هفتم فروردین ماه بود که محمدرضا نیکو رئیس شعبه ۲۰ تعزیرات حکومتی تهران، از کشف جعبه‌های روغن احتکار شده در انباری واقع در بازار میوه و تره بار جلال آل احمد خبر داد. طی این ماجرا ۶۰ کارتن انواع روغن مایع احتکار شده و بیش از ۵۰۰ بسته یک کیلوگرمی شکر تنظیم بازار، در انبارهای چندین غرفه از این میدان میوه و تره بار کشف شد.
رئیس شعبه ۲۰ تعزیرات حکومتی تهران در توضیح این خبر گفت: علاوه بر روغن‌های مایع که لا به لای کارتن‌های روغن ذرت و کنجد مخفی شده بود، بیش از ۵۰۰ بسته یک کیلوگرمی شکر تنظیم بازار نیز در این غرفه کشف و میان مردم با قیمت مصوب توزیع شد.
وی افزود: البته ما در دیگر غرفه‌های این میدان نیز مقادیر کمتری روغن دپو شده یافتیم که آن نیز میان مردم توزیع شد، اما همه این روغن‌های کشف شده در این چهار غرفه متعلق به یک نفر بود.
نیکو تاکید کرد: میادین میوه و تره بار حتماً باید تحت نظارت مسئولان میادین باشند و انتظار ما این است که بیشتر از این‌ها نظارت کنند چرا که میادین مانند مغازه‌های سطح شهر نیستند که شاید نظارت بر آن‌ها کمی مشکل باشد.
احتکار روغن مایع آن هم در بازار میوه و تره بار که محصولات باید با نرخ مصوب دولتی با قیمتی پایین‌تر از سطح شهر به شهروندان ارائه شود، امری است که حساسیت زیادی را بر می‌انگیزد. به علاوه آن هم در شرایطی که طی چند ماه گذشته، قیمت و همچنین موجودی روغن در کشور شرایط پر تلاطمی را سپری کرده، کشف روغن‌های دپو شده تفسیر چندان مثبتی ندارد و احتمالاً این محصول با هدف دپو و سپس فروش به قیمت بالاتر احتکار شده بود.
از حوالی آبان ماه سال ۹۹، روغن مایع در بازه‌های زمانی مختلف در بازار نایاب شد و مردم با قفسه‌های خالی روغن در مغازه‌ها و فروشگاه‌ها روبرو بودند. این امر موجب شد تا طی چند ماه گذشته میزان تقاضا برای این محصول افزایش یابد و قیمت آن نیز روند بالا و پایینی را طی کند.
حال در این شرایطی که میزان تقاضا برای این محصول زیاد است به علاوه در ایام نوروز که باید کالاها به مقدار کافی و قیمت مناسب در بازارها توزیع شود، شاهد دپو و احتکار روغن و شکر تنظیم بازار در انبارهای یکی از میادین میوه و تره بار هستیم.
این در حالی است که در شرایط کنونی افزایش نظارت مسئولین مربوطه بر نحوه توزیع و عرضه کالاها باید بیش از هر زمان دیگری باشد تا از تخلفات این چنینی جلوگیری شود.
ماجرای کشف محصولات دپو شده از زبان معاون بهره‌برداری سازمان میادین
در همین راستا علی عفتی معاون بهره‌برداری و بهداشت سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار در گفتگو با خبرنگار مهر، با توضیح در خصوص کشف ۶۰ کارتن روغن مایع احتکار شده در انبارهای چندین غرفه از میدان میوه و تره بار جلال آل احمد گفت: قبل از هر چیز لازم است بگویم که استفاده از کلمه احتکار در این خصوص اصولاً نه موضوعیت دارد و نه به لحاظ حقوقی درست است. اولاً طبق تعریف احتکار، حبس و ذخیره کالاهای مصرفی به قصد گران‌تر فروختن آن است.
وی افزود: با توجه به ساختار میادین میوه و تره بار، اصولاً انباری برای ذخیره و نگهداری کالایی با این قصد وجود ندارد. ثانیاً کالاهای تنظیم بازار از جمله روغن به صورت امانی در اختیار غرفه‌داران قرار می‌گیرد تا آن را بین شهروندان و متقاضیان توزیع کنند و این کالاها، جزو اموال غرفه‌دار محسوب نمی‌شوند.
