شهرستان ملایر شهرستان ملایر دومین شهرستان بزرگ استان بعد از همدان است که به خاطر ظرفیت‌های بالای کشاورزی جایگاه ویژه‌ای را در استان دارد.
ملایر به عنوان یکی از قطب‌های اصلی تولید انگور از جایگاه منحصربه‌فردی در کشور برخوردار است. زیرا سالانه بیش از ۲۵۰ هزار تن انگور در ۱۱ هزار هکتار از باغات زیر کشت این محصول در این شهرستان برداشت می‌شود.
عمده ارقام انگور کشت‌شده در شهرستان ملایر رقم کشمش سفید و کشمش قرمز است و سایر ارقام همچون صاحبی، یاقوتی، فخری، عسگری، شاهانی، ریش‌بابا، منقا و انگور سیاه نیز در این شهرستان کشت می‌شود که برای مصارف تازه خوری و سایر فرآورده‌های دیگر استفاده می‌شود.
یکی از انواع مرغوب کشمش در ایران است که سالانه بخشی از صادرات استان همدان را به خود اختصاص می‌ده و بیش از ۶۰ درصد از تولید این محصول را در استان همدان به خود اختصاص داده و کشمش ملایر یکی از محصولات مهم صادراتی استان همدان محسوب می‌شود.
جایگاه شاخص ملایر در تولید انگور و کشمش تا آنجاست که پژوهشکده انگور و کشمش دانشگاه ملایر به‌عنوان یکی از مراکز پژوهشی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به‌منظور پاسخگویی به بخشی از نیازهای پژوهشی کشور در حوزه علوم انگور و فرآورده‌های جانبی از سال ۱۳۹۱ آغاز به کارکرده است.
با این ویژگی‌ها نظام تولید انگور در ملایر به‌عنوان پنجاه و سومین میراث مهم کشاورزی جهان در سال ۱۳۹۷ به ثبت رسید و سبب شد شهرستان ملایر اخیراً عنوانی جهانی را به خود اختصاص دهد.
با وجود این دستاورد بزرگ هنوز مشکلات زیادی در حوزه باغات و کشاورزی ملایر وجود دارد که یکی از مشکلات سرما زدگی در باغات ملایر است.
شهرستان ملایر در رتبه چهارم تولید انگور در کشور قرار دارد
یوسف کاکاوند با اشاره به اینکه شهرستان ملایر یکی از قطب‌های تولید انگور کشور است، اظهار کرد: شهرستان ملایر ۲۸ درصد باغات استان و بیش از ۲۳ هزار هکتار باغ دارد.
مدیر جهاد کشاورزی ملایر افزود: از این میزان ۱۲۷۳۸ هکتار را باغات انگور تشکیل می‌دهد و از لحاظ میزان تولید انگور رتبه ۴ و از نظر مساحت رتبه ۵ کشور را به خود اختصاص داده است.
یوسف کاکاوند با بیان اینکه به طور متوسط از هر هکتار باغات ملایر ۲۴ تن انگور برداشت می‌شود، افزود: متأسفانه امسال با توجه به سرمازدگی بهاره این میزان به ۹ تن در هکتار کاهش پیدا کرده است.
وی بیان کرد: میزان تولید انگور در ملایر ۲۷۶ هزار تن در سال است که ۷۰ تا ۷۷ درصد آن یعنی حدود ۳۰ تا ۳۳ هزار تن به انواع کشمش تبدیل می‌شود.
کاکاوند گفت: در حال حاضر ۵۵ کارخانه فرآوری و تصفیه کشمش در ملایر فعالیت می‌کنند که پس از بسته‌بندی کشمش به کشورهای روسیه، اوکراین، عراق، رومانی، هندوستان و پاکستان صادر می‌کنند.
ملایر قطب صادرات کشمش در کشور است
وی با اشاره به اینکه ملایر قطب صادرات کشمش است، بیان کرد: علاوه بر کشمش شهرستان، بالغ بر ۲۰ هزار تن انگور نیز از سایر استان‌ها برای تصفیه، فرآوری و صادرات به ملایر وارد می‌شود.
کاکاوند به سرمازدگی فروردین و خردادماه اشاره کرد و گفت: حدود ۷۰ درصد باغات انگور ملایر دچار خسارت سرمازدگی شدند و نتیجه پیگیری‌هایی که در این راستا انجام شد، امهال تسهیلات کشاورزی و باغبانی و نیز اجرای ۵۰۰ هکتار طرح فراز و ۳۰۰ هکتار طرح آبیاری تلفیقی در باغات شهرستان بود که با توجه به تأمین اعتبار اجرایی می‌شود.
طرح فراز بهترین روش برای پیشگیری از سرمازدگی است
وی، طرح فراز را بهترین روش برای پیشگیری از سرمازدگی دانست و افزایش دوره و مدت زمان درآمدزایی، افزایش کیفیت محصول، افزایش متوسط تولید، کاهش میزان مصرف آب و کاهش میزان آفات و خسارت را از مزایایی اجرای طرح فراز برشمرد.
کاکاوند با اشاره به اینکه تا کنون در ۱۶۰ هکتار از باغات ملایر طرح فراز اجرا شده است، گفت: توانستیم تمام اعتبار استان در زمینه اجرای طرح فراز، حدود ۱ میلیارد و ۴۷۵ میلیون تومان که به صورت بلاعوض است را به ملایر اختصاص دهیم.
کاکاوند بیان کرد: در راستای افزایش کمیت و کیفیت انگور، پالایشگاه انگور با ۸۴۰ میلیارد تومان اعتبار در هفته دولت در ملایر کلنگ‌زنی شد که از تولید آبغوره تا روغن هسته انگور در این کارخانه انجام می‌شود و می‌تواند در زمینه فرآوری محصول نقش مؤثری داشته باشد.
مدیر جهاد کشاورزی ملایر در ادامه با اشاره به مرکز پرتودهی محصولات کشاورزی ملایر، گفت: این مرکز ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و تأسیسات آن خریداری شده که بزودی نصب می‌شود و با راه‌اندازی آن، استانداردهای جهانی انگور افزایش می‌یابد.
کاکاوند در پایان با اشاره به تحویل سند ثبت جهانی انگور گفت: ملایر (جیاس)، گفت: با توجه به اهمیت و ارزش این نشان، در جشنواره‌ای در مهرماه که به عنوان یکی از بزرگترین جشنواره‌های انگور خواهد بود از این سند رونمایی می‌شود.
