ها که کیفیت آن کاهش یافته و در حال فاسد شدن است، در این شرایط ناچار هستند تا محصول را با قیمت پایین به بازار عرضه کنند.
در این میان، دغدغه باغداران و بی اطلاعی مسوولان، کسی نگفت که آیا می شود سیب در دست مانده را می توان صادر کرد، آیا می شود در این زمینه برنامه ریزی کرد، یا می توان با صنایع خارج استان رایزنی کرد که سیب فرآوری شود و باغدار بیش از این متضرر نشود.
سرویس خبری : کشاورزی و باغبانی
