مجتبی دهقان‌پور در گفت‌وگو در مورد اهمیت کاشت دانه‌های روغنی در داخل با توجه به کمبود مواد اولیه روغن و بالا بودن قیمت جهانی دانه و روغن خام گفت: با توجه به وابستگی شدید کشور به دانه‌های روغنی، کنجاله و روغن خوراکی، توسعه کشت دانه‌های روغنی از اهداف مهم سیاستگذاران حوزه کشاورزی است که در سنوات اخیر به دلایل مختلف از جمله شرایط اقلیمی، محدودیت منابع و محصولات رقیب نوسانات زیادی داشته است.
وی افزود: ضرورت کشت دانه‌های روغنی در تناوب زراعی علاوه بر کاهش وابستگی به روغن منجر به افزایش تولید سایر گیاهان زراعی (در چرخه تناوب) و بهبود و سلامت مزرعه خواهد شد که این امر منجر به کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد کشاورز می‌شود.
دهقان‌پور همچنین در پاسخ به اینکه در چه زمین‌هایی و با چه مشخصاتی می‌توان این دانه‌ها را کشت کرد، گفت: امکان کشت دانه‌های روغنی در مناطق مختلف کشور امکان‌پذیر است. تامین نیاز آبی، بافت، ساختمان و عمق خاک، ظرفیت نگه‌داری آب در خاک، میزان شوری و شیب مزرعه بر موفقیت زراعت دانه‌های روغنی تاثیر دارد. به‌طور کلی خاک‌های با عمق مناسب، زه‌کشی شده و بافت متوسط عملکردهای مناسبی را خواهند داشت.
رئیس جهادکشاورزی فارس همچنین در مورد غالب دانه‌های روغنی که در ایران کشت می‌شوند، افزود: کلزا، گلرنگ، کاملینا، کنجد، سویا، آفتابگردان و بادام زمینی عمده محصولات روغنی قابل کشت در مناطق مختلف کشور هستند.
وی در ادامه در مورد دانه‌های جایگزین سویا که جزء دانه‌های پُرآب‌بر است هم گفت: سویا با نیاز آبی ۴ تا ۶ هزار متر مکعب بسته به اقلیم، گروه رسیدگی و تاریخ کاشت دارد که در مناطق شمالی، غرب و جنوب کشت می‌شود.
دهقان‌پور ادامه داد: کشت سویا عمدتا در دو فصل بهار و تابستان امکان‌پذیر است که در این شرایط محدودیت‌های منابع آبی ممکن است، مشکل‌آفرین باشد. اگرچه در شرایط مطلوب عملکردهای بالای ۴ تن دست یافتنی است، در عین حال امکان کاشت گیاهان روغنی شتوی در صورت فراهمی بارندگی و پراکنش مطلوب قابل اجراست.
رئیس جهادکشاورزی فارس تصریح کرد: در تمام مناطق کشور امکان کشت دانه‌های روغنی فراهم است. با توجه به اقلیم، شرایط خاکی و آبی منطقه و گزینش ارقام مناسب و رعایت دستورالعمل‌های فنی امکان دستیابی به عملکردهای قابل قبول وجود دارد.
وی در مورد میزان برداشت دانه‌های روغنی از هر هکتار هم اظهار کرد: بستگی به فراهمی ماشین‌آلات کاشت، داشت و برداشت، مدیریت مزرعه، تامین شرایط مطلوب رشد، تامین نهاده‌ها عملکردها متفاوت است. برای مثال عملکرد کلزا در شرایط مختلف دامنه‌ای از ۵۰۰ تا ۷۰۰۰ کیلوگرم در هکتار را می‌تواند، داشته باشد.
دهقان‌پور همچنین در پاسخ به این سوال که آیا خودکفایی در این زمینه موجب کاهش ارزبری می‌شود یا خیر؛ به برنامه بلندمدت نیاز دارد و اساسا رسیدن به خودکفایی امری دور از انتظار است یا خیر، گفت: خودکفایی در محصولات روغنی در بازه زمانی بلند مدت هم امکان‌پذیر نیست و گواه آن این است که در ۲۵ سال اخیر موفقیت چشمگیری در تامین دانه‌های روغنی حاصل نشده و همواره در حد ۱۰ درصد از نیاز کشور با کشت این محصولات فراهم شده است. اما در مبحث خوداتکایی مشروط بر فراهمی تمام ملزومات و امکانات دستیابی به ۲۵ تا ۳۰ درصد نیاز در یکی دو دهه آینده دست‌یافتنی خواهد بود.
منبع:ایسنا
