با وجود تنوع اقلیم و پتانسیل بالای بخش کشاورزی، امکان بی نیازی از درآمد‌های نفتی و تبدیل شدن به قطب کشاورزی دنیا با برنامه ریزی مدون وجود دارد که متاسفانه عوامل متعدد سد راه توسعه صادرات غیر نفتی شده است.
بسیاری از مسئولان براین باورند به رغم آنکه مساحت کشور هلند به اندازه ۲ استان گلستان و مازندران است، اما چند برابر کشاورزی ایران ارزآوری دارد که این‌امر نشان دهنده بی توجهی ما به این ظرفیت خدادادی است، درحالیکه در شرایط فعلی تحریم که صادرات نفت به حداقل خود رسیده، رونق تجارت غیر نفتی جایگزین مناسبی محسوب می‌شود.
با وجود موانع و چالش‌های متعدد پیش روی صادرات محصولات کشاورزی همچون نبود زیرساخت‌های لازم، سورتینگ، صنایع تبدیلی و تکمیلی، خام فروشی، فروش فله و دیگر عوامل، امسال شیوع ویروس کرونا و رعایت ضوابط و شرایط بهداشتی مشکلات متعددی ایجاد کرد چرا که در برخی مواقع کشور‌ها به سبب ترس از ورود محصول آلوده سخت گیری‌های خاص خود را داشتند، درحالیکه با ایجاد بستر مناسب باید به امر صادرات ادامه داد.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا از موانع پیش روی صادرات محصولات کشاورزی، تاثیر شیوع ویروس کرونا بر موضوع صادرات غیر نفتی و علت بی توجهی مسئولان به پتانسیل بخش کشاورزی و بی نیازی از درآمد‌های نفتی با خبر شویم:
توسعه صادرات محصولات کشاورزی جایگزین مناسب درآمد‌های نفتی
مسعود اسدی عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ، درباره تاثیر شیوع ویروس کرونا بر صادرات محصولات کشاورزی اظهار کرد: در شرایط بحرانی و حساس، محصولات کشاورزی به دلیل تامین خوراک انسان محدودیتی برای صادرات ندارد.
وی با اشاره به اینکه امکان صادرات محصولات غذایی در شرایط تحریم وجود دارد، افزود: سیاست‌های حمایتی ابتدای انقلاب در بخش کشاورزی متاسفانه استمرار نیافت و نگاه و سیاست دولت به سمت حمایت بخش‌های صنعت، بازرگانی و خدمات رفت، درحالیکه این سیاست هیچ سودی در شرایط حساس برای کشور در بر ندارد.
اسدی با تاکید بر سرمایه گذاری در بخش کشاورزی بیان کرد: در بخش کشاورزی هر چه قدر سرمایه گذاری را افزایش دهیم، ارزش افزوده بیشتری را در تولید و اشتغال بدست خواهیم آورد به طوریکه با توسعه صادرات محصولات کشاورزی امکان جایگزینی با درآمد‌های نفتی وجود دارد.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ادامه داد: علی رغم آنکه مساحت کشور هلند به اندازه ۲ استان گیلان و مازندران است، اما چند برابر تولید ناخالص کل کشور درآمد دارد.
وی راه مقتدر شدن و ثروتمند شدن اقتصاد کشور را حمایت از بخش کشاورزی دانست و گفت: علی رغم شرایط حساس اقتصادی در اشتغال، ارزآوری و تامین غذا بحث مالیات بر کشاورزی و حذف یارانه‌ها را مطرح می‌کنند، ضمن آنکه قیمت محصولات کشاورزی زا به قدری کاهش می‌دهند که تولید برای کشاورزان صرفه اقتصادی ندارد و تا زمانیکه این نگاه‌ها بر اقتصاد حاکم باشد، روزگاری خوش در بخش کشاورزی نداریم، درحالیکه اگر نگاه انقلابی در دولت حاکم شود، عملکرد بخش کشاورزی بهتر خواهد شد.
سهم ناچیز ایران از صادرات محصولات کشاورزی
محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به اینکه صادرات محصولات کشاورزی در طول چند دهه گذشته هر سال بدتر می‌شود، اظهار کرد: امسال صادرات محصولات کشاورزی ناشی از شرایط تحریم، شیوع ویروس کرونا و برخی مسائل دیگر کندتر شده است و این امر موجب شده سهم درآمد حاصل از صادرات محصولات کشاورزی کاهش یابد.
وی افزود: با توجه به بروکراسی‌های پیچیده اداری، برخی صادرکنندگان از امر صادرات منصرف شدند و افرادی که بدنبال دریافت مجوز برای ورود به حوزه صادرات هستند، رغبتی به سرمایه گذاری ندارند.
