کشت گلخانه‌ای راهی مطمئن در مدیریت مصرف و صرفه جویی آب و برون رفت از بحران کم آبی بوده و با توجه به چالش جدی خشکسالی و بهره‌وری بهینه از منابع آبی برای تولید محصولات با کیفیت، مناسب است که امسال برای تحقق جهش تولید، برنامه توسعه چهار هزار و ۶۰۰ هکتار پیش بینی شده که موجب ۶۰۰ هزار تن تولید، معادل افزایش ۲۰ درصد تولید کل سبزی و صیفی گلخانه‌ای شده و برای ۲۵ هزار نفر به صورت مستقیم و ۷۵ هزار نفر به صورت غیرمستقیم اشتغال ایجاد خواهد کرد.
به گفته منابع رسمی وزارت جهاد کشاورزی سال گذشته در حوزه گل و گیاه ۴۰ میلیون دلار صادرات انجام شد که در بخش سبزی و صیفی نیز چنین درآمد کلان غیرنفتی به کشور رسیده است.
استان اصفهان با سطح ۲ هزار هکتاری دارای ظرفیت قابل توجهی در بخش تولیدات گلخانه‌ای دارد که تا پایان سال گذشته بیش از ۳۰۱ هزار و ۶۰۰ تن محصول در این حوزه تولید و عرضه شده که این استان در میزان سطح زیر کشت و میزان تولید محصولات گلخانه‌ای به نسبت دیگر استان‌ها در رتبه دوم و سوم قرار گرفته است.
تیران و کرون یکی از مهمترین شهرستان‌های استان اصفهان در توسعه گلخانه‌ای و محصولات آن است که در زمان حاضر ۱۹۰ هکتار از اراضی کشاورزی این منطقه به این نوع از کشت‌ها اختصاص یافته و تا پایان سال گذشته ۷۰۰ میلیارد ریال ارزآوری داشته است.
توسعه این بخش از تولید به آسانی انجام نشده و همواره چالش‌ها و مشکلاتی برای سرمایه‌گذاران و چشم انداز اقتصادی این منطقه داشته که زیرساخت‌هایی مثل سردخانه برای نگهداری از تولیدات کشاورزی و راه‌اندازی صنایع تبدیلی در این منطقه مورد توجه قرار نگرفته و تجاری سازی مغفول مانده است.
تجاری‌سازی، توسعه گلخانه‌ای متناسب با نیاز، تدبیر برای نگهداری محصولات کشاورزی از ضروریات این بخش به شمار می‌رود که تشکیل کارگروهی برای تصمیم‌سازی در این حوزه با حضور نهادهای مرتبط برای هم‌افزایی در جهت تجاری محصولات لازم است.
با توجه به ظرفیت تولیدات گلخانه‌ای تیران و کرون و لزوم برنامه ریزی برای رفع چالش‌های فرآروی آن، میزگرد خبری ایرنا با حضور محمد حسین احمدی مدیر و بختیار حیدری کارشناس مسئول باغبانی جهاد کشاورزی تیران و کرون، رضا احمدی عضو هیات مدیره شرکت تعاونی گلخانه داران تیران و کرون، غلامرضا براتی نایب رئیس اتحادیه شرکت های تعاونی گلخانه داران استان اصفهان و ابراهیم مرادیان گلخانه دار برگزار شد.
فرآیند راه‌اندازی گلخانه سخت است
عضو هیات مدیره تعاونی گلخانه داران شهرستان تیران و کرون گفت: فرآیند اخذ مجوز و بروکراسی اداری برای راه‌اندازی یک گلخانه سخت است.
رضا احمدی در این میزگرد ایرنا با اشاره به فرآیند احداث یک گلخانه توسط سرمایه‌گذاران اشاره کرد و اظهارداشت: این کار با داشتن سرمایه و زمین به دلیل مراحل اداری برای اخذ مجوز، استعلام‌های دستگاه‌های اداری و تامین سوخت، بسیار وقت‌گیر و نیاز به تلاش زیادی دارد.
