ماجرای شلوغی صفوف نانوایی ها و تعطیلی برخی از این واحدهای صنفی از اواخر خردادماه در کلانشهر مشهد خودنمایی کرد و مسوولان در ادارات صنعت، معدن و تجارت، فرمانداری، غله و حتی جهاد کشاورزی عوامل متعددی را در بروز این مشکل دخیل دانستند.
اتحادیه صنف نانوایان مشهد طی هفته های گذشته ازدحام جمعیت و شلوغی صفهای نان در مشهد به ویژه در اطراف حرم مطهر رضوی را به خاطر افزایش شمار زائران و گردشگران این کلانشهر عنوان کرده است.
در پی مطرح شدن این موارد معاون توسعه و برنامه ریزی فرمانداری مشهد از توزیع ۲۱۰ تن آرد مازاد بر سهمیه برای نانوایی های اطراف حرم مطهر رضوی خبر داد و گفت: این مقدار آرد برای حدود ۴۰ نانوایی در اطراف حرم مطهر رضوی از جمله ۱۸ نانوایی در حاشیه رینگ اولیه حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) در حال توزیع است.
شکوه میرشاهی افزود: علت اتخاذ این تصمیم در کارگروه آرد و نان استان ورود زائر و مسافر بسیار به مشهد طی روزهای گذشته است و مقرر شد با این توزیع، نیاز جمعیت زائر و مجاور اطراف حرم مطهر امام هشتم (ع) به نان تامین شود.
وی تعداد نانوایی های شهرستان مشهد را ۲ هزار و ۴۰۵ واحد اعلام کرد و گفت: ماهانه حدود ۲۵ هزار تن آرد بین این تعداد نانوایی توزیع می شود و از جهت توزیع آرد در شهرستان کمبودی وجود ندارد.
فرماندار مشهد هم در جلسات متعدد رفتار مسوولانه مدیران در قبال مشکل نان مشهد را خواستار شد.
محمد رضا هاشمی در یکی از جلسات کارگروه آرد و نان شهرستان مشهد اظهار داشت: مشکلات آرد و نان مشهد باید به سرعت رفع شود، نان خوارک غالب مردم است و همه مدیران ذیربط باید رفتار مسوولانه در رفع نارضایتی های مردم در این زمینه داشته باشند.
با وجود این اظهار نظرها فعالیت عادی نانوایی ها در مشهد تا روز سه شنبه ۲۹ تیرماه سروسامان نیافته است.
مصرف نان در دامداری ها
البته سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اوایل تیرماهعامل مشکلات حوزه آرد و نان را مساله دیگری توصیف کرد و گفت: از سال ۱۳۹۸ تاکنون قیمت مصوب نان و آرد افزایشی نداشته و این در حالی است که مصرف کنندگان جدید از جمله دامداران به حوزه نان اضافه شده اند.
جواد خزایی افزود: دامداران به دلیل خشکسالی و کمبود علوفه، به سمت خرید نان و دادن آن به دام رو آورده اند و این موضوع تامین نان برای مصرف کنندگان قبلی را دچار مشکل کرده است.
وی اضافه کرد: دامداران که پیش از این هر کیلو علوفه را ۲ تا سه هزار تومان خریداری می کردند، اکنون با افزایش قیمت علوفه به کیلویی ۶ تا هفت هزار تومان می بینند که خرید نان صرفه اقتصادی بیشتری دارد لذا چندین نفر از دامداران در صفهای نانوایی ایستاده و هر کیلو نان را سه هزار تومان خریداری کرده و به دام خود می دهند.
خزایی ادامه داد: گزارشهایی به ما رسیده است که میزان خرید نان توسط دامداران در روستاها زیاد شده است لذا تقاضای نان از روستاها به شهرها کشیده شده و این موضوع کمبود جدی نان در سطح شهری مانند مشهد را رقم زده است.