عفتی عنوان کرد: روغنی که در یکی از غرفه‌های میدان میوه و تره بار جلال کشف و ضبط شده، ۳۰ کارتن و هر کارتن شامل ۹ بطری روغن ۸۰۰ گرمی از مجموع ۲۹۰ کارتن روغنی بوده که در آخرین روزهای اسفند سال گذشته برای توزیع در بین شهروندان در اختیار این غرفه‌دار قرار گرفته بود و وی ملزم به توزیع آن‌ها بود که ۲۶۰ کارتن آن را توزیع کرده بود و ۳۰ کارتن باقی مانده بود. پس از مشاهده و کشف روغن‌ها، بلافاصله تمامی آن در بین شهروندان، توزیع و پس از اتمام کامل محصول، غرفه متخلف با نصب بنر تعطیل شد. بنابراین، اتفاق رخ داده مشمول تعریف احتکار نمی‌شود و شاید بتوان آن را اختفا نامید.
وی در پاسخ به این سوال که اقدام اجرایی سازمان مدیریت میادین برای مقابله با موضوع احتکار چیست، عنوان کرد: مجدداً تأکید می‌کنم که اساساً بحث احتکار در میادین میوه و تره بار منتفی است اما تخلف و پیشگیری از آن، اشکال مختلفی دارد. اولین روش، نظارت مستقیم و مستمر مدیران میادین بر فعالیت غرفه‌داران است. روش دیگر، کنترل دستگاه‌های نظارتی سازمان مدیریت میادین و همچنین نظارت‌های مردمی از جانب شهروندان است.
معاون بهره‌برداری و بهداشت سازمان مدیریت میادین ادامه داد: علاوه بر این کنترل سامانه ثبت تناژ نظارت نهایی را اعمال می‌کند و با هر گونه مغایرتی برابر با ضوابط برخورد می‌شود. البته سازمان مدیریت میادین، همواره از نظارت رسانه‌ها و شهروندان بهره‌مند شده است. مدیرعامل سازمان نیز بارها اعلام کرده است که به انتقادات و شکایات شهروندان با سرعت و دقت پاسخ می‌دهیم و رسانه‌ها به طور مستمر و روزانه رصد می‌شوند تا در صورت مشاهده هرگونه انتقاد یا شکایتی در کوتاه‌ترین زمان ممکن، مسئله مطروحه مورد پیگیری و رسیدگی قرار گیرد.
عفتی در پاسخ به این سوال که موضع سازمان مدیریت میادین نسبت به کشف این روغن‌های احتکاری و مسئله احتکار کالا در میادین چیست، ابراز داشت: حفظ حقوق شهروندان، مهم‌ترین خط قرمز و اولویت نخست سازمان مدیریت میادین شهرداری تهران است و با هرگونه تخلفی بدون هیچ گونه اغماض و رافتی مطابق قانون و با جدیت برخورد می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: چنانکه در مورد اخیر نیز علاوه بر فسخ قرارداد، ضبط سپرده و تعطیلی غرفه بهره‌بردار خاطی، کارگری که مبادرت به پنهان کردن روغن‌ها کرده بود نیز به عنوان کارگر متخلف، دیگر در هیچیک از میادین و بازارهای میوه و تره بار، امکان فعالیت ندارد.
اعتماد عمومی را خدشه دار نکنیم
با این حال انتظار می‌رود تا سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار به عنوان نهاد متولی و ناظر بر عرضه محصولات با قیمت مصوب دولتی به شهروندان، نظارت بیشتری بر روی غرفه‌ها و بازارهای تحت پوشش خود داشته باشد. بازدیدهای دوره‌ای بازرسان سازمان‌های مسئول، در نظر گرفتن مجازات‌های بازدارنده برای تخلفات و برخورد جدی با متخلفین ازجمله اقداماتی است که انتظار می‌رود سازمانی همچون سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار، برای مقابله با رخ دادن تخلفاتی نظیر احتکار محصولات انجام دهد.
چراکه رخ دادن این گونه اتفاقات در بخش‌های دولتی و مورد اعتماد مردم، می‌تواند اعتماد عمومی جامعه را خدشه دار کرده و سلامت نهادها را نیز زیر سوال ببرد.