وی استعلام از آب منطقه، جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی و نهادهای اداری از جمله اقدامات اولیه برای احداث یک گلخانه اعلام کرد و افزود: نبود سامانه الکترونیکی منسجم برای پیگیری کارها باعث رفت و آمد زیاد به نهادهای دولتی می‌شود.
وی با بیان اینکه برخی از چاه‌های آب مجوز ندارند و باید از قنوات برداشت آب انجام شود، گفت: این موضوع یک چالش جدی ابتدای کار است که سرمایه‌گذار باید برای تامین آب مراحل زیادی را دنبال کنند چرا که ظرفیت‌ها فعال شناخته شده نیست.
عضو هیات مدیره تعاونی گلخانه داران تیران و کرون تامین سوخت برای این واحدهای تولیدی را ضروری اعلام کرد و یادآور شد: تامین سوخت گاز به کشاورز بسیار کمک می‌کند اما نبود شبکه گازرسانی در تمامی مناطق و یا نوبت اجرای پروژه انتقال گاز به گلخانه توسط پیمانکاران بخش خصوصی نیازمند زمان است.
وی ادامه داد: تامین سوخت مایع چالشی دیگر در صورت نبود گاز است که روند فعالیت اقتصادی و تولیدی را لاک پشتی و آرام می‌کند.
لزوم ایجاد صنایع تبدیلی مربوط
وی به موانع پیش روی احداث سازه‌های فلزی و تسهیلات بانکی اشاره و خاطرنشان کرد: پیمانکاران اجرای سازه گلخانه‌ای در تیران و کرون وجود ندارد و باید از دیگر شهرستان‌ها دعوت به همکاری بشود و همین موضوع به افزایش قیمت و دغدغه‌های فرصت زمان تبدیل شده است.
وی اضافه کرد: فرآیند طولانی اخذ وام از بانک موضوعی است که نقدینگی کشاورزی را با مشکل روبرو می‌کند و به مراجعات زیادی برای ارائه ضامن و اسناد دارد و اگر سرمایه‌گذار در مقطع زمانی خاصی قادر به تامین این مدارک نباشد باید برای اعتبار بخشی مجدد منتظر بماند.
این گلخانه‌دار با بیان چالش‌های مربوط به راه‌اندازی، کاشت و برداشت، به موضوع فروش و اختلالات این حوزه اشاره و اضافه کرد : به دلیل نبود زیرساخت در صنایع تبدیلی، بسته‌بندی و تجاری‌سازی در تیران و کرون، محصولات توسط واسطهها خریداری و مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.
وی اضافه‌کرد: چنین اتفاقی منفعت کشاورز با تحمل همه سختی‌ها را کاهش می‌دهد و بخش عمده سود به خریداران انبوه محصولات گلخانه‌ای می‌رسد.
لزوم توانمندسازی شرکت تعاونی گلخانه داران
احمدی با بیان اینکه از بین بیش از ۴۰۰ گلخانه دار این شهرستان ۱۵ درصد آن عضو تعاونی هستند، گفت: توانمندسازی تعاونی گلخانه داران تیران و کرون به مشارکت این صنف نیاز دارد.
به گفته وی عضویت تمامی و یا بخش زیادی از افراد فعال اقتصادی این حوزه در تعاونی موجب برنامه ریزی برای تسهیل شرایط سرمایه‌گذاری خواهد بود و بسیاری از مشکلات و چالش‌های آن‌ها پیگیری خواهد شد.
وی یادآورشد: تعاونی گلخانه‌داران قادر به بستن قرارداد و بسترسازی برای ایجاد یک گروه سازنده سازه‌های گلخانه ای با قیمت مناسب خواهد بود و در موضوع فروش نیز سرمایه‌گذاری متفاوتی با مشارکت سهام داران برای عرضه محصول خواهد شد.
توسعه گلخانه ها نیازمند همکاری بین بخشی نهادهای دولتی
نایب رئیس اتحادیه تعاونی های گلخانه داران استان اصفهان گفت: توسعه گلخانه‌ها به همکاری بین بخشی نهادهای دولتی برای تسهیل شرایط سرمایه‌گذاری نیاز دارد.
