افزایش قیمت گوشت طی سال جاری و جهش دوباره قیمت آن قبل از آغاز فصل سرما، سبب شده تا کارشناسان دلایل مختلفی برای آن اعلام کنند که از مهمترین آنها می‌توان به قاچاق دام زنده به کشورهای همسایه اشاره کرد.
هرچند شاید طبیعی است که با تورم رخ داده در مواد غذایی، گوشت نیز به تبع آن دچار افزایش قیمت شود ولی سوال اصلی این است که در استانی همچون آذربایجان‌غربی که شرایط جغرافیایی و آب و هوایی آن نقش بسزایی در گرایش مردم به دامپروری دارد؛ چرا قیمت گوشت پا به پای استان‌های مرکزی و حتی بعضا بیشتر از آن مناطق در حال بالا رفتن است؟
به نظر می‌رسد طی ماه‌های اخیر افزایش یکباره قیمت ارز و مابه التفاوت قیمت دام زنده در داخل و خارج کشور سبب شده تا قاچاق دام از آذربایجان‌غربی به کشور عراق به یکی از اهداف سوداگران اقتصادی تبدیل شود.
دامپروران و حتی مردم مناطق مرز نشین که به دامداری مشغول هستند، نیز علاقه‌مندند تا دام‌های خود را به کسانی بفروشند که قاچاقچیان دام نام دارند؛ چرا که آنان هم یکجا می‌خرند و هم به قیمت بالاتر!
قاچاقچیان دام پیش خرید می‌کنند
یکی از دامداران مناطق مرزی آذربایجان‌غربی که نخواست نامش فاش شود گفت: قاچاق دام به خارج از کشور به اندازه‌ای سود دارد که در برخی از موارد قاچاقچیان، دام مورد نیاز خود را از دامداران پیش خرید می‌کنند.
وی به علاقه برخی از دامداران برای همکاری با قاچاقچیان نیز اشاره کرد و افزود: طبیعی است که وقتی دام‌های یکی را یکجا و به قیمت بالاتر از بازار می‌خرند، او نیز مشتاق به فروش باشد.
این دامدار با تاکید بر اینکه معمولا خود دامدارها علاقه‌ای به قاچاق مستقیم دام‌هایشان ندارند، اظهار داشت: قاچاق دام هرچند پرسود است ولی ریسک بالایی دارد چرا که برخورد مرزبانان با قاچاقچیان بسیار شدت یافته است.
وی ادامه داد: دامدار بیشتر تمایل دارد تا دام‌های خود را با قیمت کمی بالا ولی بدون ریسک به فروش برساند.
قاچاقچیان دام اکثرا غیر بومی هستند
توحید یوسفی یکی از مرزنشینان آذربایجان‌غربی با بیان اینکه اکثر قاچاقچیان دام غیر بومی هستند، افزود: البته در اکثر مواقع نیز این افراد غیر بومی با بومیانی که با گذرگاه‌های غیر مجاز منطقه آشنایی دارند، همکاری می‌کنند.
وی اظهار کرد: در بسیاری از مواقع مشاهده می‌شود که دام‌های استان‌های مرکزی نیز از طریق آذربایجان‌غربی به کشور عراق صادر می‌شود.
این مرزنشین در پاسخ به اینکه از کجا تشخیص می‌دهد که دامها مختص استان‌های مرکزی است، اضافه کرد: نژادهای دامها متفاوت است مثلا نژاد دامی که در آذربایجان‌غربی وجود دارد با نژاد دامی که در قم پرورش می‌دهند، تفاوت اساسی دارد.
وجود نزدیک به ۴.۵ میلیون راس دام در آذربایجان‌غربی
“رضا یوسفی رضایی” معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان‌غربی با بیان اینکه چهار میلیون و ۴۶۲ هزار و ۶۲۲ راس دام سبک و سنگین در استان وجود دارد، گفت: از این تعداد، سه میلیون و ۸۶۳ هزار راس گوسفند و بز و بقیه دام سنگین هستند.
وی با تاکید بر افرایش آگاهی و مشارکت دامداران استان در خصوص پلاک کوبی دام ها ادامه داد: با توجه به پراکنش دامداری‌ها اعم از صنعتی و سنتی در سطح استان، به منظور تسریع در روند اجرایی پلاک کوبی، اطلاع رسانی طرح به صورت فراگیر باید با به کارگیری ظرفیت های دهیاری‌ها، شوراها، مراکز خدمات کشاورزی، صدا و سیما و سایر دستگاه ها انجام گیرد.
پلاک‌کوبی نزدیک به ۲۰ درصد دام‌های آذربایجان‌غربی
به نظر می‌رسد پلاک کوبی دامها نقش بسزایی در کاهش قاچاق آن داشته باشد که در همین راستا معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان‌غربی گفت: ۹۰۰ هزار راس دام استان در راستای پیشگیری از قاچاق احشام توسط جهاد کشاورزی پلاک‌کوبی و ۷۲۲ هزار راس نیز در سامانه ثبت شده‌است.
