اصلاح نظام یارانه‌ها در جهت عادلانه‌تر شدن و واقعی شدن نرخ روغن خوراکی باعث شد احتکار روغن، افزایش بی‌رویه صادرات محصولات حاوی روغن و خروج غیرقانونی روغن از کشور کاهش پیدا کند؛ این در حالی است که پیش از این به دلیل پایین بودن نرخ روغن خوراکی داخلی نسبت به کشورهای همسایه با قاچاق این محصول مواجه بودیم.
درواقع به علت ارزان بودن روغن خوراکی در ایران نسبت به کشورهای همسایه، در سال‌های اخیر در کشورهای عراق، افغانستان و پاکستان نیز روغن یارانه‌ای ایران به‌طور قاچاق منتقل می‌شد و منابع ارزی ملت ایران به جیب کشورهای همسایه می‌رفت.
بنابراین گزارش، سال گذشته با تقاضای کاذب مصرف روغن خوراکی روبرو شدیم که با حذف و اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی و واقعی شدن قیمت‌ها مصرف نیز به سمت واقعی شدن حرکت کرده است؛ البته اخیراً با کاهش مصرف برخی کالاها همچون انواع سس، تن ماهی و محصولاتی که حاوی روغن است، نیز مواجهیم.
طبق آمارها نیاز ماهانه کشور به روغن خوراکی بین ۱۴۰ تا ۱۶۰ هزار تن است که نشان می‌دهد نیاز سالانه کشور به روغن بین ۱.۵ تا ۲ میلیون تن است، البته هر ساله نزدیک ۵۰۰ هزار تن روغن خوراکی از محل روغن‌کشی‌های داخلی تامین می‌شود.
در سال‌های اخیر میزان ورود متداول روغن خام کشور بین ۹۰۰ هزار تن تا یک‌میلیون و ۹۰۰ هزار تن بوده است. بر اساس آمار سال ۱۴۰۰ حدود ۱.۹ میلیون تن روغن خام به ارزش ۲.۵ میلیارد دلار وارد کشور شده بود.
در سال ۱۴۰۰ نزدیک ۲ میلیون و ۲۷۰ هزار تن دانه روغنی وارد کشور شد که از این میزان نزدیک ۴۰۰ هزار تن روغن خام از محل واردات دانه‌های روغنی تامین شد.
همچنین سال ۱۴۰۰ – ۱۴۰۱ نزدیک ۲۹۱ هزار تن انواع دانه‌های روغنی که از این میزان حدود ۲۶۶ هزار تن کلزا بوده وارد کارخانه‌های روغن‌کشی شد که بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تن تولید روغن را نشان می‌دهد.
وضعیت تولید بیانگر آن است که کمبودی در روغن خوراکی موردنیاز خانوار، صنف و صنعت نداریم و روغن به میزان کافی در کشور موجود است.
در بحث مصرف نیز طبق آمار اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱ روغن خوراکی کشور نزدیک ۱۳۵ هزار تن شد درحالی‌که در مدت مشابه سال ۱۴۰۰ این رقم ۲۰۹ هزار تن بود که حدود ۳۵ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
مصرف روغن خانوار در اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱ نزدیک ۸۴ هزار تن است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۳۶ هزار تن بود که حدود ۳۸ درصد کاهش داشته است.
روغن صنف و صنعت در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ حدود ۵۰ هزار تن شد درحالی‌که در سال ۱۴۰۰ حدود ۷۲ هزار و ۴۰۰ تن بود که ۳۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
با اصلاح نظام یارانه‌ای و افزایش قیمت روغن خوراکی، این کالا در فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای عرضه به مصرف‌کنندگان با قیمت‌های جدید وجود دارد، اما ممکن است برخی مغازه‌های کوچک مانند سوپرمارکت‌ها به دلیل کاهش توان خرید به‌جای خرید ۴ کارتن روغن اکنون خرید خود را به دو کارتن در ماه رسانده‌اند تا با اتمام محصول خرید مجدد را انجام بدهند؛ این به معنای این نیست که ما در کشور با کمبود روبرو هستیم.
در پی اصلاح نظام یارانه‌ای قیمت مصوب برای مصرف‌کنندگان روغن مایع آفتابگردان ۸۱۰ گرمی پخت‌وپز ۶۳۰ هزار ریال و روغن مایع ۸۱۰ گرمی سرخ‌کردنی ۶۲۰ هزار ریال تعیین‌شده است.
قیمت روغن افزایش مجددی نخواهد داشت
«امیر هوشنگ بیرشک» دبیر انجمن صنایع روغن نباتی کشور در خصوص وضعیت تولید و توزیع روغن نباتی در کشور گفت: در حال حاضر روغن موردنیاز کشور تامین است و کمبودی در این خصوص نداریم.
وی اظهار داشت: با اصلاح نظام یارانه‌ای قیمت روغن اصلاح‌شده و اکنون با قیمت‌های مصوب و جدید به بازار عرضه می‌شود و هیچ برنامه‌ای برای افزایش مجدد قیمت روغن در کشور نداریم.
