در چند هفته گذشته افزایش قیمت روغن خوراکی و کم شدن آن در بازار سبب افزایش استقبال مردم از مصرف روغن‌های حیوانی بویژه در استان مازندران شد که بر خلاف باورهای رایج و به گفته کارشناسان تغذیه این نوع روغن سلامت جامعه را تهدید می‌کند و از سوی دیگر قیمت انواع روغن‌های حیوانی را به طور چشمگیری افزایش داده است.
مصرف دنبه یا روغن حیوانی در غذا یکی از چالش‌های طب جدید و قدیم بوده است. به‌طوری‌که کارشناسان تغذیه استفاده مدام از روغن دنبه را عامل بیماری‌های قلب و عروقی می‌دانند و علمای طب سنتی برعکس معتقدند که استفاده از دنبه باعث کاهش بیماری‌ها و از همه مهم‌تر لاغری می‌شود.
بارها دیده‌ایم و شنیده‌ایم که تولیدکنندگان روغن‌های حیوانی و روغن دنبه ادعاهای زیادی در مورد اثرات مفید محصولات خودشان بیان می‌کنند ولی بنا به گفته کارشناسان تغذیه این ادعاها هیچ‌گونه پایه و اساس علمی ندارد عجیب‌ترین ادعای آن‌ها این است که این روغن نه‌تنها چاق‌کننده نیست بلکه چربی‌ها را ذوب کرده و لاغر کننده است.
به گفته یک متخصص تغذیه میزان چربی اشباع در روغن‌های حیوانی تقریباً 59 درصد است بنابراین وقتی فرد روغن حیوانی و روغن دنبه استفاده می‌کند با افزایش کلسترول مواجه می‌شود و ریسک بیماری قلبی و عروقی و سکته قلبی و مغزی نیز ارتقاء پیدا می‌کند.
اکبر فاضل تبار ملکشاه در این‌باره می‌گوید: مطالبی در فضای مجازی عنوان می‌شود مبنی بر اینکه چربی دنبه گوسفند و روغن حیوانی هیچ ضرری برای بدن ندارد و افراد با این باور به سمت این نوع چربی‌ها می‌روند درحالی‌که هیچ‌کدام از این ادعاها و پندارها درست نیست.
او ادامه می‌دهد: چربی‌ها شاید به‌تنهایی مشکل‌ساز نباشند اما در کنار عوامل دیگر مثل حرارت زیاد و کربوهیدرات‌ها مواد آروماتیک حلقوی تولید کنند و آن‌وقت است که می‌توانند خطرآفرین شوند ضمن اینکه مقدار کالری موجود در چربی نسبت به بقیه درشت مغذی‌ها ( پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها) خیلی بیشتر است.
مصرف اقلام غذایی سرخ‌شده مورد اقبال علم تغذیه نیست
این متخصص تغذیه و سلامتی به عوارض و مضرات زیاده‌روی در مصرف روغن حیوانی اشاره می‌کند و می‌افزاید: مصرف اقلام غذایی به‌صورت سرخ‌شده مورد اقبال علم تغذیه نیست اما اهمیت این موضوع در استان مازندران که بیماری‌هایی نظیر چاقی،دیابت و برخی انواع سرطان رتبه بالایی دارد با خطرات بیشتری همراه است.
فاضل تبار بابیان اینکه مازندران در زمینه بیماری دیابت صدرنشین است لذا توصیه می‌کنیم هم استانی‌های ما ذائقه خود را به سمت روغن‌های گیاهی به‌ویژه روغن‌زیتون تغییر دهند.
او همچنین بر لزوم پرهیز از سرخ کردن مواد غذایی با روغن تأکید می‌کند و می‌گوید: سرخ کردن غذا با روغن گیاهی به‌واسطه حرارت بالا می‌تواند حاوی ترکیبات سرطان‌زا شود.
این متخصص تغذیه در تشریح این موضوع اظهار می‌کند: برای مثال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: تقریبایک گرم کربوهیدرات هیدرات‌ها 4 کیلوکالری انرژی، یک گرم پروتئین 4 کیلو انرژی تولید می‌کند این در حالی است که یک گرم چربی 9 کیلو انرژی تولید می‌کند. ازآنجایی‌که افراد جامعه‌ی ما دارای اضافه‌وزن بوده و کالری دریافتی آن‌ها زیاد است دریافت کالری اضافی برای این افراد خطرآفرین است و البته غذاهای سرخ‌کردنی این خطر را تشدید می‌کند.
استفاده از الگوی مناسب تغذیه
فاضل تبار بابیان اینکه باید از الگوهای مناسب برای تغذیه استفاده کنیم، ادامه می‌دهد: یکی از این الگوها، الگوی غذایی مدیترانه‌ای است که اثر محافظت‌کننده در برابر بیماری‌های مزمن ازجمله دیابت و سرطان و قلبی و عروقی دارد و روغن‌زیتون تنها روغن اثبات‌شده در این الگو است.
این متخصص تغذیه معتقد است که در حال حاضر مناسب‌ترین و سالم‌ترین روغن برای مصرف خوراکی روغن‌زیتون است که حاوی مقادیر زیادی اسید چرب امگا 9 است که برای سلامت بسیار مفید هستند.
وی افزایش آگاهی را مهم‌ترین مسئله نیاز جامعه می‌داند و می‌گوید: بیشترین علت آسیب دیدن عامه مردم به علت آگاهی پایین در مورد عوارض ناشی از تبلیغات غلط رایج است.
پزشکان و متخصصان تغذیه هرچند توصیه می‌کنند، روغن‌های گیاهی جایگزین مناسبی برای انواع دیگر روغن‌ها هستند، اما تأکید می‌کنند در مصرف روغن‌های استخراج‌شده از دانه‌های گیاهی نیز باید اعتدال رعایت شود.
سرویس خبری : علمی-تغذیه و سلامت
