تب خونریزیدهنده کریمه کنگو یک عفونت ویروسی کشنده است که نرخ مرگ‌ومیر بین سه تا ۳۰ درصد دارد. این بیماری که در بیش از ۳۰ کشور دنیا گزارش شده، یک بیماری مشترک بین انسان و دام است و انتقال آن از طریق گزش کنه، تماس با خون و ترشحات یا لاشه دام و انسان آلوده رخ می‌دهد.
این ویروس در طیف گسترده‌ای از حیوانات اهلی و وحشی مانند اسب، الاغ، بز، گاو، گوسفند، خوک و جوجه تیغی گزارش شده ولی شواهدی از بیماری بالینی در حیوانات (به جز نوزاد موش) وجود ندارد.
از سال ۱۹۵۰ تا کنون اپیدمی‌های زیادی در مناطق مختلف رخ داده و شیوع گسترده ویروس در کشورهایی مانند ترکیه، سودان، بلغارستان، ایران، قزاقستان، تاجیکستان پاکستان گزارش شده است.
استان خراسان جنوبی ۴۶۰ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد. در این کشور بیماری‌های زیادی از جمله تب خونریزی دهنده کنگو شایع است. با توجه به موارد عنوان شده و همچنین رواج پرورش دام به روش سنتی و صنعتی در این استان، با انجام یک مطالعه شیوع آلودگی کنه‌های جمع‌آوری شده از این استان به ویروس خونریزیدهنده تب کریمه کنگو مورد بررسی قرار گرفت.
در این مطالعه در تیرماه ۱۳۹۸ از ۳۹۰ راس دام، شامل ۱۶۷ راس گوسفند، ۲۰۵ بز، ۹ گاو و ۹ شتر از چهار روستا در شهرستان بیرجند نمونه‌برداری انجام و کنه‌های این دام‌ها جداسازی و به آزمایشگاه دانشگاه تهران منتقل شد. این کنه‌ها در آزمایشگاه از نظر ژنوم مورد مطالعه قرار گرفتند.
در این بررسی، از ۳۹۰ دام، ۱۲۷ کنه جمع‌آوری شد. حدود ۲۷ درصد آن‌ها مربوط به شتر، هفت درصد از گاو، حدود ۱۹ درصد از بز و نزدیک به ۴۷ درصد از گوسفند جدا شد.
در این مطالعه، حضور ویروس در ۱۵.۹ درصد از نمونه‌های ارسال‌شده به آزمایشگاه، مورد تایید قرار گرفت. طبق بررسی‌های انجام شده، آلوده‌ترین میزبان‌ها گوسفند و بز بودند و کنه‌های صید شده، همه از مناطق کم‌ارتفاع جمع‌آوری شده بودند.
به گفته پژوهشگران این مطالعه روستاهای این منطقه را می‌توان به عنوان کانون‌های آلودگی در نظر گرفت. بنابراین توصیه می‌شود سیاست‌های کنترلی و پایشی دام‌های منطقه، با دقت بیشتری دنبال شود.
در انجام این مطالعه امیرسجاد جعفری، مهدی راسخ، داریوش سعادتی؛ فائزه فقیهی؛ پژوهشگران دانشکده دامپزشکی زابل، به همراه مهدی فضلعلی‌پور، سحر خاکی فیروز، تهمینه جلالی و زهرا احمدی؛ پژوهشگران انستیتو پاستور تهران، با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافته‌های این مطالعه پاییز سال ۱۳۹۹ به صورت مقاله علمی با عنوان «بررسی مولکولی تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در ناقلین کنه‌ای در مناطق روستایی شرق ایران» در نشریه تازه‌ها در میکروب‌شناسی دامپزشکی، منتشر شده است.
سرویس خبری : دام ، طیور و آبزیان