وی با بیان اینکه پلاک گذاری دامها گامی در راستای جلوگیری از قاچاق دام است، اضافه کرد: صاحبان دام های دارای پلاک قبل از هر گونه نقل و انتقال باید به اداره کل دامپزشکی جهت تشخیص هویت و اخذ برگ تردد مراجعه و مجوز های لازم را اخذ کنند.
دامداران علاقه‌ای به پلاک‌کوبی دام‌هایشان ندارند
یوسفی رضایی با اشاره به اینکه دامداران علاقه‌ای به پلاک‌کوبی دام‌هایشان ندارند، اضافه کرد: بالا بودن جمعیت دامی استان به ویژه دام سبک که به صورت سنتی و عشایری پرورش داده می‌شود، هزینه بالای آن و نیز عدم آگاهی دامداران موجب عدم رغبت آنان و نیز موجب کندی روند پلاک گذاری شده‌است.
وی بیان کرد: در این راستا نیاز است بازنگری و اصلاح روند پلاک کوبی به صورت پهنه به پهنه و روستا به روستا انجام گیرد و سازمان های مرتبط نیز با مجریان طرح همکاری های لازم را داشته باشند.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان‌غربی اظهار داشت: پلاک ۱۵ رقمی به عنوان کد ملی و شناسنامه دام محسوب می‌شود و تمامی هزینه های پلاک زنی به عهده دامدار است و دامی که پلاک زده می‌شود، باید اطلاعات آن در سامانه هویت وزارت جهاد کشاورزی ثبت شود.
اتحادیه مواد پروتئینی و گوشتی ارومیه مجاز به ارائه آمار و ارقام نیست
در همین راستا بر آن شدیم تا مصاحبه‌ای با رییس اتحادیه مواد پروتئینی و گوشتی ارومیه داشته باشیم تا ضمن اطلاع از آخرین قیمت گوشت در مرکز استان، مشکلات موجود در این حوزه را بررسی کنیم.
حسین اسد بگلو رییس اتحادیه مواد پروتئینی و گوشتی ارومیه با توجه به نامه اداره کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی نمی‌تواند هیچ گزارشی از قیمت گوشت در ارومیه ارائه دهد.
پیگیری‌ها از اطلاع قیمت هرکیلوگرم گوشت قرمز از رییس اتحادیه در حالی بی نتیجه ماند که ابعاد جدیدی از وضعیت گوشت در ارومیه نمایان شد.
افزایش قیمت گوشت منجر به کاهش تقاضا شده است
اسد بگلو تلویحا با بیان اینکه قیمت گوشت افزایش یافته است، اظهار داشت: افزایش قیمت گوشت سبب شده که تقاضا برای آن کاهش یابد و همین امر باعث شده تا واحدهای فروش گوشت در سطح شهر میزان خرید خود از کشتارگاه‌ها را به شدت کاهش دهند.
وی در رابطه با دلیل افزایش قیمت گوشت نیز بیان کرد: آذربایجان‌غربی در این فصل خود وارد کننده گوشت است و از استان‌های دیگر همچون قم گوشت وارد می‌کند؛ یکی از دلایل افزایش قیمت آن، توقف ورود گوشت از سایر استان‌ها به آذربایجان‌غربی است.
رییس اتحادیه مواد پروتئینی و گوشتی ارومیه در پاسخ به اینکه چرا استانی همچون آذربایجان‌غربی نیاز به واردات گوشت دارد و آیا قاچاق دام در این استان سبب این اتفاق شده است؟ پاسخی نداد و آن را از حیطه وظایف خود خارج عنوان کرد.
افزایش ۱۰ برابر قاچاق دام در آذربایجان‌غربی
همان طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، افزایش قیمت ارز و تفاوت فاحش قیمت دام زنده در داخل و خارج از کشور سبب شده تا قاچاق دام این روزها توسط سوداگران اقتصادی رونق یابد؛ فرمانده قرارگاه مبارزه با قاچاق کالا و ارز آذربایجان‌غربی در حالی آمار قاچاق دام در استان را طی سال جاری بیش از ۲۹ هزار و ۲۰۰ راس اعلام می کند که مدعی است این رقم نسبت به سال گذشته ۱۰ برابر افزایش یافته است.
سردار سرتیپ دوم مسعود خرم نیا افزود: کارشناسان ارزش ریالی احشام کشف شده را ۵۶۰ میلیارد ریال برآورد کرده اند.
وی بیان کرد: با تلاش ماموران ۱۷۴ نفر که در صدد قاچاق احشام از استان به کشورهای همسایه بودند، دستگیر شده اند.
فرمانده قرار گاه مبارزه با قاچاق کالا و ارز آذربایجان‌غربی گفت: در این زمینه همچنین ۱۰۰ دستگاه انواع خودرو که بیشتر آنها خودروی باری سنگین بود، توقیف شده است.
سردار خرم نیا افزود: متهمان پس از تشکیل پرونده مقدماتی جهت سیر مراحل قانونی تحویل مقام قضایی شده است.