غلامرضا براتی در این میزگرد افزود: علاوه بر جهاد کشاورزی، شرکت گاز، آب منطقه‌ای، راه و شهرسازی، بانک کشاورزی، صنعت معدن و تجارت، شرکت توزیع برق و نهادهای اداری خدمات‌رسان باید همکاری کنند و در این مسیر گلخانه داران با آن‌ها ارتباط دارند.
وی ادامه داد: ضرورت ارتباط با چند اداره و نهاد برای ایجاد یک گلخانه زمان زیادی را صرف می‌گیرد و باید تعامل بین بخشی و همکاری اثر بخشی در این حوزه صورت بگیرد تا شرایط تسهیل و سرعت انجام فعالیت اقتصادی و تولیدی افزایش یابد.
وی بیان کرد: سرعت اجرای پروژه‌های گاز رسانی توسط پیمانکاران شرکت گاز به سختی پیش می‌رود و همین موضوع در برخی از مواقع به ۲ سال رسیده است.
این فعال اقتصادی در حوزه کشاورزی با اشاره به اینکه سهم بالایی از تولید، اشتغال و چرخش مالی در حوزه گلخانه‌ای انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: ایجاد کارگروهی متناسب با این موضوع برای انجام تعامل و همکاری برای رفع موانع پیش روی این صنف لازم است.
وی اضافه‌کرد: جهاد کشاورزی تنها متولی توسعه کشاورزی نیست بلکه در تامین زیرساخت‌ها باید سایر نهادها همکاری و مشارکت داشته باشند.
لزوم تعاونی گلخانه داران تیران و کرون
به اعتقاد براتی رفع بسیاری از چالش های پیش‌روی سرمایه گذاری در بخش گلخانه‌ای تیران و کرون به تقویت فعالیت اتحادیه ای و صنفی نیاز دارد تا همه تولیدکنندگان در این عرصه با هدف مشترک فعالیت‌های خود را دنبال و در خصوص فروش محصولات توان مالی برای تجاری‌سازی محصولات داشته باشند.
وی ادامه داد: کمبود نقدینگی در تعاونی باعث شده که این اتحادیه صنفی قادر به خرید محصولات و عرضه در بازارهای کشور و حتی جهانی نباشد و منفعت آن تنها به واسطهها رسیده است.
وی تامین کود و بذر را از نیازهای حوزه کشاورزی این شهرستان برشمرد و گفت: تعاونی منسجم و توانمند قادر به تهیه نهاده‌های کشاورزی با قیمت مناسب و توزیع بین واحدهای تولیدی خواهد بود و بسیاری از هزینه ا را کاهش می‌دهد.
شفاف نبودن قیمت‌گذاری در توزیع نهاد های کشاورزی
در این پیوند گلخانه دار صنعتی در تیران و کرون دیگر مدعو این میزگرد گفت: نهادهای کشاورزی نقش مهمی در توسعه کشاورزی دارد که قیمت گذاری در توزیع نهاده‌های کشاورزی شفاف نیست.
ابراهیم مرادیان با بیان اینکه تامین نهادهای کشاورزی از کشورهای خارجی انجام می شود، افزود: چگونگی قیمت بذر و سموم گلخانه‌داران مشخص نیست که آیا بر اساس ارز نیمایی و یا شرایط خاصی وارد می‌شود و کشاورزان قیمت خیلی زیادی را پرداخت می‌کنند.
وی ادامه داد: فروش به قیمت آزاد این مواد مورد نیاز باعث افزایش هزینه‌های تولید و خسارت به فعالان اقتصادی می‌شود و در این میان بازارهای واسطه‌ای منفعت و سود را کسب می‌کنند.
وی نظارت بر واردات و کنترل قیمت‌های اولیه تولید را ضروری ذکر و اضافه کرد: کشاورزان برای تامین نهادها باید هزینه کنند و اگر در برابر نیازها حمایت نشوند با خسارت زیادی روبرو خواهند شد.
وی صادرات و مرحله فروش محصولات کشاورزی را از موضوعات مهم این حوزه بیان کرد و یادآور شد: برای رفع موانع این حوزه به نظارت دستگاه‌های بالادستی و همچنین تسهیل شرایط برای سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع تبدیلی و بسته بندی نیاز دارد.
