امروز کشت انار مختص به ایران نیست و از کوه های هیمالیا در شمال هند گرفته تا چین، ترکیه، مصر، آمریکا، افغانستان، جمهوری آذربایجان، مراکش، عراق، پاکستان، تونس، سوریه، الجزایر و اسپانیا پیش رفته است، در اکثر این کشورها سه یا چهار رقم تجاری و صادراتی وجود دارد، اما ایران ۱۰ رقم تجاری انار را به نام خود ثبت کرده است.
طبق گزارش های بین المللی، هندوستان با سه میلیون تن و چین با یک میلیون و ۶۹۰ هزار تن تولید در رتبه های اول و دوم تولید انار در جهان قرار دارند.
در همین زمینه، «زهرا جلیلی‌مقدم» مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی امروز (یکشنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی درباره وضعیت تولید و صادرات انار ایران افزود: ایران با بیش از ۸۰۰ ژنوتیپ انار، غنی ترین ذخایر ژنتیکی جهان را در اختیار دارد و منبع و منشا تولید و پراکنش این محصول در سطح جهان محسوب می‌شود.
وی اظهار داشت: سال گذشته ایران با تولید یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن انار در سطح ۹۵ هزار و ۵۰۰ هکتار از باغات، جایگاه سوم تولیدکنندگان جهان را به خود اختصاص داد.
به گفته جلیلی مقدم، میزان تولید انار در سال ۱۴۰۱ حدود یک میلیون و ۲۸۱ هزار تن در سطح ۹۶ هزار و ۶۳۶ هکتار بود.
وی تصریح کرد: استان های فارس، مرکزی، خراسان رضوی، یزد، سمنان، اصفهان، لرستان و قم به ترتیب جزو بزرگترین تولید کنندگان انار کشور محسوب می شوند.
مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی گفت: طبق گزارش ها مصرف سالیانه انار برای هر نفر ایرانی نزدیک به ۱۰ کیلوگرم برآورد می شود که بخش عمده این میوه به صورت تازه خوری و بخشی دیگر به شکل فراوری همچون آب انار، رب انار، سرکه انار، روغن هسته انار، برگ انار، پوست انار، لواشک انار، ترشک انار، شربت انار، مربای انار و کنستانتره انار به مصرف می رسد.
وی افزود: متوسط عملکرد تولید انار در هکتار ۱۳ تن و ۹۷۰ کیلوگرم است و استان های مهم انارخیز ایران به ترتیب فارس با ۳۳ درصد، مرکزی ۱۰ درصد، یزد ۹ درصد، سمنان هشت درصد، خراسان رضوی هفت درصد، اصفهان پنج درصد، لرستان پنج درصد، خراسان جنوبی چهار درصد، قم سه درصد ، مازندران ۲ درصد و سایر استان‌ها ۱۴ درصد است.
صادرات ۳۶ هزار تن انار در سال گذشته
این مقام مسئول وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه محصول انار در نیمه دوم سال تولید و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می شود، گفت: با توجه به اینکه میزان تولید انار ایران بیش از نیاز مصرف داخلی است، سال گذشته ۳۶ هزار و ۹۴۸ تن انار به ارزش ۱۷ میلیون دلار به کشورهای هدف صادر شد.
وی اظهار داشت: اکنون ترکیه، مصر، هند و اسپانیا، بزرگترین صادرکنندگان انار در جهان هستند و عراق، روسیه، چین، عربستان، آلمان، امارات، پاکستان، انگلستان و کره جنوبی، عمده واردکنندگان این محصول به شمار می‌روند.
جلیلی مقدم خاطرنشان کرد: میزان صادرات انار در سال ۹۵ حدود ۱۱ هزار و ۹۶۵ تن به ارزش هفت میلیون و ۷۶۸ هزار دلار، سال ۹۶ حدود یک میلیون تن به ارزش یک میلیون و ۵۹۷ هزار دلار، سال ۹۷ حدود ۱۳ هزار و ۸۱۳ تن به ارزش ۱۰ میلیون و ۵۳۳ هزار دلار، سال ۹۸ حدود ۱۵ هزار تن به ارزش ۱۱ میلیون دلار، سال ۹۹ حدود ۱۱ هزار و ۹۱۷ تن به ارزش پنج میلیون دلار، سال ۱۴۰۰ حدود ۱۷ هزار و ۷۸۵ تن به ارزش ۷.۷ میلیون دلار و سال ۱۴۰۱ حدود ۲۱ هزار و ۲۸۵ تن به ارزش ۸.۵ میلیون دلار بوده است.
وی تصریح کرد: اکنون انار ملس ساوه، «شیشه کپ» فردوس، «رباب» فارس، «نادری» بادرود، «خزر» بردسکن، «اردستانی» مه ولات، «بجستانی» و «قجاق» قم، دانه سیاه و ملس یزدی از ارقام مهم صادراتی انار ایران به شمار می رود.
روش های مدرن باغداری باید جایگزین روش های سنتی شود
مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی گفت: با توجه به تغییر اقلیم و شرایط آب و هوایی، تداوم خشکسالی ها، محدودیت منابع آبی و بروز تنش های دمایی (تشدید گرما یا سرما) و طغیان آفات و بیماری ها با وجود اینکه انار ایران گیاه متحمل به کم آبی و مناسب مناطق کویری است، اما به طور قطع روش های سنتی باغداری جوابگو نیست.
وی اظهار داشت: بنابراین با توجه به سرانه تولید و برای داشتن میوه انار با کیفیت و آبیاری مناسب باغات لازم است برنامه توسعه ای مطابق روش های جدید باشد، یعنی در قالب یک برنامه پنج ساله اصلاح و احیای باغات در سطح بیش از ۲۵ هزار هکتار و حذف باغات قدیمی و جایگزینی با ارقام تجاری در سطح هشت هزار و ۹۰۰ هکتار انجام شود.
جلیلی مقدم افزود: همچنین برای مدیریت تنش خشکی، طرح هایی به صورت الگویی در زمینه مدیریت آبیاری و اصلاح بستر انجام شود.
