تامین نهاده‌های دامی برای تنظیم بازار و جلوگیری از افزایش قیمت گوشت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در ماه‌های گذشته مشکلات پیش آمده در ترخیص نهاده‌های دامی منجر به افزایش قیمت گوشت و مرغ و نوسانات در قیمت‌گذاری این محصولات رخ داد.
کمبود نهاده‌های دامی و تامین نکردن خوراک موردنیاز تولیدکنندگان منجر به کاهش جوجه ریزی و تعطیلی برخی از مرغداری‌ها و دامداری‌ها در کشور شد.
ازسوی دیگر اختلاف قیمت گوشت گوسفند در داخل و کشورهای همسایه بخشی از دام‌ها را روانه این بازار از طریق مبادی غیررسمی کرد که دلالان عراقی و ایرانی در این بین ایفای نقش می‌کردند.
ستاد تنظیم بازار در راستای تامین نیاز مردم صادرات مرغ را ممنوع اعلام کرد. همچنین براساس تصمیم این ستاد هرگونه جابجایی دام از استانی به استان دیگر بدون کسب مجوز ممنوع و قاچاق اعلام شد.
این اقدامات در جای خود بر کنترل بازار تاثیرگذار است، اما هنوز مشکل اصلی تامین خوراک تولیدکنندگان برطرف نشده و در تهیه نهاده‌های دامی با مشکل مواجه هستند.
بر اساس آمار سامانه جامع تجارت و گمرک جمهوری اسلامی ایران تا ششم مهرماه سال‌جاری ۹۸۰ میلیون دلار کنجاله سویا، ۱۵۳ میلیون دلار جو و ۱.۵ میلیارد دلار ذرت ثبت سفارش شده و تا تاریخ مذکور ۴۹۲ میلیون دلار برای کنجاله سویا، ۲۰۱ میلیون دلار برای جو و حدود ۱.۳ میلیارد دلار ارز برای ذرت تخصیص یافته است.
تامین ارز برای کنجاله سویا نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۴ درصد افزایش داشته همچنین برای جو تأمین ارز ۵۵ درصد کاهش و ذرت نیز ۵ درصد کاهش یافته است.
با این وجود گفته می‌شود که بانک مرکزی تامین ارز را انجام داده اما مشکل مهم انتقال این وجه به حساب فروشنده‌های خارجی است به عنوان مثال در مواردی بیش از ۲ ماه است که واردکننده نمی‌تواند ارز تامین شده را به حساب فروشنده خارجی منتقل و اجازه ترخیص و تخلیه کالای خود را دریافت کند.
بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار، بانک مرکزی مکلف شده ارز مرغوب برای فعالان اقتصادی بخش خصوصی در واردات نهاده‌های دامی را تامین کند و در مرحله دوم پیگیری کند تا این ارز به حساب فروشنده خارجی منتقل شود.
عباس حاجی زاده در این خصوص می‌گوید بر اساس مصوبه هیئت دولت و ستاد تنظیم بازار وظایف تخصیص ارز ثبت سفارش نهاده‌های دامی از وزارت صمت به وزارت جهاد کشاورزی منتقل شده است اما هنوز متولی و مجری، معرفی واردکنندگان به بانک مرکزی برای تخصیص ارز مشخص نشده است.
دبیر اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور ایران می‌افزاید در زمان جابجایی مسئولیت‌ها، معمولاً فرآیندهای اجرایی دچار سکته و توقف تا انتقال کامل وظایف و تعیین واحدهای مسئول و اجرایی جدید می‌شوند.
به گفته وی برای جلوگیری از ایجاد وقفه در تأمین کالا باید در اسرع وقت مسئول یا مسئولان اجرایی تعیین و معرفی شوند و وظایف آنها مشخص شود.
دبیر اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور ایران معتقد است تسریع روند در تعیین واحد اجرایی جهت پیگیری تخصیص ارز می‌تواند فرآیند تامین کالاهای اساسی مورد نیاز کشور را سرعت بیشتری ببخشد.
براین اساس بانک مرکزی باید فرایند انتقال ارز را بیش از پیش تسریع کرده و مانع از رسوب نهاده‌های دامی در گمرک شود.
همچنین وزارت جهاد کشاورزی نیز در راستای تنظیم بازار و جلوگیری از افزایش قیمت‌ها و جولان دلالان در این بین، روند تعیین متولی معرفی تولیدکنندگان به بانک مرکزی را تسریع کند.
تولید به صرفه نیست!
احمد حسین فلاحی، درباره وضعیت گرانی نهاده‌های دامی و کشاورزی، می‌گوید گران بودن نهاده‌های دامی، کود و بذر انگیزه کشاورزان را کم و تولیدات کشاورزی را با کاهش روبرو می‌کند، یکی از دلایل مهم این گرانی‌ها سوء مدیریت و دپو شدن مقدار بسیار زیادی از نهاده‌های دامی در گمرکات بوده است، این اقدامات خود تحریمی است.
نماینده همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی در واکنش به گرانی کود و بذر و نهاده‌های کشاورزی می‌افزاید گرانی کود و سم به ویژه در فصل فعلی که زمان کاشت است باعث از دست رفتن انگیزه بسیاری از کشاورزان می‌شود، زیرا از پس گرانی هزینه‌های تولید بر نمی‌آیند.
به گفته وی با این حال ما برای سال آینده در مجلس میزان خرید تضمینی محصولات کشاورزی را بیشتر از نرخ های فعلی تصویب کردیم. به‌طورمثال نرخ خرید تضمینی گندم را ۵ هزارتومان اعلام کردیم بلکه انگیزه ای برای کشاورزان باشد و به سمت تولید سوق پیدا کنند. اما متاسفانه با این افزایش قیمت کود و سم ممکن است انگیزه‌ای برای کشاورزان باقی نماند.
