بنابر آمار سالانه حدود ۴.۵ میلیون تن کنجاله سویا و ۱۰ میلیون تن ذرت به عنوان خوراک دام و طیور وارد کشور می شود که مسئولان وزارت جهاد با جایگزینی گیاهان کم آب بدنبال کاهش خروج ارز از کشور هستند.
براین اساس معاونت امور دام وزارت جهاد چندی پیش اعلام کرد که اکنون برای تنوعبخشی به خوراک دام و طیور حدود ۱۳ قلم نهاده از جمله کنجاله کلزا، کنجاله پنبه دانه، کنجاله آفتابگردان، ذرت خوشهای یا سورگوم و چند قلم گیاهان کمآببر را به معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی برای ورود و عرضه در سامانه بازارگاه نهادهها معرفی شده است.
در همین راستا علیرضا آقا شاهی رئیس بخش تحقیقات تغذیه دام و طیور موسسه تحقیقات علوم دامی کشور با اشاره به اینکه بیش از ۷۰ درصد هزینه های دامداری ها را خوراک مصرفی شامل می شود، گفت: با بهره برداری از خوراک کامل دام، این هزینه ها را به نسبت های مختلف در دامداری های گوناگون، کاهش داد و خلاء عملکردی موجود را تا حدودی پر کرد.
آقاشاهی با اشاره به اینکه حدود ۴۰ درصد جو و بالای ۸۰درصد ذرت و کنجاله مصرفی در خوراک دام از خارج از کشور وارد می شود، افزود: طبق آمارهای موجود، بیش از ۴۰ درصد تولیدات دامی اعم از گوشت و شیر، در واحدهای متوسط و خرده پا انجام می شود. این در حالی است که چنین واحدهایی یا بهره کمی از دانش تغذیه دارند و یا امکان بکارگیری آن در مزرعه به دلایل مختلف را ندارند.
رئیس بخش تحقیقات تغذیه دام و طیور ادامه داد: محققان علوم دامی برای حل مشکل تامین خوراک، برای دامداران متوسط و کوچک، به پژوهش های گسترده ای در قالب خوراک کامل دست زده اند تا خلاء بهره وری را کاهش دهند. با توجه به ظرفیت هایی که در کشور وجود دارد به طور قطع می توان میزان تولید نهاده های دامی را در کشور افزایش داد تا میزان کمتری از این محصول به کشور وارد شود.
همچنین افشین صدردادرس مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: نهاده به عنوان ماده اولیه تولید در بسیاری از صنایع، ارزش افزوده ایجاد می کند. براین اساس واردات نهاده دامی ذرت و کنجاله سویا، ارزش افزوده بیشتری تولید می کند. واردات نهاده دامی به عنوان ماده اولیه منجر به ایجاد اشتغال و تولید پایدار و افزایش سهم تولید ناخالص داخل می شود.
صدردادرس با بیان اینکه واردات نهاده دامی کماکان باید انجام شود، افزود: در تغذیه دام ۲ فاکتور اصلی و اساسی داریم که با جایگزینی نهاده دامی هم باید انرژی و پروتئین ماده غذایی تامین شود. اگر با جایگزینی نهاده دامی، ماده غذایی دیگری پیدا شود که ارزانتر باشد و همان انرژی و پروتئین کنجاله سویا را به ما بدهد، در جایگزینی بحثی نیست.
او با بیان اینکه هدف از ذرت و کنجاله سویا در جیره غذایی طیور ناشی از ترکیب غذایی است، افزود: با توجه به آب بر بودن ذرت، اگر ماده دیگری کشت شود که آب کمتری نیاز دارد، اما انرژی و پروتئین مورد نیاز دام را تامین می کند، مشکلی وجود ندارد و تنها نیاز است در ماده غذایی جدیدی که کشت می شود بدلیل عدم آشنایی دامداران، توسط وزارت جهاد باید در بین دامداران ترویج داده شود و همواره مزایا و نحوه تغذیه آموزش دهند.