ملک زاده نبود زیرساخت‌های لازم، سورتینگ و بسته بندی را از دیگر چالش‌های پیش روی صادرات دانست و گفت: نبود برند و بسته بندی مناسب منجر به خام فروشی و صادرات فله به بازار‌های هدف شده است.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با انتقاد از نبود بانک اطلاعاتی دقیق از تولید تا مصرف در کشور بیان کرد: با داشتن بانک اطلاعاتی دقیق از تولید تا مصرف این امکان وجود دارد که در زمان مناسب محصولات را صادر کنیم و در مواقعی که با کمبود عرضه در داخل روبرو هستیم، صادرات را کاهش دهیم چرا که در برخی مواقع مسئولان به سبب نبود اطلاعات دقیق، در مواقعی که بازار اشباع است، صادرات را آزاد می‌کنند و نمی‌دانند چه زمانی باید ممنوعیت صادرات را ابلاغ کنند تا در داخل مشکل نداشته باشیم.
وی ادامه داد: در مواقعی که در بازار داخل مشکل عرضه وجود دارد و محصول به میزان کافی برای عرضه نیست، سریع و شتابزده محدودیت‌های صادراتی ایجاد می‌کنیم که تعداد زیادی از صادرکنندگان به علت عدم تعهدات خود در بازار‌های هدف متحمل زیان می‌شوند.
به گفته ملک زاده، با توجه به شیوع ویروس کرونا و رعایت مسائل بهداشتی کشور ما به سبب ترس از ورود محصول آلوده سخت گیری خود را دارد و برای وارد کردن محصول نمی‌تواند همکاری لازم را داشته باشد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه با توسعه صادرات محصولات کشاورزی نیازی به درآمد‌های نفتی نداریم، بیان کرد: با وجود آنکه وسعت کشور هلند به اندازه ۲ استان گیلان و مازندران است، اما در بخش کشاورزی ۶۰ برابر درآمد ایران ارزآوری دارد که این امر نشان می‌دهد ما نتوانستیم مدیریت و سازماندهی خوبی داشته باشیم.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ادامه داد: با وجود آنکه صادرات محصولات کشاورزی در حداقل خود قرار دارد و نتوانستیم بهره کافی از تولید محصولات کشاورزی داشته باشته باشیم، از این رو توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی و تسهیل گری در امر صادرات از اهمیت بالایی برخوردار است.
تولید محصولات کشاورزی بر مبنای ثبت سفارش راهی برای توسعه صادرات
علی خان محمدی مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی با اشاره به اینکه با رفع موانع صادرات محصولات کشاورزی امکان جایگزینی آن با درآمد‌های نفتی وجود دارد، اظهار کرد: اگر مسئولان امر به دنبال شکوفایی صادرات هستند، از این رو محصولات کشاورزی بر مبنای تولید قراردادی و صادرات محور باید تولید شود.
وی تولید محصولات کشاورزی بر مبنای ثبت سفارش و رفع چالش‌های پیش روی صادرکنندگان را از عوامل موثر در رونق صادرات برشمرد و گفت: با ایجاد زیرساخت‌های لازم همچون کانتینر‌های یخچالی، سردخانه‌های مجهز، سورتینگ‌های مناسب و … این امکان وجود دارد که همانند کشور‌های توسعه یافته ظرف مدت زمان ۲۴ ساعت بعد از چیدن محصول، آن را به بازار‌های هدف صادر کرد.
خان محمدی ادامه داد: با وجود پتانسیل بالا در بخش کشاورزی این امکان وجود دارد که با ایجاد زیرساخت‌های لازم نیازی به درآمد‌های نفتی نداشته باشیم.
به گفته این مقام مسئول، در شرایط فعلی تحریم که امکان فروش نفت وجود ندارد، با ایجاد زیر ساخت‌های لازم در بخش بسته بندی و سورتینگ امکان صادرات منظم و منسجم به بازار‌های هدف وجود دارد، به همین‌خاطر از وزارت جهاد کشاورزی در خواست کرده ایم که معاونت کنترل ضایعات ایجاد شود تا در آینده صادرات دچار مشکل نشود.
مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی در پایان درباره تاثیر شیوع ویروس کرونا بر صادرات محصولات کشاورزی تصریح کرد: با وجود راهکار‌های بهداشتی همانند دیگر کشور‌ها باید به امر صادرات ادامه داد و به عبارت دیگر نباید شیوع این ویروس مانع صادرات و تولید شود.
سرویس خبری : کشاورزی و باغبانی
