یکی از راهکارهایی که به کاهش پیامدهای خشکسالی می‌انجامد موضوع آبخیزداری است. چقدر در کشور ظرفیت آبخیزداری فراهم است.
حمید نوری، مدیر کل آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و مدیر مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز تحت نظارت یونسکو درباره برنامه‌های این مرکز برای پروژه‌های آبخیزداری کشور به خبرنگار مهر گفت: آبخیزداری کل ظرفیت هر کشوری را می‌تواند مدیریت کند. اقداماتی که ما به عنوان آبخیزداری و آبخوان داری مطرح می‌کنیم می‌تواند کل ۱۲۵ میلیون هکتاری که در معرض فرسایش بادی و آبی ما قرار گرفته‌اند را وارد یک مرحله جدیدی از احیا و کاهش تخریب کند.
وی افزود: بنابراین در حال حاضر با توجه به اینکه ۳۲ میلیون هکتار از اراضی کشور اقدامات اجرایی در طول ۷۰ سالی که از عمر آبخیزداری در ایران می‌گذرد، انجام شده تقریباً چیزی حدود ۹۰ میلیون هکتار دیگر باقی مانده است.
وی ادامه داد: از آن ۹۰ میلیون هکتار چیزی حدود ۷۳۰ هزار میلیارد تومان (همت) اعتبار نیاز دارد که برنامه مدون با برش استانی را برای برنامه هفتم و هشتم سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و معاون آبخیزداری کشور طراحی کرد.
وی اضافه کرد: این برنامه مدون متناسب با سند امنیت غذایی و قانون حفاظت خاک و نیز برنامه هفتم فعلی و پیش‌بینی تغییرات هزینه‌ای نسبت به برنامه هشتم انجام خواهد شد.
مدیر کل آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در ادامه سخنان خود با اشاره به راهکار موجود برای مشکلات متعدد در حوزه آب و خاک کشور یادآور شد: در حال حاضر آنچه که میسر است در استحصال آب باران، مدیریت روان‌آب‌ها، کنترل فرسایش و کاهش رسوب در پشت سدها، تنوع زیستی که در بخش‌های مختلف جنگل‌ها، مراتع و سایر اکوسیستم‌ها وجود دارد و از طرف دیگر سازگاری با تغییرات اقلیمی که در جهان و به طور خاص در مناطق خشک و نیمه‌خشک در حال وقوع است، قطعاً جز محورهای اصلی برنامه‌های آبخیزداری در سال‌های پیش‌رو خواهد بود.
قنوات و نفوذ آب
پیش تر علی تیموری، رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در نشست خبری عنوان کرده بود، از ۴۰۰ میلیارد متر مکعب باران ۲۸۰ میلیارد متر مکعب تبخیر می‌شود. در این راستا آبخیزداری چقدر نسبت به سدسازی برای ذخیره سازی آب کمک کننده است؟
مدیر مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز تحت نظارت یونسکو در سازمان منابع طبیعی در این خصوص گفت: در آبخیزداری اقدامات مکانیکی، بیومکانیکی، بیولوژیکی و مدیریتی وجود دارد. سهم اقدامات بیولوژیکی، بیومکانیکی و مدیریتی در کاهش تبخیر بسیار مؤثر است.
وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد اگر تمرکز آبخیزداری روی احیای اکوسیستم‌ها از طریق برنامه‌هایی که عمدتاً غیرسازه‌ای و مبتنی بر مدیریت هستند، همچنین اگر نگاه بیولوژیک، اکوهیدرولوژی و اکوکلیماتولوژی حاکم باشد، به طور قطع سهم جدی در کاهش تبخیر ایفا خواهد کرد.
این مسئول دولتی در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری اظهار کرد: مدیریت آب در زیر لایه‌های زمین و آبخوان‌های ما و نفوذ آب در این لایه‌ها، مهمترین اقداماتی است که آبخیزداری می‌تواند در برنامه‌های آتی خود داشته باشد.
نوری با اشاره به نگاه بومی سرزمین ما در حوزه نگهداری از آب، ادامه داد: کاری که در نگاه بومی سرزمین ما وجود دارد، مردم از گذشته قنات را جدی می‌گرفتند و در بالادست قنوات عمدتاً نسبت به نفوذ آب اقداماتی انجام می‌دادند، چکدم‌هایی که از گذشته به صورت سنتی در بالادست قنوات وجود داشت، کارهای بیولوژیکی که انجام می‌دادیم به نظر می‌رسد که آبخیزداری به عنوان یک رویکرد و یک نگاه نه به عنوان صرفاً یک اقدام، می‌تواند سرزمین ما را به احیا نزدیک‌تر کند.
منبع:خبرگزاری مهر
