با وجود تصویب لایحه الگوی کشت از سال ۸۸ و اهمیت فراوان آن در بخش تنظیم بازار محصولات کشاورزی، اما این مصوبه به بهانه‌های مختلف اجرا نشده و هر یک از مسئولان وزارت جهاد کشاورزی تنها شعار اجرای آن را طی سال‌های اخیر داده اند.
خاوازی وزیر جهاد کشاورزی با در دست گرفتن سکان این وزارتخانه از همان روز‌های نخست وزارت، از اجرای مصوبه الگوی کشت در سال زراعی جدید خبر داد که با این وجود تمامی کشاورزان نسبت به این موضوع امیدوار شدند، درحالیکه با گذشت بیش از ۷۰ روز از سال زراعی جدید خبری از اجرای الگوی کشت نیست، گرچه بسیاری از دست اندرکاران بخش کشاورزی از اجرای پایلوت الگوی کشت در برخی استان‌ها خبر می‌دهند.
بسیاری از دست اندرکاران و کارشناسان بخش کشاورزی بر این باورند تا زمانیکه نرخ گذاری محصولات کشاورزی بر پایه و اساس هزینه‌های واقعی تولید به منظور جلوگیری از کشت بی رویه محصولات آب بر صورت نگیرد، مصوبه الگوی کشت با اجرای دستوری به جایی نمی‌رسد و به عبارت دیگر قیمت گذاری محصولاتی همچون گندم، جو، کلزا، چغندرقند و برنج باید متناسب با هزینه‌های واقعی تولید و تورم باشد تا کشاورزان به سمت و سوی کشت محصولات صیفی نروند که درنهایت به سبب ازدیاد تولید و مشکلات تنظیم بازار، هزینه مالی به دلیل خرید حمایتی محصول روی دست دولت بگذارد.
ماجرا تنها به این جا ختم نمی‌شود چرا که عضو شورای مرکزی خانه کشاورز اجرای مصوبه الگوی کشت را پروژه بسیار سخت و بزرگ می‌داند و آن را به ساخت واکسن کووید ۱۹ تشبیه کرد و معتقد است که با اجرای پایلوت مصوبه الگوی کشت، آینده بخش کشاورزی روشن است و بساط مشکلات تنظیم بازار برای همیشه برچیده می‌شود.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا از آخرین وضعیت اجرای مصوبه الگوی کشت و علت اجرا نشدن سراسری آن در سال زراعی جدید و محقق نشدن وعده وزیر جهاد کشاورزی با خبر شویم:
تعیین تکلیف دستوری الگوی کشت شدنی نیست
سید جعفر حسینی مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به اینکه الگوی کشت شعاری بیش نیست، اظهار کرد: تازمانیکه برنامه ریزی برای تامین ابزار و اجرای صحیح الگوی کشت نباشد، به جایی نمی‌رسیم.
وی قیمت محصولات کشاورزی را یکی از ابزار‌های اجرای مصوبه الگوی کشت اعلام کرد و افزود: کشاورزان در زمان کشت با نگاه به قیمت سال قبل محصولات کشاورزی، تصمیمات مربوط به کشت را اتخاذ می‌کنند، به همین خاطر قیمت خرید تضمینی محصولات بزرگترین و مهمترین ابزار اجرای الگوی کشت است.
حسینی ادامه داد: نرخ گذاری محصولات کشاورزی بر پایه و اساس هزینه‌های واقعی تولید و برمبنای تامین چند قلم کالای اساسی به منظور جلوگیری از کشت بی رویه محصولات آب بر باید صورت گیرد.
مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به اینکه قیمت گذاری محصولات اساسی در اجرای الگوی کشت تاثیر بسزایی دارد، بیان کرد: اعلام نرخ منطقی خرید تضمینی محصولات کشاورزی موجب شده تا کشاورزان به کشت‌های پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی ترغیب شوند که با این وجود از کشت محصولاتی که کمتر مورد نیاز است، جلوگیری می‌شود. به عنوان مثال گندم، جو، کلزا، چغندرقند و برنج باید به گونه‌ای قیمت گذاری شود که مورد استقبال کشاورزان قرار گیرد.
وی افزود: با وجود آنکه کشت محصولات گندم، جو، کلزا جزو کشت‌های پاییزه محسوب می‌شود، از این رو استقبال کشاورزان از کشت محصولات اساسی کاهش کشت محصولات صیفی همچون سیب زمینی، هندوانه، هویج و گوجه فرنگی را به همراه دارد.
این مقام مسئول با بیان اینکه کشت محصولات آب بر به زیان جامعه کشاورزی تمام می‌شود، گفت: با استمرار کشت محصولات آب بر، دولت برای حمایت از کشاورزان مجبور به خرید حمایتی است که این امر هزینه مالی بر دوش دولت می‌گذارد، ضمن آنکه امحای محصولات تبعات منفی برای جامعه در بر دارد.