به گفته این تولیدکننده، تجاری‌سازی محصولات کشاورزی مهم است ولی شرایط برای این امر وجود ندارد که بخشی از آن به همکاری و زمینه سازی کار توسط جهاد کشاورزی نیاز دارد و بخشی نیز به همکاری گلخانه داران برای تقویت شرکت تعاونی نیاز دارد.
توجه به مشکلات پس از تولید
کارشناس مسئول واحد باغبانی جهاد کشاورزی تیران و کرون گفت: مشکلات پس از تولید و عرضه محصول به توجه بیشتری برای رشد اقتصادی نیاز دارد.
بختیار حیدری در بخش دیگری این میزگرد به مشکلات حوزه تولید کشاورزی اشاره کرد و گفت: تعامل و تلاش برای تسهیل شرایط سرمایه‌گذاری در حوزه تولید در این شهرستان در حال انجام است و مدیریت شهرستان به این موضوع کمک می‌کند.
وی ادامه داد: چالش‌های فروش و پس از تولید موضوعی جدی است که غفلت از آن سود و منفعت کشاورزان را کاهش داده و این قشر دچار ضرر می‌شوند.
وی اضافه‌کرد: ورود واسطه‌گر برای خرید محصولات و عرضه در بازارهای داخلی و خارجی منافع و زحمات کشاورز را حمایت نمی‌کند و برای سودآوری بیشتر خود قیمت‌های خرید را با وجود افزایش بها صادراتی کاهش می‌دهد و این دسته از تولیدکنندگان را با خسارت و یا سود کمتر روبرو می‌کند.
وی برنامه ریزی برای جذب سرمایه‌گذار جهت احداث سردخانه نگهداری محصولات کشاورزی و فراوری این تولیدات را از نیازهای مهم پس از تولید اعلام‌کرد و ادامه داد: با وجود افزایش حجم تولید در بخش گلخانه و امکان وجود تهدیدهایی در خرید کالا در مقطعی از زمان باید پیش بینی‌های لازم برای تجاری‌سازی و حفظ تولیدات انجام شود تا خسارت انبوهی به این قشر وارد نشود.
ضرورت ورود فناوری نوین به گلخانه‌ها
کارشناس مسئول واحد باغبانی جهاد کشاورزی تیران و کرون با اشاره به وضعیت تجهیزات گلخانه‌ای گفت: مدیریت انرژی و تجهیزاتی با استاندارد با راندمان مناسب وجود ندارد و همین موضوع چالش‌های زیادی را برای سرمایه گذار و تامین سوخت ایجاد کرده است.
وی ادامه‌داد: بهره‌گیری از امکانات روز برای مدیریت گلخانه‌ها و کاهش هزینه‌های اجرایی رونق تولید و ایجاد انگیزه برای انجام فعالیت اقتصادی در این حوزه را افزایش می‌دهد.
وی پژوهش در حوزه توسعه پایدار اقتصادی در حوزه گلخانه‌ای و تولید بذرهای مناسب را از ضرورت‌ها و پیش نیازهای این عرصه بیان‌و تصریح‌کرد: بذر مناسب در ایران تولید نمی‌شود و ارقام مورد نیاز از دیگر کشورها وارد و هزینه‌های زیادی به تولید تحمیل می‌کند.
به گفته حیدری تفاهم نامه بین شرکت گاز و وزارت جهاد کشاورزی به منظور تسهیل شرایط و توجه به نیازهای گلخانه داران باید بازنگری شود و با بررسی وضعیت میدانی و ارائه نظرات کارشناسی مشکلات را رفع کرد.
آب پیشنیاز توسعه است
مدیر جهاد کشاورزی تیران و کرون گفت: انجام استعلام‌های پیش از احداث گلخانه به توسعه این بخش از کشاورزی متناسب با ظرفیت‌ها کمک می‌کند.
