استان سمنان با مشکل جدی کم آبی مواجه است و به باور کارشناسان مدیریت مصرف در بخش کشاورزی نقشی مهم در جبران کم آبی دارد و برای تحقق این راهبرد مسوولان امر در کنار کشاورزان گام به گام در تلاش برای کاهش و مدیریت مصرف آب و در مقابل افزایش بهره‌وری و تولید محصول هستند.
کاهش ۷۰ درصدی وسعت کشت جالیز که نسبت به کشت‌های دیگر آب‌بر است ، یکی از ارزشمندترین اقدامات در استان سمنان برای مدیریت مصرف آب است و البته مسوولان استان در کنار کاهش مصرف آب، به افزایش بهره‌وری در کشاورزی نیز توجه ویژه دارند و توسعه کشت گیاهان دارویی و کشت کم‌آبر به جای کشت جالیز از موثرترین و اصولی‌ترین راهبردها است که اتخاذ کرده‌اند.
به گفته کارشناسان کاهش ۱۷۱ میلیون مترمکعبی تعهد مصرف آب در بخش کشاورزی نقشی مهم در جبران مشکل کم‌آبی در استان سمنان دارد و مسوولان تمام قد به دنبال تحقق راهبرد کاهش مصرف هستند؛ این ها همه در حالی است که فشار بیش از این بر بخش کشاورزی ممکن است به امنیت غذایی و معیشت کشاورزان آسیب بزند و باید مسوولان برنامه‌ریز کشور این مهم را نیز مدنظر داشته باشند.
براساس آمار در استان سمنان سالانه حدود یک میلیارد و ۲۴۸میلیون مترمکعب آب تولید می شود که هفت درصد از آن در بخش خانگی، ۸۸.۹ درصد در بخش کشاورزی و بقیه در بخش صنعت مصرف می شود.
براساس گزارش‌ها از۱۹۸ هزار هکتار اراضی کشاورزی استان سمنان تا قبل از روی کارآمدن دولت یازدهم فقط ۱۶ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان به سامانه‌های نوین آبیاری تجهیز شده بود و اکنون با تلاش مضاعف این دولت، در بیش از ۳۴ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان سمنان سامانه نوین آبیاری اجرا شده است.
۱۹۸ هزار هکتار از وسعت اراضی استان سمنان را اراضی کشاورزی تشکیل می‌دهد که از این وسعت ۵۴ هزار هکتار باغ، ۱۱۰ هزار هکتار زراعت و بقیه در مرحله آیش است و حدود ۴۵ هزار بهره بردار در بخش کشاورزی فعالند.
تجهیز ۹۹ درصد چاه‌های کشاورزی استان سمنان به کنتور هوشمند
استاندار سمنان بیان کرد: استان سمنان موقعیت خوبی برای توسعه دارد ولی برخی مسایل شکننده است، چرا که نیازمند تامین آب است و با کمبود جدی آب مواجه است.
علیرضا آشناگر ابراز داشت: ۹۹ درصد چاه‌های کشاورزی استان سمنان مجهز به کنتور هوشمند است و طرح تعدیل نیز در حال اجرا می باشد اما بیشتر از این امکان فشار بر کشاورزان نیست.
وی اضافه کرد: توسعه باغ های پسته و گلخانه در استان سمنان به منظور مدیریت مصرف آب دنبال می‌شود.
استاندار سمنان تصریح کرد: متوسط بارندگی در استان سمنان ۱۳۰میلیمتر و کمتر از میانگین کشوری است و در مقابل، تبخیر آب در استان بالا است و استان سمنان برای رفع مشکل کم آبی نیازمند تامین آب بین استانی است.
تعهد کاهش مصرف ۱۷۱ میلیون مترمکعبی آب در بخش کشاورزی استان سمنان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: استان در تعهد به وزارت نیرو باید ۱۷۱ میلیون مترمکعب از مصرف آب در بخش کشاورزی را کم کند و سازمان جهاد کشاورزی استان اهتمام ویژه در تحقق این تعهد دارد.
سید حسن میرعماد اظهار داشت: سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان با اقدامات مناسبی که در دست اجرا دارد، سهم بسزایی در کاهش مصرف آب استان دارد.
وی اظهار داشت: توسعه کشت‌های مکانیزه، نشاکاری، و استفاده از بذرهای کم آب بر در زمره اقداماتی هستند که برای کاهش مصرف آب به وسیله جهادکشاورزی انجام شده و همچنان نیز ادامه دارد.