خروج آرد از شبکه توزیع
فعالان صنفی در حوزه کارخانه های آرد خراسان رضوی اما خروج آرد دولتی از شبکه توزیع را عامل تعطیلی خبازی ها عنوان کرده اند.
رییس انجمن صنفی کارخانجات آرد استانهای خراسان گفت: در این حوزه هم کارخانه های آردبر و هم نانوایان تخلف می کنند. حواله آرد ۹۰۰ تومانی برای نانوایی آزادپز تبدیل به کیسه آرد ۲۱۰ هزار تومانی شده و سر از واحد صنعتی درمی آورد یعنی آرد دولتی از شبکه خارج می شود.
حسن حسینی افزود: بخشهای صنف و صنعت خراسان رضوی ماهانه ۱۵ هزار تن گندم نیاز دارند اما سهمیه ای که شرکت غله به این بخشها اختصاص داده تنها ۲ هزار و ۳۰۰ تن است و این به معنای خالی ماندن ۱۳ هزار تن ظرفیت جذب گندم توسط صنوف و کارخانه های آردبر استان است.
قاچاق آرد به افغانستان
فرماندار سابق مشهد نیز که تا چند روز دیگر به عنوان منتخب شورای شهر مشهد کار خود را آغاز می کند علت اصلی مشکلات آرد را قاچاق این کالا از استان به افغانستان عنوان کرده است.
حسن موحدیان افزود: با مساله نان در مشهد طی حدود یک دهه فعالیتم در فرمانداری مشهد آشنا هستم و البته امروز نیز مساله خشکسالی و کمبود علوفه می تواند یکی از دلایل خرید نان توسط دامداران به قرار هر کیلو ۸۰ هزار ریال باشد تا این محصول را به مصرف دام برسانند.
وی ادامه داد: اما باید توجه داشت الان در افغانستان خشکسالی است و شاهد قاچاق حجم عظیمی از آرد استان به کشور همسایه هستیم از طرفی بر اساس اطلاعی که از شورای آرد و نان و اداره غله دارم سهمیه آرد نانوایی ها نیز کم نشده است.
عضو منتخب ششمین دوره شورای اسلامی شهر مشهد گفت: معتقدم مهمترین مساله در خروج آرد از شبکه توزیع دولتی، قاچاق این محصول به افغانستان است چون آرد در ایران ارزان است و افغانستان نیز به واسطه خشکسالی نیازمند آرد است.
موحدیان افزود: با اتکا به تجربه ام معتقدم دولت باید آرد را به قیمت تمام شده به آن سوی مرزها بفروشد چرا که اگر جلوی قاچاق را بگیرد این اقدام موجب سیل مهاجرت ساکنان کشور همسایه به ایران می شود و مشکلات جدیدتری را شاهد خواهیم بود.
بداخلاقی صنفی نانوایی ها!
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان رضوی اما در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بداخلاقی صنفی را عامل ایجاد مشکلات کنونی در عرضه نان و تشکیل صفهای طولانی در برابر نانوایی‌های استان دانست.
حمیدرضا نوری با تاکید بر تامین آرد مورد نیاز خبازی ها افزود: از دی ماه سال گذشته تا کنون در سه مرحله، سهمیه آرد نانوایی‌های استان خراسان رضوی در مجموع ۲ هزار و ۲۱۰ تن افزایش یافته است.
وی با بیان این که در مرحله آخر نیز پیشنهاد افزایش ۵۰۰ تن آرد به سهم نانوایی‌های فعال در مسیرهای اصلی، مشروط به افزایش ساعات پخت داده شده است ادامه داد: متاسفانه شاهد ارائه اطلاعات اشتباه از سوی نانوایان به مردم، مبنی بر کمبود آرد و کاهش سهمیه نانوایی‌ها هستیم در حالی که این امر واقعیت ندارد.
