مهرداد جمال ارونقی با اشاره به موضوع رسوب کالا در بنادر و گمرکات که اخیراً یکی از نمایندگان مجلس نیز به این موضوع اعتراض کرده است، اظهارداشت: طبق بررسی ها و آمار ارائه شده از مراجع ذیربط ، بالغ بر ۳.۴ میلیون تن کالا در ۲۵ گروه کالایی اساسی در گمرکات و بنادر دپو شده‌اند.
معاون فنی و امور گمرکی گمرک به دسته بندی کالاهای موجود پرداخت و افزود: دسته اول کالاهای اساسی است و در این دسته بندی ، کالاهای اعتباری بوده که ۷۰ درصد از این میزان کالاهای یادشده از سوی صاحبان و اشخاص داخلی، خریداری شده و اسناد حمل و مالکیت در اختیار آنها قرار گرفته است.
وی ادامه داد: همچنین ۳۰ درصد باقی مانده از کالاهای اساسی فاقد اسناد مالکیت هستند که مشکل انتقال ارز دارند و امکان اظهار و ترخیص آنها وجود ندارد.
این مقام مسئول گمرک، مهمترین عامل دپو شدن کالاها را ناشی از انتقال ارز و مالکیت اسناد دانست و خاطرنشان کرد: تا زمانی که این کالاها تأمین ارز نشوند، مشکل آنها حل نخواهد شد.
ارونقی به کالاهای غیرکانتینری و غیراساسی اشاره کرد و گفت: ۳.۷ میلیون تن کالا در بنادر موجود است که ۸۵ درصد آنها مربوط به قطعات، مواد اولیه، نهاده‌های تولید و ماشین آلات سرمایه‌ای است.
وی بیشترین دلیل ایستایی و رسوب کالا در گمرکات را مربوط به مرحله صف تخصیص ارز قرار گرفتن آنها عنوان کرد و یادآور شد: متاسفانه تا زمانی که کالا در صف تخصیص و تامین ارز باشد و منجر به صدور اعلامیه تامین ارز بانک مرکزی نشود امکان ترخیص آنها وجود ندارد.
معاون گمرک به وضعیت کالاهای کانتینری پرداخت و تصریح کرد: طبق آمارهای سازمان بنادر، صد هزار teu کانتینر در بنادر و گمرکات موجود است که مربوط به کالاهای صادراتی، وارداتی و ترانزیت است. برآورد میدانی گمرک نشان می‌دهد تعداد کانتینرهای پر وارداتی در بنادر کشور اعم از بندر شهید رجایی که بیشترین کانتینرهای موجود را دارد ۳۰ هزار دستگاه کانتینر است که حاوی کالاهای اساسی و غیر اساسی هستند. مثلا بیش از ۲۰۰ هزار تن برنج دپو شده و رسوب کرده که به دلیل مشکل عدم تامین ارز اجازه ترخیص ندارد.
وی در مورد سایر اقلام غیراساسی در کانتینرها نیز گفت: این اقلام مربوط به مواد اولیه و واسطه ای خطوط تولید، اجزا و قطعات مربوط به پروژه‌های راهبردی، ملی و ماشین آلات سرمایه‌ای است. در حال حاضر بیش از ۱۰ دستگاه تولید ماسک در گمرکات وجود دارد که در صف تخصیص ارز بوده و نمی‌توان ترخیص کرد.
ارونقی با تاکید بر اینکه طبق مواد ۳۸ و ۳۹ قانون امور گمرکی کالاها باید جهت انجام تشریفات ترخیص به گمرک اظهار شوند، اظهارداشت: علی رغم اینکه گمرک وظیفه‌ای در خصوص کالاهایی که هنوز به این سازمان اظهار نشده‌اند ندارد اما پیگیری‌های لازم را انجام داده و تنها دستگاه مجری است که موضوع را رصد نموده و پیشنهادات لازم از طرف گمرک به مسئولان ذیربط و حتی رئیس جمهور ارائه شده است.
معاون گمرک با بیان اینکه در بحث رسوب کالا هیچ سازمان و دستگاهی پیشنهادی به میزان یک دهم پیشنهادات ارائه شده از سوی گمرک ارائه نکرده است، بیان داشت: گمرک ۲ سال است که موضوع رسوب کالا را رصد می‌کند و پیشنهادات مختلفی در ۸ سری به مقامات تا سطح ریس جمهور و معاون اول ارائه شده که بخش عمده آن مورد تایید رئیس‌جمهور قرار گرفته و جهت اجرا به دستگاه‌های ذیربط ابلاغ شده است.
وی ادامه داد: پیشنهاد و پیگیری‌های گمرک در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت مورخ ۲۴ تیرماه ۹۹ مطرح و به مصوباتی تبدیل شد که جهت اجرا به وزارت صمت ، بانک مرکزی و سایر دستگاه‌ها ابلاغ شده است؛ اما این مصوبات به دلایل مختلف اجرایی نشد.
این مقام مسئول گمرک یادآور شد: متعاقب آن با توجه به پیگیری های وزارت اقتصاد و گمرک ایران، موضوع مجدداً با حساسیت بیشتری دنبال شد و منتهی به سفر اخیر معاون اول رئیس جمهور به استان هرمزگان و بازدید از گمرک شهید رجایی و بندر مربوطه شد و آقای جهانگیری از نزدیک در جریان واردات کالا و میزان کالاهای رسوبی قرار گرفتند و مصوبات بسیار مهمی در تاریخ ۱۵ مهرماه به تمامی دستگاه‌های مسئول جهت اجرا ابلاغ شد.
ارونقی با بیان اینکه در خصوص کالاهای اساسی دو تصمیم عمده گرفته شده است، گفت: در مورد کالاهای اساسی که به صورت اعتباری خریداری نشده است بانک مرکزی مقرر شد پس از تایید وزارت صمت نسبت به تامین ارز اقدام کند. در خصوص کالاهای اساسی اعتباری مقرر شد بانک مرکزی اعلامیه تامین ارز به صورت اعتباری صادر کند و سه ماه پس از تاریخ ترخیص کالا نسبت به تامین ارز این کالاها اقدام کند.
وی افزود: در خصوص نهاده‌های تولید، مواد اولیه، اجزا و قطعات واحدهای تولیدی مقرر شد لیست اقلام توسط گمرک استخراج و تحویل وزارت صمت شود که این کار انجام شده و لیست ۷۰۰ میلیون دلار کالاها به وزارت صمت تحویل و پس از پالایش به بانک مرکزی رفته است. مقرر شده است بانک مرکزی ظرف ۲۴ ساعت کد تخصیص ارز صادر و ظرف یک هفته نسبت به پیگیری اعلامیه تامین ارز اقدام کند تا امکان ترخیص این کالاها فراهم شود.
معاون فنی گمرک با تاکید بر اینکه لازم است جهت تنویر افکار عمومی، دیگر دستگاه‌های مرتبط با تجارت اقدامات خود را ارائه دهند، بیان داشت: علی رغم پیگیری های صورت پذیرفته و پیشنهاداتی که منجر به مصوبه دولت شده برخی از آنها اجرا نمی شود. مثلاً اینکه اجازه ترخیص درصدی کالاهای تولیدی در صف تخصیص یا در صف تامین ارز واحدهای تولیدی یا اساسی، جزو مصوبه شورای عالی امنیت ملی است که منتج به نتیجه نشد و به انحای مختلف جلوی این کار گرفته شده است.