اختلاف ۵ برابری قیمت دام زنده در داخل و خارج از کشور
تمامی این عوامل ما را بر آن داشت تا به اختلاف قیمت دام زنده در داخل و خارج از کشور بپردازیم؛ در همین راستا حسین سیوانی مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی و بین الملل استانداری آذربایجان‌غربی با بیان اینکه قیمت دام زنده در کشورهای همسایه نزدیک به پنج برابر قیمت آن در مقایسه با داخل کشور است، گفت: افزایش نرخ ارز سبب شده تا برخی سودجویان اقدام به قاچاق دام به کشورهای همسایه کنند.
صادرات محدود دام، منجر به کاهش قاچاق می‌شود
وی با اشاره به نشست اخیر معاونان اقتصادی استانداران شمال غرب کشور، اظهار داشت: در آن نشست به دولت پیشنهاد شد تا با قبول درخواست انجام صادرات محدود دام، مانع از خروج غیرقانونی آن از کشور به صورت قاچاق شود.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی و بین الملل استانداری آذربایجان‌غربی ادامه داد: انجام صادرات محدود دام به کشورهای همسایه علاوه بر اینکه مانع از ضرر تولیدکنندگان خواهد شد بلکه همانند سدی در برابر قاچاق نیز عمل خواهد کرد.
آذربایجان‌غربی گذرگاه قاچاق دام در کشور است
سیوانی با تاکید بر اینکه آذربایجان‌غربی گذرگاه قاچاق دام در کشور است، بیان کرد: قاچاقچیان دام‌های قاچاق را از طریق آذربایجان‌غربی وارد کشور عراق می‌کنند.
وی ادامه داد: سود بالای این قاچاق سبب شده که حتی در برخی از موارد دام‌های ارسالی به آذربایجان‌غربی از سایر استان‌ها، به جای توزیع در داخل استان به صورت قاچاق وارد کشور عراق می‌شود.
تولید دام در آذربایجان‌غربی مازاد بر نیاز بازار است
وی با بیان اینکه تولید دام در آذربایجان‌غربی مازاد بر نیاز بازار است، گفت: اخبار مربوط به کمبود گوشت در استان یک حباب روانی است.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی و بین الملل استانداری آذربایجان‌غربی در پاسخ به اینکه اگر تولید دام در آذربایجان‌غربی مازاد بر نیاز است، پس چرا از استان‌های دیگر به آذربایجان‌غربی دام وارد می‌شود، افزود: عرضه دام در بازار فصلی است؛ به گونه‌ای که در مقطعی از فصل آذربایجان‌غربی وارد کننده دام می‌باشد که شاید در مقطعی دیگر صادر کننده آن به سایر مناطق باشد.
قاچاق مازاد نیاز دام به خارج، سبب افزایش قیمت گوشت می‌شود
سیوانی با اشاره به نقش قاچاق دام در افزایش قیمت گوشت، اظهار داشت: باید اذعان کرد که قاچاق انجام شده به خارج از کشور از همان مازاد تولیدی است که انجام شده است؛ وقتی مازاد به جای توزیع در بازار قاچاق شود یک بار روانی کاذب در راستای افزایش قیمت ایجاد می‌کند که هم اکنون شاهد آن هستیم.
وی با تاکید بر اینکه قاچاق دام تنها دلیل افزایش قیمت گوشت نیست، گفت: قیمت کارگر، واکسن، علوفه و بسیاری از عوامل دیگر که در تولید یک دام مورد نیاز است به واسطه تورم افزایش یافته که تمامی این موارد نقش بسزایی در افزایش قیمت گوشت دارد.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی و بین الملل استانداری آذربایجان‌غربی در رابطه با قیمت گوشت در آذربایجان‌غربی نیز بیان کرد: قیمت این ماده پروتیینی در آذربایجان‌غربی ۱۰ درصد پایین تر از متوسط کشوری است.
پیگیری‌ها نشان می‌دهد که قیمت هرکیلو گوشت گوسفندی در آذربایجان‌غربی تا ۱۳۰ هزار تومان می‌رسد و گوشت گوساله نیز تا ۱۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
قطع یقین نقش قاچاق دام در افزایش قیمت گوشت در منطقه بی تاثیر نیست؛ در همین راستا تشدید مبارزه با قاچاق از یک سو و صدور مجوز صادرات محدود در برخی از فصول از سوی دیگر می‌تواند نقش بسزایی در کاهش قاچاق دام در منطقه و تشویق دامداران به افزایش تولید داشته باشد.
طول مرزهای جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان‌غربی حدود ۹۶۷ کیلومتر است؛ این استان از طرف شمال ۱۴۹ کیلومتر مرز آبی از طریق رودخانه ارس با نخجوان، از طرف شمال و مغرب ۵۶۶ کیلومتر مرز خاکی با کشور ترکیه و از طرف غرب ۲۵۲ کیلومتر مرز خاکی با کشور عراق دارد.
سرویس خبری : دام ،طیور و آبزیان