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان رضوی تصریح کرد: تمامی نانوایی‌های استان سهمیه معمول خود را دریافت می کنند و با توجه به افزایش سهمیه، دیگر دلیلی برای کمبود نان وجود ندارد مگر آن که تخلفی در این رابطه نسبت به فروش خارج از شبکه آرد انجام دهند بنابراین با تمامی واحدهای متخلف در این رابطه برخورد می‌شود.
نوری در عین حال خواست نانوایان برای افزایش نرخ نان را خواسته بی راهی ندانست و افزود: هزینه‌های تولید از جمله تجهیزات، هزینه کارگر، بیمه و هزینه انرژی رشد فزاینده‌ای داشته و افزایش نرخ نان در چنین شرایطی منطقی است اما به هیچ وجه بداخلاقی صنفی در این رابطه پذیرفته نمی شود.
افزایش ۴۰ درصدی قیمت نان
رییس اتحادیه صنف نانوایان مشهد هم گفت: نرخ نان در مشهد از سال ۱۳۹۸ اصلاح نشده بود اما سایر هزینه های نانوایان در بخشهای مختلف به ویژه دستمزد کارگران افزایش یافته بود که این موضوع بر کیفیت و کمیت نان تاثیر داشت.
مصطفی کشتگر افزود: در هفته های اخیر شاهد شلوغی صفهای نان، کاهش کارگران نانوایی ها و بروز مشکلات متعدد در نانوایی های مشهد بودیم که خواسته همه آنان اصلاح نرخ نان متناسب با افزایش هزینه هایشان بود.
وی ادامه داد: براساس مصوبات کارگروه استانی گندم، آرد و نان، قیمت انواع نان یارانه ای و نیمه یارانه ای در این شهر ۴۰ تا ۴۳ درصد افزایش یافت همچنین نرخنامه های جدید برای نانوایی های یارانه ای و نیمه یارانه ای در مشهد از دیروز توزیع شده است و نانوایان ملزم به فروش نان براساس نرخ مصوب هستند.
تعهد نانوایی ها به افزایش کیفی و کمی نان در مشهد
معاون توسعه و برنامه ریزی فرماندار مشهد نیزگفت: با توجه به اعلام نرخ جدید نان به نانوایی ها اصرار داریم تا نرخنامه ها نصب شود و نانوایی ها نرخ را رعایت کنند لذا اقدامات بازرسی و نظارت به صورت گسترده در حوزه روستاها و شهر مشهد بیش از پیش پیگیری می شود.
شکوه میرشاهی با بیان این که روزانه حدود ۴۰ نانوایی در این شهرستان بازرسی می شود افزود: تاکید داریم از امروز که نرخ جدید اعلام شده نظارتها بیشتر خواهد شد.
وی در پاسخ به این که آیا افزایش قیمت نان موجب رفع مشکل تولید این محصول و حذف صف نانوایی ها خواهد شد گفت: اتحادیه نانوایان معتقد بود علت خروج آرد از شبکه توزیع به دلیل عدم صرفه اقتصادی تولید نان برای نانوایی هاست و از طرفی کاهش کیفیت نان را به دلیل عدم به کارگیری کارگر ماهر به واسطه نرخ بالای دستمزد کارگران نانوایی اعلام می کرد.
معاون فرماندار مشهد اظهار کرد: با دلایل ذکر شده در عمل افزایش نرخ نان می تواند زمینه به کارگیری کارگر ماهر را در نانوایی ها فراهم کرده و این اصناف را متعهد کند تا از خروج آرد از شبکه توزیع جلوگیری کنند.
۶ هزار و ۴۹۰ نانوایی در استان ۶ میلیون و ۸۷۰ هزار نفری خراسان رضوی مجوز فعالیت دارند که از این تعداد ۲ هزار و ۳۸۰ واحد در مشهد خدمات می دهند.
شهرستان ۳.۵ میلیون نفری مشهد علاوه بر کلانشهر سه میلیون نفری مشهد ۲ شهر رضویه و ملک آباد و ۴۰۰ روستای کوچک و بزرگ را در خود جای داده است.