وی بیان کرد: سال ۹۸ وسعت کشت گلخانه‌ای در استان سمنان به عنوان جایگزین کشت جالیز به ۶۵ هکتار افزایش یافت و امسال نیز توسعه خوبی در سطح کشت گلخانه‌ای استان سمنان در حال انجام است که این اقدام نقشی مهم در کاهش مصرف اب دارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان اضافه کرد: با اجرای طرح‌های حوزه کشت در زمینه کشاورزی و مدیریت باغی و زراعی ۸۹ میلیون مترمکعب و با استفاده از تجهیزات آبیاری نوین ۶۸ میلیون مترمکعب آب در بخش کشاورزی استان صرفه‌جویی خواهد شد.
وی گفت: سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان در راستای اجرای طرح‌های آبیاری نوین موضوع تأمین آب و شرایط خاک را در نظر می‌گیرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان افزود: هیچ طرح سامانه نوین آبیاری بدون آزمایش آب‌وخاک انجام نخواهد شد و در جایی سیستم اجرا می‌شود که آزمایش‌های آن پاسخ مثبت دهد.
میرعماد گفت: تمامی استخرهایی که در استان سمنان وجود دارد یک هزار و ۶۰۰ باب است که یک هزار و ۵۳۳ مورد آن برای سامانه‌های نوین آبیاری و ذخیره آب که از الزامات است، محسوب می‌شود و مابقی عمدتاً به خاطر قنوات است که به خاطر بهره‌وری و افزایش راندمان آب حفر می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: ۸۹ هزار هکتار زراعت و ۶۵ هزار هکتار باغ در سطح استان سمنان وجود دارد که سالانه یک میلیارد و ۱۰۸ میلیون مترمکعب نیاز آبی دارند.
کاهش ۷۰ درصدی کشت جالیزی برای مدیریت مصرف آب در استان سمنان
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: ۷۰ درصد سطح جالیزهای استان در سال‌های اخیر به منظور مدیریت مصرف آب کاهش یافت و به کشت‌های جایگزین تبدیل شد.
لطف الله رضایی ابراز داشت: امروزه اراضی کشت نباتات علوفه‌ای بیشتر به باغات تغییر کرد که آبیاری قطره‌ای دارند و یا بیشتر تحت کشت پسته قرارگرفت که در کنار بهره‌وری بالا، آب بسیار اندکی نیاز دارد و در نتیجه مصرف آب در کشاورزی استان کاهش یافت.
وی افزود: سمنان در زمره استان‌های برتر کشور در نصب کنتورهای هوشمند در سال‌های اخیر است و بدون شک این امر میزان مصرف آب کشاورزی کاهش داد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان اضافه کرد: ۸۵ تا ۹۰ درصد آب استان سمنان در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.
وی با بیان اینکه توسعه کشت گیاهان دارویی به میزان چهار برابر در استان دستور کار است ادامه داد: توسعه کشت گیاهان دارویی به میزان چهار برابر سال‌های اخیر، با بهره‌وری اقتصادی بیشتر و مصرف آب کمتر یکی از مواردی است که در دستور کار سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان قرار دارد.
وی افزود: افزایش سطح زیر کشت استان بیشتر مربوط به مراتع دیم است که در مناطق پربارش استان قرار دارند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان تاکید کرد: نه‌تنها در سال‌های اخیر افزایش سطح زیر کشت در کشاورزی استان صورت نگرفته بلکه شاهد کاهش در بخش زراعت نیز بوده‌ایم.
هزینه‌کرد ۶۷۶ میلیارد ریالی برای اجرای آبیاری نوین استان سمنان
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: ۶۷۶ میلیارد و ۷۵۰ میلیون ریال از سال ۹۸ تاکنون برای اجرای طرح‌های آبیاری نوین در اراضی کشاورزی این استان اختصاص یافت.
حسین شاهینی با بیان اینکه اجرای سامانه های نوین آبیاری از سال ۹۶ تا کنون به طور متوسط سالانه ۲ برابر شده است، ابراز داشت: توسعه سامانه نوین آبیاری نقشی مهم در مدیریت مصرف آب و افزایش بهره‌وری دارد.
وی بیان کرد: از سال ۹۸ تا کنون ۶ هزار و ۳۴۰ هکتار از اراضی استان سمنان با ۶۷۶ میلیارد و ۷۵۰ میلیون ریال اعتبار به سامانه‌های نوین آبیاری تجهیز شد.
شاهینی به برخی ویژگی ها و مزایای اجرای آبیاری تحت فشار اشاره کرد و گفت: صرفه جویی در مصرف آب، توزیع یکنواخت آب در مزرعه و افزایش کمی و کیفی محصول برخی از این مزایا است.
