تولید کود و آفت‌کش با پایه گیاهی یکی از راهکارها برای تولید محصولات کم‌خطرتر و بهره‌وری بالاتر بوده که در نهایت منجر به کشاورزی پایدار می‌شود.
مریم نگهبان، عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور درباره تولید محصولات گیاه پایه برای مبارزه با آفات گیاهی به خبرنگار مهر گفت: تولید و ثبت یک آفت‌کش گیاهی بر پایه گیاهان بومی منطبق با استانداردهای ملی و بین‌المللی برای اولین بار در ایران، به عنوان گامی در کاهش وابستگی به آفتکشهای شیمیایی و توسعه کشاورزی پایدار است.
راه‌حل سبز برای کشاورزی پایدار جهانی
این کارشناس حوزه کشاورزی با تاکید بر اهمیت تولید آفتکشهای گیاهی به عنوان راه‌حلی سبز برای کشاورزی پایدار جهانی گفت: در جهان امروز، بحران‌های زیست‌محیطی و نگرانی‌های فزاینده درباره سلامت انسان، کشاورزی را به سمت روش‌های پایدار سوق داده است. در این میان، آفتکشهای گیاهی به عنوان جایگزینی ایمن و سازگار با طبیعت، توجه جهانی را به خود جلب کرده‌اند.
وی در مورد مزایای این ترکیبات در مقایسه با سموم شیمیایی عنوان کرد: آفتکشهای گیاهی برخلاف آفتکشهای شیمیایی از ترکیبات طبیعی مشتق شده از گیاهان، قارچ‌ها یا باکتری‌ها ساخته می‌شوند. بنابراین کم‌خطر و سازگار با اکوسیستم هستند.
وی ادامه داد: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت و سازمان خواربار جهانی (فائو)، سالانه حدود ۳ میلیون نفر در جهان به دلیل مواجهه با آفتکشهای شیمیایی دچار مسمومیت می‌شوند، در حالی که استفاده از آفتکشهای طبیعی می‌تواند این رقم را به شدت کاهش دهد.
محقق مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور با اشاره به حرکت جهان به سمت مصرف آفتکشهای گیاهی گفت: سلامت انسان، حفظ محیط زیست، توسعه تجارت جهانی و اقتصاد پایدار از مهمترین عواملی هستند که منجر به مصرف این ترکیبات در کشاورزی جهانی شده‌اند.
وی ادامه داد: عدم باقیمانده آفتکشهای خطرناک در محصولات کشاورزی در نتیجه استفاده از آفتکشهای گیاه پایه، منجر به کاهش بیماری‌های ناشی از مصرف مواد شیمیایی در جوامع شده و به طور مستقیم روی سلامت انسان‌ها تأثیر دارد. از سوی دیگر با جلوگیری از آلودگی آب، خاک و کاهش تلفات حشرات مفید مانند زنبورهای عسل نقش مهمی در حفظ محیط زیست ایفا می‌کند.
نگهبان ضمن اشاره به قوانین سختگیرانه اتحادیه اروپا و آمریکا درباره حد مجاز آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی گفت: محصولات ارگانیک و کم‌خطر، بازارهای صادراتی بهتری داشته و منجر به توسعه تجارت جهانی آفتکشهای گیاهی شده است. همچنین تولید این ترکیبات در داخل کشور با کاهش وابستگی به آفتکشهای وارداتی، ایجاد اشتغال در بخش تحقیقات و تولید داخلی منجر به ایجاد اقتصاد پایدار می‌شود.
محقق بخش تحقیقات آفت‌کش‌ها در مورد روند رشد جهانی آفتکشهای گیاهی، گفت: ارزش بازار آفتکشهای زیستی در سال ۲۰۲۳ میلادی به ۶.۴ میلیارد دلار رسید و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۸، با رشد سالانه ۱۵ درصد به ۱۳ میلیارد دلار برسد. بسیاری از کشورهای پیشرو سرمایه گذاری‌های کلانی در این حوزه انجام داده‌اند، اما کشورهای در حال توسعه نیز با تکیه بر تنوع گیاهی خود، در حال ورود به این عرصه هستند.
ثبت نخستین آفت‌کش گیاهی بر پایه گیاهان بومی و کنترل آفت پسته
نگهبان با اشاره به تولید اولین آفت‌کش‌گیاهی بومی در ایران گفت: محققان مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور از زیرمجموعه‌های سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی با سال‌ها پژوهش موفق شدند برای نخستین بار در ایران یک آفت‌کش گیاهی کاملاً بومی را در سازمان حفظ نباتات به ثبت برسانند. این محصول که طبق استانداردهای ملی و بین‌المللی تولید شده، گام مهمی در کاهش وابستگی به سموم شیمیایی و توسعه کشاورزی پایدار محسوب می‌شود.
این محقق بخش کشاورزی ادامه داد: هدف اصلی این آفت‌کش گیاهی، کنترل پسیل پسته به عنوان یکی از مخرب‌ترین آفات باغات پسته ایران است. همچنین از مهمترین ویژگی‌های کلیدی این آفت‌کش گیاهی، می‌توان به جایگزینی آن با آفتکشهای پرخطر شیمیایی، کاهش آلودگی محیطی، افزایش کیفیت پسته صادراتی و توسعه فناوری‌های سبز در کشور اشاره کرد.
نگهبان در پایان اظهار کرد: این دستاورد اقدامی مؤثر در حفظ محیط زیست، سلامت جامعه و اقتصاد ملی به شمار می‌رود.
منبع:خبرگزاری مهر