محمد حسین احمدی با بیان اینکه انجام این مراحل در ابتدای تاسیس گلخانه، از بروز مشکل برای کشاورزان و تنش‌های اجتماعی در بلند مدت پیشگیری می‌کند، تصریح‌کرد: تسهیل شرایط و ایجاد شبکه به هم پیوسته برای کاهش رفت و آمدها لازم است.
وی ادامه داد: نشست‌های مشترک بین اداره آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی برای بررسی تقاضاها و شرایط آب موجود در شهرستان به سرعت کار در انجام استعلام‌ها کمک کرده و در شهرستان و استان برای تسهیل شرایط جلسات مشترک تشکیل شده که برخی از آن‌ها در استانداری با حضور مدیران کل و معاون اقتصادی استاندار بوده است.
وی با بیان اینکه آب یکی از پیش نیازهای توسعه کشاورزی است، خاطرنشان‌کرد: تامین آب مورد نیاز بسیار مورد توجه بوده و مدیریت چاه‌های غیرمجاز و کنترل هوشمند، منابع آبی واقعیت های این حوزه را مشخص می‌کند.
مدیر جهاد کشاورزی تیران و کرون از از افزایش ۳۰ هکتاری بخش گلخانه‌ای این شهرستان خبرداد و اظهارداشت: گلخانه‌های شهرستان به سطح ۱۹۰ هکتار در سال جاری رسیده و بیش از برنامه مصوب اصفهان در این عرصه برای سال ۹۹ بوده است.
وی با اشاره به تولید ۲۸ هزار تن محصول گلخانه‌ای شامل فلفل دلمه ای، خیار و گوجه در این منطقه، گفت: ۹۰ درصد تولیدات کشاورزی که مرغوبیت خاصی نیز دارد به کشورهای دیگر صادر می شود و سالانه هفت هزار میلیارد ریال گردش مالی و ارز آوری در حوزه تولید انجام می‌شود.
وی ادامه داد: این میزان تولید و ارز آوری تنها مربوط به حوزه تولید است و در بخش اشتغال زایی، خرید نهاده‌ها، احداث سازه‌های فلزی و هزینه های جاری فرصت های زیادی تولید شده و صادرات غیرنفتی کشور را افزایش داده است.
احمدی با بیان اینکه در بخش تولید و فروش دچار ضعف زیرساختی هستیم، تصریح‌کرد: شبکه گاز رسانی در تیران و کرون متناسب با توسعه نیست که ۱۵۰ میلیارد ریال هزینه برای اصلاح شبکه‌های گازی پیش بینی شده است.
وی اضافه‌کرد: بهبود شرایط گازرسانی در این شهرستان به ایجاد ایستگاه گاز با ظرفیت ۵۰ هزار متر مکعب نیاز است و این موضوع در سطح استان اصفهان بررسی شده و پیگیری آن در حال انجام است.
ضرورت تجاری سازی و سرمایه گذاری پس از تولید
احمدی خاطرنشان کرد: فرآوری تولیدات، تجازی‌سازی و بسته‌بندی باید در ادامه تولید مورد توجه باشد و همین غفلت‌ها سود اقتصادی کشاورز را کاهش داده است.
وی ادامه داد: فعالیت اتحادیه‌ای کمتر مورد توجه قرار گرفته و تعاونی گلخانه‌داران شهرستان کمتر به این موضوع توجه کرده و باید سرمایه‌گذاری برای جذب اعضا انجام دهند تا با همبستگی و فعالیت گروهی به مشکلات خود مثل حوزه فروش کمک کنند.
وی توجه به تکنولوژی را از ضروت‌های توسعه گلخانه‌ها بیان کرد و گفت: علم و فناوری برای کاهش هزینه و افزایش بهره‌وری همواره اثرگذار بوده و در این عرصه نیز باید از این چنین ظرفیت هایی استفاده کنیم.
به گفته احمدی برگزاری نشست‌های مشترک با حوزه واردات نهادها، صادرات و نهادهای اداری مرتبط در رفع مشکلات و چالش‌های تولید کمک می کند و باید شرکت تعاونی گلخانه داران این شهرستان در این حوزه وارد عمل شده و جلساتی را برگزار و از متولیان امر چاره اندیشی کند.
سرویس خبری : کشاورزی و باغبانی
