با توجه به محدودیت منابع آبی کشور و افزایش تبخیر سه برابر متوسط جهانی، طرح جهش تولید در دیمزارها یکی از وسیع ترین طرح های وزارت جهاد کشاورزی است که از نیمه دوم سال ۹۹ اجرا شد. براین اساس طرح جهش تولید در دیمزارها در سال نخست با ۶۷۰ هزار هکتار در ۶ استان شروع شد، در سال زراعی دوم طرح در ۲.۴ میلیون هکتار و سال زراعی سوم در ۴.۲ میلیون هکتار اجرا شد.
در همین رابطه آقای نیکبخت وزیر جهاد کشاورزی افزایش بهره‌وری را یکی از مباحث مهم حوزه کشاورزی دانست و گفت: طرح کشت در دیمزارها یکی از راه‌های دستیابی به افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی است.
نیکبخت گفت: کشت در دیمزارها از فرامین مورد تاکید مقام معظم رهبری و ریاست جمهوری است و وظیفه همه ما عمل به این فرامین است، در این راستا وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با استفاده از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های خود در ستاد وزارتخانه، استان‌ها، شهرستان‌ها و دور افتاده‌ترین دهستان‌ها طرح جهش تولید در دیمزار‌های کشور را اجرایی کند.
همچنین آقای عزیز کریمی مدیرکل دفتر غلات وزارت جهاد کشاورزی از افزایش سطح زیرکشت اراضی دیم خبر داد و گفت: سطح زیر کشت دیم از ۴.۲ میلیون هکتار به ۵.۲ میلیون هکتار در سال آینده می‌رسد.
مدیرکل دفتر غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد می گوید: اجرای طرح جهش تولید در دیمزار‌های کشور، صرفه جویی ۶۰۰ میلیون دلاری در واردات محصولات کشاورزی را به همراه دارد.
با توجه به آنکه اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها، افزایش ۲۰ تا ۵۰ درصدی تولید و بهره وری محصولات کشاورزی در واحد سطح را به همراه دارد، انتظار می رود که برای سال زراعی جدید حمایت و تسهیلات ویژه برای توسعه این طرح از کشاورزان انجام شود تا دیگر برای تامین محصولات اساسی نیازی به واردات نداشته باشیم.
طرح توسعه دیمزارها راهی برای افزایش تولید
آقای قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: براساس برنامه هفتم در ۵ محصول اساسی باید به خودکفایی ۱۰۰ درصد و دیگر محصولات خوداتکایی ۹۰ درصد برسیم که این امر مهم با توسعه طرح جهش دیمزارها محقق می شود.
به گفته او، با ایجاد زیرساخت های لازم در بیمه محصولات کشاورزی، تامین و توزیع کشت، ساماندهی کشاورزان و تعیین کشت براساس توان منطقه امکان استفاده حداکثری از ظرفیت طرح توسعه کشت در دیمزارها وجود دارد.
پیشه ور ادامه داد: با توجه به آنکه کشت دیم به شرایط جوی و بارش وابسته است، اما متاسفانه تا فراهم شدن زیرساخت ها و ابلاغ دیرهنگام شروع شد.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی با تاکید بر نوسازی ناوگان و ماشین آلات کشاورزی گفت: اکنون هدررفت در کمباین بالای ۱۰ تا ۱۵ درصد و در برخی نقاط بالای ۲۰ درصد است، درحالیکه اگر ۵ درصد کاهش دهیم، جلوی ریزش و هدر رفت مقدار قابل توجهی غلات گرفته می شود.
به گفته او، با وجود آنکه عمر کمباین مزارع به ۳۰ تا ۵۰ سال می رسد، بنابراین ریزش زیادی در محصولات غلات دارد که نوسازی و بهسازی آن در رسیدن به خودکفایی تاثیر بسزایی دارد.
پیشه ور گفت: استفاده از تجهیزات مکانیزاسیون در نوسازی کمباین، تخصیص منابع به بخش کشاورزی با سود کم و بازپرداخت بالا موجب شده تا در کنار طرح توسعه دیمزارها خودکفایی و کاهش واردات محقق شود.
بسیاری از اقتصاددانان با اشاره به چالش جدی کمبود مواد غذایی تا سال ۲۰۵۰ در دنیا اذعان می کنند که کشور‌های توسعه یافته با برنامه‌ریزی و سازماندهی، منابع و ظرفیت‌های موجود جهان را برای تامین غذا بکار گرفته‌اند تا در آینده با مشکل کمبود غذا مواجه نشوند و در صورتی که کشور‌هایی همچون ایران از هم اکنون چاره‌اندیشی نکنند، در مواجهه با بحران غذا آسیب‌پذیرتر خواهند بود.
خودکفایی محصولات اساسی با اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها
آقای عطااله هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی گفت: با توجه به همکاری ستاد اجرایی فرمان امام با معاونت امور زراعت در طرح جهش تولید در دیمزارها این امر بدرستی اجرا شد.
به گفته او، در طرح جهش تولید در دیمزارها طرف قرارداد به وظایف و تعهدات خود بدرستی عمل کرده که اثر آن در تولید گندم قابل لمس است.
هاشمی ادامه داد: اکنون طرح جهش تولید در دیمزارها در بحث گندم مدنظر است که تحقق این امر در کاهش واردات و خودکفایی نقش مهمی دارد.
رئیس بنیاد ملی گندمکاران گفت: در سال زراعی جدید قرار است که طرح جهش تولید در دیمزارها در سطح ۵ میلیون هکتار اجرا شود که تحقق آن و عمل کردن ستاد فرمان امام به تعهدات موجب شده در دیگر محصولات اساسی هم به خودکفایی برسیم.
با توجه به شرایط اقلیمی کشور، طرح جهش تولید در دیمزارها یکی از راهکارهای اساسی در راستای افزایش بهره وری در واحد سطح محسوب می شود، کمااینکه در مدت سه سال از اجرای این طرح، با وجود کاهش بارش ها، تولید محصولات کشاورزی در زمین‌های دیم ۱.۵ میلیون تن افزایش یافت که با استمرار حمایت از کشاورزان و فراهم کردن زیرساخت های لازم، خودکفایی در محصولات اساسی تحقق می یابد.
