گندم در بین محصولات کشاورزی جزو راهبردی‌ترین محصولات کشاورزی محسوب می‌شود، بنابراین اهمیت تأمین و تولید داخلی این محصول برای حفظ امنیت غذایی در اولویت دولت سیزدهم قرار دارد. بدون تردید می‌توان یکی از اقدامات موفق دولت را در حوزه کشاورزی جهش تولید گندم در سال گذشته و سیاستگذاری برای رشد تولید و خرید گندم قلمداد کرد.
امروز در شرایطی ما به تولید پنج میلیون تن خرید تضمینی گندم در ابتدای تیر رسیده‌ایم که در سال آخر دولت دوازدهم گندمکاران از تعیین غیرمنطقی نرخ پنج‌هزار تومان برای هرکیلوگرم خرید تضمینی این محصول به‌شدت گلایه‌مند بودند و میزان خرید تضمینی گندم توسط دولت با کاهش محسوس به چهار میلیون و ۷۰۰ هزار تن رسید. در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ میزان تولید به هشت میلیون تن و میزان واردات به هفت میلیون تن رسیده بود، اما اکنون با رسیدن به نیمه‌های فصل برداشت، از میزان خرید در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ عبور کرده است.
عملیات عظیم خرید تضمینی گندم که در استان‌های غرب و شمال‌غرب کشور به‌تازگی آغاز شده است، در بسیاری از استان‌های کشور همچنان ادامه دارد. شرکت بازرگانی دولتی ایران بر اساس گزارش ۱۰۰ روزه عملیات سراسری خرید گندم از اول فروردین تا هفتم تیر سال‌جاری، بیش از پنج میلیون تن گندم در قالب ۸۸۹ هزار محموله به صورت تضمینی از ۳۰۹ هزار کشاورز در سرتاسر کشورمان خریداری کرده است.
میزان خرید گندم در ۱۰۰ روز آغازین امسال با تحویل پنج میلیون و ۱۵ هزار تن گندم از کشاورزان که نسبت به سال گذشته، یک میلیون و ۱۰۷ هزار تن افزایش داشته، از رشد بیش از ۲۸ درصدی برخوردار بوده است و به ترتیب استان‌های خوزستان با یک میلیون و ۷۱۵ هزار تن، فارس با ۸۰۸ هزار تن، گلستان با ۴۹۸ هزار تن، ایلام با ۲۹۰ هزار تن، خراسان رضوی با ۲۵۲ هزار تن، کرمان با ۲۴۱ هزار تن و کرمانشاه با ۱۶۶ هزار تن بیشترین مقدار خرید گندم را داشته‌اند.
استان‌های فارس با ۴۱۱ هزار تن، خوزستان با ۳۶۰ هزار تن، ایلام با ۱۱۸ هزار تن، بوشهر با ۱۰۲ هزار تن، لرستان با ۸۴ هزار تن و کرمانشاه و کرمان هر یک با ۷۷ هزار تن، بالاترین میزان افزایش خرید را نسبت به مدت مشابه سال گذشته به خود اختصاص داده‌اند.
استان‌های بوشهر و یزد هر یک با بیش از ۵.۵ برابر، لرستان با بیش از ۲.۵ برابر، کهگیلویه و بویراحمد با حدود ۲.۵ برابر، فارس با بیش از ۲ برابر و سیستان و بلوچستان با حدود ۲ برابر، بیشترین میزان رشد خرید را نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته تجربه کرده‌اند.
دولت سیزدهم قیمت خرید تضمینی گندم را از کیلویی ۵هزار تومان ابتدا به هفت‌هزار و ۵۰۰ تومان تغییر داد و با شروع جنگ اوکراین و روسیه و تغییر قیمت‌های جهانی، در ابتدای سال ۱۴۰۱ قیمت را به ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان و مجدد این رقم را به ۱۳ هزار تومان افزایش داد تا کشاورزان متضرر نشوند.
دولت با موافقت تغییر مجدد نرخ خرید تضمینی به ۱۵ هزار تومان در سال‌جاری درصدد است تا انگیزه کشاورزان را برای تخصیص محصول خود به دولت برانگیزاند.
تعیین نرخ مناسب خرید تضمینی گندم و افزایش ۲۰۰ درصدی در قیاس با دولت دوازدهم، اعلام بموقع نرخ خرید تضمینی، اجرای کشت قراردادی و کاهش ۴۵ درصدی نرخ نهاده‌ها باعث شد میزان خرید تضمینی گندم در دو سال اخیر با رشد قابل توجهی مواجه شود.
رشد چشمگیر قیمت خرید تضمینی گندم از کشاورزان در دولت سیزدهم نسبت به دولت‌های گذشته باعث افزایش قابل توجه تولید این محصول راهبردی شد تا جایی که سال ۱۴۰۱، ۷٫۵ میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری شد.
حمایت‌های دولت سیزدهم همچنان از تولید و خرید تضمینی گندم برای خودکفایی در تولید این محصول راهبردی ادامه دارد تا مجدداً کشور به جایگاه خودکفایی در تولید گندم برسد. ایران در بین سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۵ با تولید میانگین بیش از ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تن گندم، نخستین خودکفایی را در تولید این محصول تجربه کرد، همچنین در سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹ نیز با میانگین تولید ۱۳ تا ۱۴ میلیون تن، خودکفایی در گندم را جشن گرفت. دور از انتظار نخواهد بود که با پشتیبانی دولت از کشاورزان دوباره در سال‌های پیش رو به خودکفایی در تولید گندم برسیم.
