امسال پیاز زیادی در کشور کشت شد که این امر منجر به اشباع بازار شده و مازاد این محصول طی دو هفته قبل در معرض فساد و تبدیل به ضایعات کشاورزی قرار گرفته است.
وزارت جهاد کشاورزی همچون دو سال قبل که به موضوع سیب زمینی ورود و مازاد تولید را از سیب زمین کاران خریداری کرد امسال هم مبادرت به خرید حمایتی پیاز کرده است.
اما مسئله این است که چرا هر سال در کشور شاهد بیش‌بود محصولی و کم‌بود محصولی دیگر هستیم؟
مصطفی دارایی‌نژاد، رئیس پیشین اتحادیه بار فروشان در خصوص بیش‌بود و کم‌بود هر ساله محصولات کشاورزی به خبرنگار مهر گفت: بیش از ۳۰ سال است که پیشنهاد داده‌ایم الگوی کشت در کشور اجرا شود. با کشت قراردادی دیگر شاهد بیش‌بود محصولات و از بین رفتن آنها نخواهیم بود.
وی افزود: متولی امر وزارت جهاد کشاورزی است و سال‌ها است که به این موضوع مهم توجهی ندارد. نتیجه این بی‌توجهی بیش‌بود سیب زمینی در سال ۱۴۰۲ و پیاز در سال جاری است.
وی ادامه داد: نبود الگوی کشت سبب شده تا کشاورز هر ساله بر اساس تجربه خود محصولات را کشت کند. از این رو، اگر یک سال قیمت سیب زمینی خوب باشد سال بعد کشاورزان زیادی مبادرت به کشت سیب زمینی می‌کنند. این شیوه کشت باعث شده تا هر سال کشور با کم‌بود و گرانی محصولاتی و بیش‌بود و هدر رفت محصولاتی دیگر در گیر باشد.
وی تصریح کرد: الگوی کشت منجر به ذخیره‌سازی منابع پایه شده و شاهد هدررفت آب، خاک، انرژی و… با بیش‌بود تولیدات رو به رو نخواهیم بود. امروز ترکیه با وجود داشتن منابع آب بسیار، مزرعه‌های خود را قطره‌ای آبیاری می‌کنند و با وجود تولیدات بالا و صادراتشان میزان مصرفشان بسیار پایین‌تر از کشور ما است.
وی با اشاره به وضعیت سیب زمینی در سال ۱۴۰۲ عنوان کرد: این محصول جز اقلام پرمصرف روزانه کشور بوده و نیاز بازار داخل حدود ۳.۵ میلیون تن است؛ اما سال ۱۴۰۲ ۵.۵ میلیون تن تولید شد. در صورتی به سوی افزایش تولید باید حرکت کرد که برنامه‌ریزی لازم برای صادرات آن نیز انجام شده باشد.
وی با تاکید بر این که اجرا الگوی کشت ضروری است، اظهار کرد: وقتی با یک تگرگ نابهنگام یا حمله یک آفت محصولات از بین می‌رود به دلیل نبود الگوی کشت، کشور دچار چالش می‌شود.
این مسئول صنفی یادآور شد: شیوه فعلی کشت محصولات این که کشاورز بر اساس تجربه محصولات را کشت کند و با افزایش مثلاً قیمت پیاز در سال ۱۴۰۳ سال ۱۴۰۴ تمام کشاورزان مبادرت به کشت این محصول کنند، نمی‌تواند راه درستی در مدیریت کشت باشد.
دارایی نژاد با بیان این که امسال به دلیل افزایش کشت پیاز وزارت جهاد کشاورزی ناچار به خرید این محصول شده تا کشاورزان متضرر نشوند، گفت: امروز هر کیلو گرم پیاز توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی به مبلغ ۵.۶۷۰ تومان از کشاورز خریداری می‌شود؛ اما این رقم برای کشاورز صرفه اقتصادی نداشته زیرا بهای تمام شده کشت از نرخ بذر تا سایر خدمات حدود ۷ هزار تومان بوده است.
این فعال بازار میوه و سبزیجات در ادامه سخنان خود تصریح کرد: دولت موظف است اگر محصول کشت شده‌ای در کشور بدون بازار است خریداری کند تا کشاورز متضرر نشود. سال گذشته حدود ۵ میلیون تن پیاز در کشور کشت شد و امسال این عدد به ۷ میلیون تن رسیده است و در حال حاضر شاهد ضایعات در این بخش هستیم.
وی تاکید کرد: اجرای الگوی کشت ۵۰ درصد مشکلات فعلی را رفع می‌کند. دولت باید مانند ترکیه بذر و کود رایگان در اختیار کشاورز قرار دهد در ادامه از محل درآمد حاصل از صادرات هزینه‌های خود را تأمین کند.
دارایی نژاد در بخشی دیگر از سخنان خود اضافه کرد: سال‌ها تکرار کرده‌ایم این حجم ارز برای واردات موز از کشور خارج می‌شود در حالی که موز و انبه را می‌توان در سیستان و بلوچستان، میناب، بندر عباس و… کشت کرد. پس از ۱۵ سال فریاد زدن تازه کشت موز در کشور آغاز شده است.
وی افزود: زمانی هند کشت موز نداشت اما امروز یکی از قطب‌های این محصول در جهان محسوب می‌شود.
این کارشناس حوزه کشاورزی در پایان اظهار کرد: اگر الگوی کشت اجرا شود کشاورزی هم می‌تواند نیمی از ارزآوری نفت را برای کشور به ارمغان آورد.
منبع:خبرگزاری مهر
