نادر نقیلی روز یکشنبه در گفت وگویی با اشاره به وضعیت موجود مصرف آب در بخش کشاورزی استان اظهار کرد: اراضی کشاورزی آذربایجان شرقی حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار است و در کنار آن ۱۸۸ هزار هکتار جنگل و ۲ میلیون و۵۰۰ هزار هکتار انواع درجه بندی شده مراتع در استان وجود دارد.
وی افزود: حدود ۲۰۶ هزار هکتار از اراضی کشاورزی سالانه زیر کشت آبی می رود که حدود یک سوم کل اراضی قابل کشت کشاورزی استان را شامل می گردد و تقریباً ۶۰۰ هزار هکتار از این اراضی به سبب ماهیت اقلیمی استان هر ساله به صورت دیم به تولید محصول می پردازد. غالب بودن کشت دیم و تفاوتی بالایی که بین میزان اراضی کشت آبی و دیم در استان وجود دارد بالا بودن ریسک پذیری این استان در بخش کشاورزی را نشان می دهد.
نقیلی ادامه داد: حدود ۱۰۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی نیز شامل باغات است که میزان بسیار اندکی از آن را باغات دیم تشکیل می دهد و بقیه اراضی نیز به صورت آیش و یا در تناوب قرار می گیرند و از کل اراضی کشاورزی سالانه حدود ۸۲۰ هزار هکتار به صورت زراعی کشت می شود که از این ۸۲۰ هزار هکتار تقریباً ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن تولید محصولات زراعی و از ۱۰۲ هزار هکتار اراضی باغی نیز حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزارتن تولید محصولات باغی برداشت می شود.
وی در مورد منابع آبی آذربایجان شرقی اظهار کرد: هر ساله در استان پنج میلیارد مترمکعب استحصال آب انجام می شود که در پنج سال گذشته ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب آن به بخش کشاورزی اختصاص داشت و محل تامین این میزان آب شامل ۲ بخش است که یک بخش آن را منابع آب سطحی تشکیل می دهد که در سال های عادی حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب آب از این منابع استحصال می گردد اما با توجه به خشکسالی در سالجاری این عدد به ۹۰۰ میلیون مترمکعب رسیده است.
وی ادامه داد: از بخش دوم یعنی آب های زیرزمینی نیز در سال های گذشته حدود یک میلیارد و ۱۸۰ میلیون مترمکعب آب استحصال می شد که در سال جاری این میزان به ۶۶۰ میلیون مترمکعب رسیده است بنابراین افت سطح آب های زیرزمینی و سفره ها باعث کاهش بسیار زیاد میزان استحصال آب شده است.
نقیلی با اشاره به بالابودن سهم بخش کشاورزی از میزان مصرف آب گفت: باید توجه داشت که درتمامی ملل و کشورهای جهان سهم مصرف آب بخش کشاورزی بالاتر است اما می توان با استفاده از روش هایی این مصرف را متعادل نمود.
وی دلیل بالا بودن سهم مصرف آب در بخش کشاورزی کشور را در مقایسه با کشورهای پیشرفته به استفاده از کشاورزی سنتی مرتبط دانست و در مورد روش های مورد اجرا برای بهینه سازی مصرف آب افزود: اجرای روش های آبیاری تحت فشار در استان سالانه تنها حدود سه هزار تا سه هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی را شامل می شود و این عدد با کل اراضی آبی زیرکشت و نیز اراضی دیمی که می توان به واسطه اجرای طرح های آبیاری نوین تبدیل به اراضی آبی نمود فاصله زیادی دارد.
نقیلی با بیان اینکه کشت دیم استان جوابگوی تولید محصولات استراتژیک کشاورزی است و اراضی آبی به تبع نیاز معیشتی کشاورز به تولید محصولات پرسود و پردرآمد اختصاص داده می شود، گفت: با این وجود اقداماتی در استان اتفاق افتاده است که آینده مصرف بهینه آب را روشن جلوه می دهد و اجرای طرح های آب و خاک و روش های نوین آبیاری و احداث گلخانه ها اتفاق امیدوارکننده ای است.
وی در مورد حل مشکل آب در حوزه بخش کشاورزی گفت: برای حل اساسی و بلندمدت این مشکل می بایست حرکت های پایداری در این زمینه انجام شود و حرکت های کوتاه مدت جوابگو نخواهد بود و راه کارها باید به صورتی باشد که نسل های بعدی نیز بتوانند از آن استفاده نمایند.
نقیلی، استان آذربایجان شرقی را در این زمینه پیشرو دانست و افزود: این حرکت ها تنها به آبیاری تحت فشار خلاصه نمی شود بلکه طرح های آب و خاک به عنوان بخشی از راهکارهای مصرف بهینه آب اجرا می شود که مشمول اعتبارات دولتی است اگرچه سهم آورده بهره برداران نیز لحاظ می گردد.