وی خاطرنشان کرد: امکان انجام آبیاری همراه با کودپاشی و سمپاشی و پخش یکنواخت آنها، افزایش بازدهی آبیاری بیش از ۷۰ درصدی، کاهش مصرف سم و کود بیش از ۲۵ درصد و افزایش تولید محصول تا ۳۰ درصد از مزایای اجرای آبیاری تحت فشار است.
وی گفت: سامانه‌های نوین آبیاری در ۳۴ هزار و ۵۴ هکتار اراضی کشاورزی استان در سال‌های اخیر به منظور مدیریت مصرف منابع آبی اجرا شد.
مدیر امور آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان خاطرنشان کرد: سال گذشته هشت میلیون متر مکعب کمبود آبیاری جبران و با اجرای سامانه نوین آبیاری بهره برداری از منابع آب در استان سمنان مدیریت شد که این میزان صرفه جویی قابل توجه است.
توسعه کشت گیاهان دارویی در استان سمنان
مجری طرح گیاهان دارویی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان گفت: ۴۵ گونه گیاه دارویی در استان سمنان کشت می‌شود و توسعه کشت گیاهانی که مقاوم به شرایط کم آبی و دارای ارزش اقتصادی بالایی است در دستور کار قرار دارد.
شیما عبدالشاه تصریح کرد: خارشتر، فلفل ادویه‌ای، سیاه‌دانه، کنجد، زرشک، سیر، سیاه‌دانه و خاکشیر در اراضی کشاورزی استان سمنان کشت می‌شود.
وی با بیان اینکه ناچیز بودن صرفه اقتصادی محصولات زراعی و محدودیت منابع آبی ضرورت کشت گیاهان مقاوم به کم آبی و دارای بازده اقتصادی بالا را دو چندان می کند، ادامه داد: کشت گیاهان دارویی از گزینه های مناسب دارای صرفه اقتصادی بالا و سازگار با شرایط آب وهوایی کنونی است.
مجری طرح گیاهان دارویی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان بیان کرد: وسعت کشت گیاهان دارویی در استان سمنان ۲ هزار و ۴۵۹ هکتار است که از این میزان وسعت کشت، یک هزار و ۱۰۰ هکتار مربوط به کشت زیره سبز است.
اجرای سامانه نوین آبیاری در ۹ هزار هکتار اراضی کشاورزی دامغان
مدیر جهاد کشاورزی دامغان گفت: ۴۶ درصد اراضی کشاورزی شهرستان در وسعت بیش از ۹ هزار و ۵۰۰ هکتار تاکنون به سامانه آبیاری نوین مجهز شده است.
سیدمحسن طباطبائیان اظهار داشت: امسال بیش از ۵۲۳ هکتار و ۵۰۰ مترمربع از اراضی کشاورزی شهرستان زیر پوشش سامانه نوین آبیاری رفته است.
وی ادامه داد: هم‌اکنون نیز تعداد ۱۰ طرح این سامانه در سطح ۸۰ هکتار از باغات و اراضی در حال اجرا است.
طباطبائیان اضافه کرد: با توجه به قرار گرفتن شهرستان دامغان در ناحیه گرم و خشک، همواره کاهش اتلاف آب مد نظر بوده است که در این راستا انتقال آب از طریق لوله و با کانال های بتنی انجام می‌شود تا میزان هدررفت آب دراین بخش کاهش یابد.
وی افزود: استفاده از کانال های بتنی و لوله گذاری علاوه بر انجام صحیح روند انتقال آب در کشاورزی،صرفه جویی در مصرف آب و حفظ ذخایر آبی، می تواند در جلوگیری از آلودگی آب و افزایش بهره وری و عملکرد محصول نقش به سزایی ایفا کند.
مدیر جهاد کشاورزی دامغان گفت: در سال های اخیر، اقدامات چشمگیری در توسعه سامانه نوین آبیاری در شهرستان انجام شده است که این روند در حال گسترش است.
کشاورزی استان سمنان با راهبردهای مختلف مانند توسعه کشت گلخانه‌ای، اجرای سامانه نوین آبیاری، توسعه کشت گیاهان دارویی به دنبال مدیریت مصرف و کمک به بخش‌های مختلف در جبران کم آبی است، اما در کنار این ملاحظات و اقدامات از مسولان استانی و کشاورزان، توجه بیش از پیش مسوولان در رده‌های بالاتر در رفع تنش آبی در استان سمنان و تامین منابع آب پایدار ضرورت دارد.
سرویس خبری : کشاورزی و باغبانی
