بازار نهاده‌های دامی طی حدود ١۴ ماه گذشته با چالش‌ها و مشکلات جدی زیادی مواجه بوده و ادامه تولید را برای بسیاری از دامداران و مرغداران کشور با سختی مواجه کرده است.
به طوری که در مقطعی قیمت نهاده‌های دامی از جمله ذرت و سویا به دو برابر نرخ مصوب رسید و بر اساس اظهارات تولیدکنندگان و فعالان بخش خصوصی کمبود عرضه نهاده‌های دامی حتی منجر به تغییر یا کاهش جیره غذایی دام و طیور شد.
در این میان سردرگمی مسئولان دولتی و اظهار نظرات متناقض آنان بیش از هر مسأله دیگری، قابل توجه بوده است. مسئولان گاهی از توزیع کافی و مناسب نهاده‌ها خبر دادند، گاه وعده جبران دادند و این اواخر نیز توپ را در زمین یکدیگر انداختند و هر دستگاه، دستگاه دیگری را مقصر خواند. البته همچنان وعده‌های مسئولان به سرانجام نرسیده، به عنوان مثال سامانه بازارگاه که توزیع نهاده‌های دامی از طریق آن صورت می‌گیرد دچار نواقص و ایراداتی است و علی رغم وعده‌های مکرر، هنوز برخی از این ایرادات برطرف نشده است.
سوءم دیریت بالاتر از کاهش واردات
در این میان فعالان بخش خصوصی و کارشناسان صنعت دام و طیور کشور سوء مدیریت را بیش از هر مسأله دیگری عامل این نابسامانی‌ها می‌دانند.
به گفته این کارشناسان توزیع نامناسب و عدم وجود استراتژی درست و سیاستگذاری‌های غلط بیش از کاهش واردات به بخش دام و طیور کشور آسیب زده است و ما حتی در محصولی مانند ذرت دامی که افزایش واردات داشته، با چالش مواجه بوده‌ایم. در این زمینه مجید موافق قدیری، رئیس صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان کشور علاوه بر اعلام جزئیات دقیق واردات نهاده‌های دامی در سال‌جاری از کاهش واردات کنجاله سویا، دانه‌های روغنی و جو از ابتدای سال‌جاری تاکنون خبر داد و گفت: واردات کنجاله سویا ۵٣ درصد، دانه‌های روغنی ٨ درصد و جو ۵۶ درصد کاهش یافته است.
چالش در بازار ذرت دامی علی رغم افزایش واردات
وی تاکید کرد: واردات ذرت در این مدت ١٣ درصد افزایش یافته است.
وی میزان واردات کنجاله را یک میلیون و ٣٩٩ هزار و ٨١٠ تن و میزان واردات دانه‌های روغنی را یک میلیون و ٩٣٨ هزار و ١٨ تن و جو را ١ میلیون و ۵٧٠ هزار و ٧١۶ تن اعلام کرد.
به گفته قدیری در این مدت ٩ میلیون و ٢٣ هزار و ٧٨٧ تن ذرت وارد کشور شده و در مجموع ۴.١ میلیارد دلار نهاده دامی و دانه روغنی با ارز ۴٢٠٠ تومانی وارد کشور شده است.
این فعال بخش خصوصی با اشاره به نابسامانی‌های گسترده در بازار نهاده‌های دامی طی بیش از یکسال گذشته، افزود: مسئولان دولتی دلیل این مسأله را درباره جو و کنجاله سویا کاهش واردات عنوان می‌کنند اما باید به این نکته توجه کرد که بازار ذرت نیز علی رغم افزایش واردات، نوسانات زیادی را تجربه کرده است.
قدیری این مسأله را ناشی از عدم داشتن یک استراتژی و شبکه توزیع مناسب و همچنین عدم قیمت گذاری به موقع و مناسب نهاده‌های دامی و گندم داخلی خواند و گفت: در واقع این عوامل بیشتر از کاهش به موقع واردات در نابسامانی‌های بازار نهاده‌های دامی تأثیر داشته است.
اراده کافی برای کنترل و نظارت بر توزیع نیست
همچنین موسی رهنمایی، قائم مقام نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور با اشاره به وضعیت نامناسب دامداران کشور گفت: مشکل اصلی بازار نهاده‌های دامی ناشی از سو مدیریت خود دولت است؛ ردیابی چندین محموله بزرگ کار دشواری نیست که دولت نتواند این کار را انجام دهد. تمام این مسائل بخاطر این است که مجموعه دولت اراده کافی برای کنترل و نظارت در توزیع این نهاده‌ها را ندارد.
وی تصریح کرد: بخشی از نهاده‌های وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی درگیر فساد اقتصادی و رانت شده و از گردونه توزیع خارج می‌شوند.
رهنمایی با اشاره به اینکه با ادامه این روند تولید متوقف خواهد شد، گفت: متأسفانه به دلیل عدم تأمین نهاده‌های دامی، گله‌های مولد در حال حذف شدن هستند که این خسارت را هیچ چیزی نمی‌تواند جبران کند و معتقدم کسانی که باعث اخلال در سیستم تأمین و توزیع نهاده‌های شده‌اند، خیانت بزرگی به کشور کرده‌اند.