حسینی با تاکید بر این مسئله که بزرگترین ابزار اجرای الگوی کشت در دست شورای اقتصاد است، بیان کرد: اگر قیمت‌ها متناسب با هزینه‌های تولید اعلام شود، کشاورزان به سمت کشت‌های مد نظر و پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی سوق داده می‌شوند.
مشاور ارشد نظام‌صنفی کشاورزی با اشاره به اینکه مدیریت کشت محصولات کشاورزی با ابزار قیمت دست یافتنی است، بیان کرد: مدیریت کشت با کنترل و تعیین تکلیف کشت برای کشاورزان متفاوت است، از این رو برای اجرای الگوی کشت باید مدیریت صورت گیرد چرا که با اجرای دستوری کشت به جایی نمی‌رسیم.
حسینی با تاکید بر این مسئله که اعلام قیمت مناسب برای اجرای الگوی کشت ضروری است، بیان کرد: اعلام نرخ منطقی خرید تضمینی محصولات اساسی به سبب اجرای الگوی کشت علاوه بر تامین امنیت غذایی از هدر رفت سرمایه دولت به سبب خرید حمایتی کشت محصولات آب بر جلوگیری می‌کند.
بساط مشکلات تنظیم بازار محصولات کشاورزی با اجرای الگوی کشت برچیده می‌شود
مسعود اسدی عضو شورای مرکزی خانه کشاورز، با اشاره به اینکه برای اولین بار اقدامات زیربنایی و علمی در خصوص الگوی کشت در حال تدوین و نهایی شدن است، اظهار کرد: امسال مصوبه الگوی کشت برای اولین بار به صورت پایلوت با همکاری تشکل‌های کشاورزی در برخی استان‌ها آغاز خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه اجرای الگوی کشت سیاست گذاری دقیق و اساسی نیاز دارد، افزود: علی رغم دادن شعار در تیم قبلی وزارتخانه مبنی بر اجرای الگوی کشت، اما برنامه علمی و اساسی برای تحقق این موضوع در دست نداشتند، درحالیکه هم اکنون اقدامات خوبی بویژه در معاونت تولیدات گیاهی در حال انجام است.
اسدی از اجرای پایلوت اجرای الگوی کشت در چند استان خبر داد و گفت: با اجرای سراسری الگوی کشت در تمام کشور می‌توان امیدوار بود که برای همیشه وضعیت نامطلوبی که در طول چند دهه گذشته برای تامین غذا در بخش کشاورزی شاهد هستیم، مرتفع شود.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ادامه داد: هر سال تعدادی از محصولات کشاورزی به سبب نبود الگوی کشت به قدری ارزان می‌شود که کشاورزان متحمل زیان می‌شوند یا به قدری افزایش می‌یابد که مصرف کننده توان خرید یک کیلو پیاز، یک کیلو گوجه فرنگی یا سایر محصولات را ندارند.
وی با اشاره به اینکه آینده بخش کشاورزی با اجرای پایلوت الگوی کشت روشن است، بیان کرد: برآورد‌ها حاکی از آن است که با اجرای الگوی کشت تا پایان سال بساط مشکلات تنظیم بازار برای همیشه برچیده شود.
اسدی اجرای الگوی کشت را به واکسن کووید ۱۹ تشبیه کرد و گفت: اجرای مصوبه الگوی کشت پروژه بسیار سخت و بزرگی است که نباید آن را کار آسانی در نظر گرفت.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ادامه داد: خبر‌های خوبی از اجرای الگوی کشت تا پایان سال در کشور شاهد خواهیم بود و باید پایلوت مرحله‌ای را آزمون کنیم و سپس آن روش را در کل کشور کار کرد تا بازدهی آن را دید.
اجرای الگوی کشت در محصولات گندم و جو کلید خورد
علی خان محمدی مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی از اجرای پایلوت الگوی کشت خبر داد و گفت: وزیر جهاد بنابر مصوبه مجلس به تمامی استان‌ها اجرای الگوی کشت را اعلام کرده است.
وی افزود: با وجود خرده پا بودن کشاورزی، اجرای مصوبه الگوی کشت کمی زمان بر است، اما امسال به کشاورزان استان‌ها مقدار زمین‌هایی که باید به زیر کشت گندم و جو بروند را اعلام کرده اند.
خان محمدی ادامه داد: هیچ سالی مسئولان اعلام نمی‌کردند که سه میلیون تن جو نیاز داریم، اما امسال این موضوع را اعلام کردند.
مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی با اشاره به اینکه تا پایان دولت دوازدهم کمتر از ۵ تا ۶ ماه زمان باقی است که در این مدت معلوم نیست در کابینه جدید چه برنامه‌ای اتفاق بیفتد.
این مقام مسئول در پایان تصریح کرد: کشاورزان بزرگ، کشاورزی قراردادی را رعایت می‌کنند که امیدواریم برای پایداری تولید همه به این سمت و سو روند که با برنامه کشت و تولید را آغاز کنند.
سرویس خبری : کشاورزی و باغبانی