با توجه به تولید سالانه حدود ۱۶ میلیون تن ذرت علوفه ای و حدود ۹۰۰ هزار تن ذرت دانه ای در کشور، اولویت توسعه کشت سورگوم دانه ای است، چراکه به شدت به ذرت دانه ای در تامین خوراک دام و طیور وابسته هستیم.
امکان جایگزینی نهاده دامی با ذرت و کنجاله سویا در مرغ تخم گذار وجود ندارد
حمیدرضا کاشانی رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغداران میهن گفت: بنابر سیاست معاونت بازرگانی وزارت جهاد، انحصار زدایی در بحث واردات صورت گرفته به طوریکه هم اکنون به سبب ورود شرکت های متعدد در بحث واردات، وضعیت تامین کنجاله سویا و ذرت مطلوب است.
او با بیان اینکه امکان جایگزینی نهاده دامی در صنعت طیور وجود ندارد، افزود: در تمامی کشورها کنجاله سویا، گندم و ذرت سه قلم کالای اساسی مرغ تخم گذار در دنیاست که امکان حذف یا جایگزینی جیره طیور در هیچ کشوری مرسوم نیست.
کاشانی ادامه داد: با توجه به آنکه جایگزینی نهاده دامی در صنعت مرغ تخم گذار در هیچ کشوری الگوبرداری نشده یا جیره ای در اختیار مرغداران گذاشته نشده است که اثر آن را در تولید ببینند، از این رو هیچ جایگزینی برای جیره طیور وجود ندارد.
رئیس اتحادیه مرغداران میهن با بیان اینکه ذرت، کنجاله سویا و گندم ۶۰ تا ۷۰ درصد جیره طیور را تشکیل می دهد، افزود: در تمامی کشورها در خصوص کالاهای اساسی مرغ و تخم مرغ حساسیت و نظارت وجود دارد و تنها شرایط مداخلات فرق می کند.
او گفت: در سال ۱۴۰۰ به رغم تلاش های متعدد تنها ۱۰ هزارتن تخم مرغ وارد شد، درحالیکه این رقم یه اندازه تولید ۲.۵ روز کشور است. بنابراین تولید مرغ و تخم مرغ به عنوان کالاهای اساسی امری ضروری است چراکه امکان واردات و تامین ۱۰۰ درصدی مرغ و تخم مرغ به عنوان غذایی که مردم روزانه نیاز دارند، وجود ندارد.
مرغ مورد نیاز با تامین به موقع نهاده های دامی تولید می شود
در ادامه علی ابراهیمی مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی گفت: کنجاله سویا و ذرت به عنوان اصلی ترین نهاده های مورد نیاز صنعت مرغداری محسوب می شود که شرایط اقلیم کشور اجازه تولید را نمی دهد که بتوانیم به سمت خودکفایی برویم. گرچه ارز برای واردات ذرت و کنجاله سویا از کشور خارج می شود، اما در مقابل پروتئین مورد نیاز کشور را تامین می کنیم که در صورت اعمال مدیریت صحیح، امکان ارزآوری وجود دارد.
ابراهیمی ادامه داد: وضعیت نسبی کشاورزان اجازه تولید سویا و ذرت به حد نیاز را نمی دهد، اما در مقابل وارداتی را که انجام می دهیم جزء کشورهای مطرح کننده تولیدکننده مرغ در دنیا هستیم.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی با بیان اینکه تامین به موقع نهاده دامی راهکار ایجاد بازار مصرف مطمئن در داخل محسوب می شود، گفت: با توجه به آنکه کشورهای همسایه واردکننده مرغ هستند، لذا با افزایش تولید و صادرات می توان ارزآوری مناسبی داشت.
با توجه به مشکلات واردات نهاده دامی و خروج قابل توجه ارز از کشور، تنوعبخشی به خوراک دام و طیور و جایگزینی گیاهان کمآببر، فشار را از مصرف کنجاله سویا برمیدارد، براین اساس معاونت امور تولیدات دامی بر بومیسازی خوراک دام و طیور کشور با رویکرد استفاده از گیاهان و علوفههای کمآببر تاکید دارد تا با جایگزینی آن در واحدهای دامداری، وابستگی به آن سوی مرزها به حداقل برسد.
